کلیک، لایک و کامنت در شبکه‌های مجازی با هدف خشونت علیه زنان
پیشرفت فناوری با وجود تمام نکات مثبتش باعث شده تا زمینه‌های مناسب برای خشونت مبتنی بر جنسیت علیه زنان و دختران به شکل نگران‌کننده‌ای فراهم شود.
پیشرفت فناوری ما را قادر ساخته تا با هم ارتباط برقرار کنیم، اطلاعات مهم را به اشتراک بگذاریم، صحبت کنیم و آگاهی خود را در مورد همه چیز افزایش دهیم؛ اما از طرفی هم باعث شده است تا زمینه‌های مناسب برای خشونت مبتنی بر جنسیت علیه زنان و دختران به شکل نگران‌کننده‌ای فراهم شود.
به گزارش تعادل، دختران و زنان به‌طور قابل توجهی بیشتر در معرض سوءاستفاده جنسی و جنسیتی در «رسانه‌های اجتماعی» هستند؛ خشونت در شبکه‌های اجتماعی می‌تواند از طریق هک‌کردن، دزدیدن رمز عبور، مزاحمت و هرزه‌نگاری (اسپم کردن)، ارسال پیام‌های مرعوب کننده یا تهدیدآمیز، ارسال پیام‌ها یا تصاویر برهنه یا جنسی بدون رضایت گیرنده، نشر عمومی اطلاعات خصوصی یا شناسایی اطلاعات مربوط به قربانی انجام شود.
خشونت علیه زنان به اشکال مختلف دیگری نیز نمود پیدا می‌کند: کلیشه‌های جنسیتی در محتوای تبلیغات آنلاین، تصاویر منفی بدن ناشی از مقایسه با تصاویر ایده‌آل‌شده از زنان (مقایسه بدن افراد عادی با مدل‌ها)، زن‌ستیزی و آزار جنسی و تحقیر زنان در فیلم‌های پورنوگرافی.
خشونت آنلاین علیه زنان و دختران در شبکه‌های اجتماعی نوعی از خشونت است که توسط ابزار‌های تکنولوژیک (کامپیوتر، لپ‌تاپ، تبلت، تلفن همراه و...) و بر اساس جنسیت یا ترکیبی از جنسیت و عوامل دیگر (مانند نژاد، سن، ناتوانی، تمایلات جنسی، شغل یا اعتقادات شخصی) و در شبکه‌های اجتماعی انجام می‌شود. خشونت سایبری ۴ نوع دارد:
۱) به صورت آنلاین شروع شده و به صورت آفلاین در محل کار، مدرسه یا خانه ادامه پیدا می‌کند.
۲) به صورت آفلاین شروع شده و به صورت آنلاین در پلتفرم‌های مختلف مانند شبکه‌های اجتماعی، ایمیل‌ها یا برنامه‌های پیام‌رسان ادامه پیدا می‌کند.
۳) توسط شخص یا گروهی از افراد که برای قربانی ناشناس هستند، انجام می‌شود.
۴) توسط شخص یا گروهی از افراد که برای قربانی شناخته شده هستند، مانند شریک زندگی (سابق)، همکلاسی یا همکار انجام می‌شود.
آمار موسسه نظرسنجی معتبر «پیو» در آمریکا نشان می‌دهد ۶۰ درصد کاربران دست‌کم یک‌بار آزار کاربر زنی در اینترنت از سوی دیگری مشاهده کرده‌اند؛ در این میان ۲۴ درصد کاربران تایید کردند که شاهد تداوم این آزار و اذیت‌های آنلاین بوده‌اند.
همچنین نتیجه تحقیق دانشگاه مریلند آمریکا نیز نشان می‌دهد کاربران زن به طور متوسط ۲۵ برابر بیشتر از کاربران مرد با پیام‌های تهدیدآمیز، فحاشی، پیام‌های حاوی کلمات رکیک و جنسیت‌زده و خشونت کلامی مواجه هستند.
بنا بر این تحقیق ۸۷ درصد کاربران زن با کامنت‌های جنسیت‌زده مواجه شده‌اند و ۸۱ درصد حداقل یک‌بار کامنت‌های حاوی فحش و تهدید جنسی دریافت کرده‌اند. بیشتر این قربانیان، اما زنان بین ۱۸ تا ۳۰ ساله‌اند.
تحقیقات سازمان جهانی بهداشت نیز نشان می‌دهد از هر سه زن، یک زن در طول زندگی خود نوعی خشونت را تجربه کرده است و تخمین زده می‌شود که از هر ۱۰ زن، یک زن قبلاً نوعی از خشونت را در فضای اینترنت تجربه کرده باشد.
دسترسی به اینترنت و شبکه‌های اجتماعی به سرعت در حال تبدیل شدن به یک ضرورت برای رفاه اقتصادی است و به‌طور فزاینده‌ای به عنوان یک حق اساسی بشر در نظر گرفته می‌شود؛ بنابراین بسیار مهم است که این فضای عمومی دیجیتال، مکانی امن و توانمند برای همه از جمله زنان و دختران باشد.
برای جلوگیری از خشونت علیه زنان در شبکه‌های اجتماعی و خشونت آنلاین اقداماتی هم انجام شده است.
در سال ۲۰۰۰ میلادی ۱۸۹ رهبر در اجلاس هزاره ملل، روی هفت هدف توسعه هزاره توافق کردند که هدف سوم، تلاش به برقراری امکان مساوی برای زنان و مردان در دسترسی به تکنولوژی و جنبه‌های قدرت‌بخش آن بود؛ این در حالی است که تمام این اهداف برای پیشبرد جنبش مبارزه با خشونت علیه زنان سودمند است. با این همه در سال ۲۰۰۸ دولت هلند منبع مالی برای پژوهش و عمل درباره این توافق را فراهم کرد.
کمپین‌های گوناگونی برای دستیابی به این هدف تشکیل شده‌اند که از مهم‌ترین آن‌ها کمپین Take back the Tech است که در راستای این توافق، اطلاع‌رسانی و اقدامات پیش‍گیرانه در مورد خشونت علیه زنان به‌ویژه خشونت آنلاین و در شبکه‌های اجتماعی در ۱۲ کشور در حال توسعه اوگاندا، جمهوری دموکراتیک کنگو، پاکستان، کامبوج، مالزی، فیلیپین، آرژانتین، کلمبیا، برزیل و مکزیک در آمریکای لاتین اجرا شد.
این کمپین که از سال ۲۰۰۶ به دنبال پژوهش‌های بخش توسعه مطالعات زنان انجمن ارتباط پیشرو (APC WNSP) آغاز به کار کرده است، در حال حاضر هر سال از ۲۵ نوامبر تا ۱۰ دسامبر، به مدت ۱۶ روز جنبه‌های گوناگون خشونت علیه زنان را معرفی می‌کند. هدف این کمپین برقراری ارتباط میان فناوری اطلاعات و جنبش مبارزه با خشونت علیه زنان، آشنایی زنان با انواع روش‌های تازه ارتباط و افزایش امکانات تکنولوژیک در جهت توقف خشونت علیه زنان است.
در شبکه‌های اجتماعی هم تغییراتی به منظور مقابله با خشونت‌های کلامی انجام شده است. برای مثال در اینستاگرام شاهد هستیم که به کاربران اجازه داده شده است با نشان‌گذاری کردن بعضی از کلمات، از نظراتی که حاوی آن کلمات هستند، جلوگیری کنند. یا در توییتر (X) کامنت‌هایی که محتوای توهین‌آمیز دارند از دید دیگران مخفی می‌شود.
آنچه مسلم است این است که برای کاهش خشونت سایبری و آزار جنسی باید به زنان آگاهی داد. در این مسیر می‌توان کسانی که مورد آزار قرار گرفته‌اند تشویق کرد تا از تجربیات خودشان بنویسند و حرف بزنند. هرچه کمتر از سوء‌استفاده‌گران جنسی و عاملان خشونت در شبکه‌های اجتماعی گفته شود، به همان میزان هم خشونت علیه زنان در عالم واقعی افزایش می‌یابد.
