اما و اگرهاي تعرفه‌گذاري پلكاني گاز
آمارها نشان مي‌دهد كه ما در كشورمان بي‌محابا از گاز استفاده مي‌كنيم و حساسيتي به ميزان مصرف آن نداريم. بسياري معتقدند، قيمت‌هاي پايين و يارانه انرژي باعث شده است كه مديريت مصرف در كشور مدنظر نباشد.
گلناز پرتوي مهر|
آمارها نشان مي‌دهد كه ما در كشورمان بي‌محابا از گاز استفاده مي‌كنيم و حساسيتي به ميزان مصرف آن نداريم. بسياري معتقدند، قيمت‌هاي پايين و يارانه انرژي باعث شده است كه مديريت مصرف در كشور مدنظر نباشد.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، واقعيت اين است كه ما با 80 ميليون جمعيت به اندازه هند با بيش از يك ميليارد و نيم جمعيت به استفاده از گاز مي‌پردازيم. اين تصور غلط در بين مردم وجود دارد كه ما داراي منابع عظيم انرژي هستيم و هر طور و هر چقدر كه بخواهيم مي‌توانيم از آن استفاده كنيم. حال آنكه، گاز ارزش صادراتي بالايي دارد. همچنين به لحاظ ايجاد ارزش افزوده نيز داراي اهميت است.
ناترازي گاز در كشور ما را در فصول سرد سال مجبور به قطع گاز صنايع و تحمل عدم النفع بالايي مي‌كند. اين شرايط باعث شده است كه مديريت و بهينه‌سازي مصرف گاز از اهميت بالايي برخوردار شود.
فاز اول تعرفه‌گذاري پلكاني گاز سال 1401 به اجرا گذاشته شد و فاز دوم آن نيز امسال اجرايي شد. در اين روش، مشتركاني كه در چارچوب الگو از گاز استفاده مي‌كنند، گاز را با قيمت يارانه‌اي در اختيار مي‌گيرند، اما پرمصرف‌ها و كساني كه مصارف غيرضرور دارند، بايد هزينه آن را به صورت آزاد پرداخت كنند.
نظرات سعيد ميرترابي، استاد اقتصاد دانشگاه خوارزمي را در ادامه مي‌خوانيد.
ميرترابي با اشاره به اين موضوع كه تعرفه‌گذاري پلكاني گاز روشي معقول و مثبت به شمار مي‌رود، در گفت‌وگو با خبرنگار «تعادل»، تصريح كرد: در اين روش، مي‌توانيم با سياست‌گذاري‌هاي صحيح به سمت كنترل مصرف حركت كنيم. به ويژه اين نكته مهم است كه مشتركان خودشان مسووليت مديريت مصرف را برعهده مي‌گيرند. وي ادامه داد: با توجه به اينكه مصرف گاز در كشور روزافزون است و با مشكل عرضه گاز به واحدهاي مختلف صنعتي و تجاري مواجه هستيم، لازم است سياست‌هايي را در راستاي مديريت مصرف در پيش بگيريم. تعرفه‌گذاري پلكاني يكي از اين سازوكارهاست كه به اجرا گذاشته شده است.
اين استاد اقتصاد دانشگاه توضيح داد: اينكه بر اساس آمارهاي منتشره توسط شركت ملي گاز اين روش تعرفه‌گذاري برايمان به لحاظ كاهش مصرف دستاورد داشته است، قدمي رو به جلو محسوب مي‌شود.
ميرترابي گفت: كاهش 25 ميليون متر مكعبي گاز در روز به واسطه اعمال روش تعرفه‌گذاري پلكاني بسيار قابل توجه است. اين رقم به ميزان نصف توليد يكي از فازهاي پارس جنوبي است.
وي ادامه داد: طبيعتاً پتانسيل بيشتري براي كاهش مصرف گاز در كشور وجود دارد و مي‌توانيم از طريق اجراي سياست‌هاي صحيح صرفه جويي كلان‌تري را رقم بزنيم. اما اين بدان معنا نيست كه دستاورد كاهش مصرف از طريق اجراي طرح تعرفه‌گذاري پلكاني را ناديده بگيريم.
اين استاد اقتصاد دانشگاه خاطرنشان كرد: نبايد فراموش كنيم كه ما با ناترازي گاز مواجه هستيم و قطع گاز صنايع در ماه‌هاي سرد سال عدم النفع بالايي براي كشور دارد. بنابراين، از هر فرصتي بايد براي كاهش مصرف انرژي استفاده كنيم و دستاورد نسبي تعرفه‌گذاري پلكاني گاز نيز قابل توجه است.
ميرترابي گفت: تعرفه‌گذاري پلكاني گاز علاوه بر اينكه به لحاظ كنترل مصرف برايمان سودمند است، به عدالت نزديك است. زيرا در شرايط غيرپلكاني هر كسي كه بيشتر از گاز استفاده مي‌كند، يارانه بيشتري دريافت مي‌كند. بنابراين، كساني كه از امكانات بيشتري
بهره مند هستند، بيشتر از يارانه انرژي سود مي‌برند و كساني كه امكانات كمتري دارند، يارانه به مراتب كمتري دريافت مي‌كنند. وي ادامه داد: تعرفه‌گذاري پلكاني به ما كمك مي‌كند كه به اغنيا يارانه پرداخت نكنيم و بهاي واقعي و غيريارانه‌اي را از مشتركان پرمصرف و مرفه دريافت كنيم. اين روش به عدالت نزديك است. اين استاد اقتصاد دانشگاه خاطرنشان كرد: اينكه سقف مصرفي داشته باشيم و كساني كه بيشتر از اين سقف از گاز استفاده مي‌كنند، بهاي واقعي آن را بپردازند، منطقي است. در نظر گرفتن مشوق براي كم مصرف‌ها در تعرفه‌گذاري پلكاني نيز سودمند است.
بيانيه پاياني هفتمين نشست سران مجمع
كشورهاي صادركننده گاز
هفتمين نشست سران مجمع كشورهاي صادركننده گاز (جي‌ئي‌سي‌اف) با انتشار بيانيه‌اي در الجزيره الجزاير به كار خود پايان داد.
به گزارش پايگاه اطلاع‌رساني مجمع كشورهاي صادركننده گاز، سران كشورها و دولت‌هاي كشورهاي عضو مجمع كشورهاي صادركننده گاز (جي‌ئي‌سي‌اف) روز دوم مارس ۲۰۲۴ (شنبه، ۱۲ اسفندماه) با صدور بيانيه‌اي و تأكيد بر روحيه همبستگي و همكاري اين مجمع، به هفتمين نشست سران خود در شهر تاريخي الجزيره، پايتخت جمهوري دموكراتيك خلق الجزاير پايان دادند.
هفتمين نشست سران جي‌ئي‌سي‌اف با ميزباني عبدالمجيد تبون، رييس‌جمهوري الجزاير و موضوع «گاز طبيعي براي آينده‌اي امن و پايدار»، سران كشورها و دولت‌هاي كشورهاي عضو شامل الجزاير، بوليوي، مصر، گينه استوايي، ايران، ليبي، نيجريه، قطر، روسيه، ترينيداد و توباگو، امارات و ونزوئلا و ناظران شامل آنگولا، جمهوري آذربايجان، عراق، مالزي، موريتاني، موزامبيك و پرو را گرد هم آورد.
در اين نشست نمايندگاني از كشورهاي عمان، سنگال، تونس و ايتاليا و سازمان‌هاي بين‌المللي از جمله كميسيون انرژي اتحاديه آفريقا، سازمان توليدكنندگان نفت آفريقا، موسسه تحقيقات اقتصادي آسه‌آن و شرق آسيا، سازمان كشورهاي عربي صادركننده نفت (اوآپك) و سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) هم حضور داشتند.
محمد عرقاب، وزير انرژي و معادن الجزاير و رييس نشست فوق‌العاده وزارتي جي‌ئي‌سي‌اف، جواد اوجي، وزير نفت جمهوري اسلامي ايران و رييس نشست عادي سالانه وزيران نفت و انرژي كشورهاي عضو در سال ۲۰۲۴ و محمد حامل، دبيركل جي‌ئي‌سي‌اف هم در اين نشست حضور داشتند. رييس‌جمهوري الجزاير تأكيد كرد كه اين نشست فرصتي براي ترسيم ديدگاهي مشترك به‌منظور حفظ منافع توليدكنندگان و مصرف‌كنندگان گاز و نشان‌دهنده تعهد ما به اهداف جي‌ئي‌سي‌اف و عزم اعضا براي تقويت نقش و تأكيد بر آن است. وي با اشاره به سهم مجمع كشورهاي صادركننده گاز در امنيت انرژي جهان و اينكه گاز طبيعي نقشي اساسي در دستيابي به توسعه پايدار و رفع نيازهاي روزافزون انرژي جهاني» دارد، گفت: الجزاير هميشه از ايده گسترش نقش گاز طبيعي در توسعه پايدار و استفاده از آن به عنوان منبعي پاك در كنار انرژي‌هاي نو و تجديد پذير حمايت كرده است.
تبون ادامه داد: در شرايطي كه همه به‌دنبال حمايت از پيشرفت فناوري در حوزه گاز، امضاي قراردادهاي بلندمدت گازي، قيمت‌هاي منصفانه و سياست‌هايي براي تشويق سرمايه‌گذاري در انرژي هستيم، پس چالش‌هاي امروز لزوم تقويت گفت‌وگو و اهميت اقدام‌هاي چندجانبه براي تحقق اهداف جي‌ئي‌سي‌اف را دوچندان مي‌كند.
وي در عين حال تأكيد كرد اين كشور به همكاري همه‌جانبه با هدف تضمين آينده‌اي مشترك و اميدواركننده براي اين سوخت پاك از طريق گسترش و افزايش روابط و رايزني‌ها ميان بازيگران اصلي بازار گاز ادامه مي‌دهد. رييس‌جمهوري الجزاير همچنين بر همكاري مستمر و نزديك با اعضا كه به روند استقبال از اعضاي تازه به‌منظور كمك به ارتقاي جايگاه بين‌المللي مجمع كشورهاي صادركننده و دستيابي به اهداف راهبردي اين نهاد كمك مي‌كند، تأكيد كرد.
هفتمين نشست سران جي‌ئي‌سي‌اف از پيوستن جمهوري موزامبيك، جمهوري اسلامي موريتاني و جمهوري سنگال به مجمع كشورهاي صادركننده گاز استقبال و بر پيگيري جمعي اعضا براي تقويت همكاري و گفت‌وگو در حوزه انرژي تأكيد كرد.
هفتمين نشست سران جي‌ئي‌سي‌اف با شعار «گاز طبيعي براي آينده‌اي امن و پايدار» برگزار شد، اين شعار به‌دليل اهميت روزافزون گاز طبيعي به عنوان يك منبع مقرون‌به‌صرفه انرژي، قابل اعتماد و پايدار با هدف پيشبرد توسعه اقتصادي-اجتماعي و به عنوان پاسخي به سه ضلع انرژي شامل «امنيت انرژي»، «مقرون به صرفه بودن» و «پايداري» اهميتي ويژه‌اي دارد. افزون بر اين، گاز طبيعي به عنوان كالايي اساسي براي امنيت غذايي بسيار حائز اهميت است.
سران كشورهاي عضو جي‌ئي‌سي در سخناني جامع طي اين نشست به جنبه‌هاي چندوجهي ژئوپليتيك، اقتصادي و شرايط بازارهاي گاز جهان و چشم‌اندازهاي آينده پرداختند، مذاكرات آنها شامل تحليلي جامع از چالش‌ها و فرصت‌هاي فوري و بلندمدت در بخش گاز طبيعي بود. در ادامه، بيانيه الجزاير بر عزم سران كشورهاي عضو براي ترويج گاز طبيعي به عنوان يك منبع انرژي فراوان، مقرون به‌صرفه، انعطاف‌پذير و قابل اعتماد و در عين حال مهار و توسعه فناوري‌هاي گازي سازگارتر با محيط زيست، كارآمدتر و پايدارتر تأكيد كرد. در بيانيه الجزاير به مسائلي از جمله توسعه پايدار، تعهد به حمايت از افزايش استفاده از گاز طبيعي در بازارهاي داخلي و بين‌المللي، به‌ويژه به عنوان اقدامي راهبردي براي مقابله با فقر انرژي و پيگيري اهداف توسعه پايدار سازمان ملل متحد پرداخته شده است، اين موارد به‌طور كلي شامل حمايت از گاز طبيعي به عنوان منبع اصلي انرژي براي آينده‌اي عادلانه، فراگير و مرفه است و تضمين مي‌كند كه هيچ كشور و جامعه‌اي از اين قطار در حال حركت رو به جلو عقب نماند.
سران كشورهاي عضو جي‌ئي‌سي‌اف همچنين از گشايش دفتر مركزي موسسه تحقيقات گاز اين نهاد براي گسترش همكاري‌ها، از جمله، فناوري‌هاي گاز طبيعي، تحقيقات علمي هدايت شده و ظرفيت‌سازي مبتني بر نوآوري به نفع كشورهاي عضو در الجزاير استقبال كردند. افزون بر اين، سران همچنين عزم مشترك خود را براي مشاركت در استفاده از گاز طبيعي به عنوان سوختي پايدار و دوستدار محيط زيست، سرمايه‌گذاري و تدوين مقررات مالي، بانكداري بين‌المللي و تجارت جهاني اعلام كردند.
سران كشورها و دولت‌هاي كشورهاي عضو جي‌ئي‌سي‌اف در پايان از تبون براي رهبري عالي در هفتمين نشست سران و دولت و مردم الجزاير به‌دليل مهمان‌نوازي گرم و مقدمات برگزاري اين رويداد قدرداني كردند.
