روز اخير دورهمي سالانه بورس به همت نبض بورس با حضور مديران و كارشناسان ارشد بازار سرمايه برگزار شد. احسان دشتيانه، عضو شوراي عالي بورس گفت: بازار سرمايه اولويت دولت نيست و زماني كه قصد اتخاذ تصميماتي وجود دارد، عموما بازارسرمايه در اولويت قرار نگرفته و اين موضوع باعث خروج نقدينگي از بازار و ضربه به بورس خواهد شد.
وي ادامه داد: در تمامي تصميمات، بازار سرمايه اولويت رده چندم است و تقريبا همه موضوعات نسبت به آن در اولويت بالاتري قرار دارد.اگر دولت تصميم جدي براي آن نگيرد مشكلات بازار در سال آينده بزرگ‌تر مي‌شود.
دشتيانه با اشاره به اينكه ۳۰ همت خروج از فيكس اينكام داشته‌ايم كه اين موضوع به صندوق‌هاي سرمايه‌گذاري آسيب جديد وارد خواهد كرد، افزود: .ارزش بازار سرمايه ۱۶۰ هزار ميليارد دلار است در حالي كه ارزش آن در ساير كشور‌ها ۱۰۴ هزار ميليارد دلار برآورد مي‌شود . ضمن اينكه شاهد وجود شركت‌هاي تودلي بسياري نيز هستيم.
مديرعامل صبا فولاد خليج فارس گفت: تصميمات خلق‌الساعه و ثانيه‌اي در كشور بسيار شده است و با توجه به تصميمات مسوولان مختلف و گاهي با كسب اختيارات بالاتر، بازاري مانند بازار ارز ثابت مي‌ماند و فنر آن بدون در نظر گرفتن عواقب آن، نگه داشته مي‌شود.
وي ادامه داد: گروهي كه به دنبال تفكر دلارزدايي هستند اگر موفق شوند، به اندازه ۱۰ برابر همه مشكلات آسيب به كشور وارد خواهد شد.در هيچ دوره‌اي دخالت و نرخ‌گذاري كمكي به مصرف‌كننده نكرده و فقط سود آن به نفع واسطه و دلالان بوده است.
عضو شوراي عالي بورس ادامه داد: ماده ۱۸ توسعه ابزارهاي مالي، دولت را از دخالت كردن منع مي‌كند به استثناي دارو؛ اگر همين ماده به درستي اجرا شود بازار سهام نفس تازه‌اي خواهد كشيد. در حذف معافيت‌هاي مالياتي دولت انتفاعي ندارد و تنها در لحظه براي كسري بودجه موثر است اما دربلندمدت براي دولت زيان‌آور خواهد بود. اما قيمت‌گذاري دستوري حتي در لحظه نيز سودي براي دولت ندارد.
بانك مركزي فهم درستي ازتورم ندارد
وحيد شقاقي شهري، اقتصاددان با اشاره به اينكه در هيچ دوره‌اي ۶ سال متوالي تورم را شاهد نبوده‌ايم، گفت: همواره دوره‌هاي تورم ۲ يا ۳ سال بوده است. برآورد مركز آمار براي تورم بين ۴۱ تا ۴۲ درصد و برآورد بانك مركزي معمولا ۲ درصد بيشتر است و به نظر مي‌رسد تورم سال ۷۴ را دوباره شاهد باشيم.
وي با بيان اينكه شاهد دلار ۶۰ هزار توماني هستيم، افزود: اتفاقات سال‌هاي اخير همچون كرونا، تحريم و سقوط شديد قيمت نفت همه اين عوامل شرايطي را براي كشور به وجود آورد اما با رفتن ترامپ و آمدن بايدن، كنترل كرونا و همچنين افزايش قيمت نفت كه به ۹۰ دلار نيز رسيد وضعيت كمي رو به بهبود رفت.
اين مسوول ادامه داد: اما بايد توجه داشت با ناتراتزي‌هاي بسياري رو به رو هستيم كه مي‌توان به ناترازي در بنزين، نفت، گازو بانك اشاره كرد.در سال‌هاي گذشته ناترازي كمتر از ۱۵ ميليارد دلار را شاهد بوديم اما درحال حاضر بيش از اين رقم است.
شقاقي با تاكيد براينكه بانك مركزي فهم ناقص و نادرستي از تورم دارد، اظهارداشت: متاسفانه بانك مركزي عمدتا ۲ مورد را مي‌بينند اول كسري بودجه و دوم ناترازي بانك‌ها .بايد توجه داشت تا زماني كه فهم درستي از تورم وجود نداشته باشد نمي‌توان براي اصلاح آن كاري انجام داد. اين اقتصاددان تصريح كرد: براي كنترل ناترازي‌ها حدود ۴۰۰ تا ۵۰۰ ميليارد دلار منابع نياز است. دولت مي‌تواند بخشي را با سياست‌هاي دولتي قيمتي و غيرقيمتي اصلاح كند.چراكه هرچه بگذرد و كاري در اين زمينه صورت نگيرد اين ناترازي‌ها تشديد خواهد شد.
دستاورد اوراق ۳۰ درصدي كنترل يك هفته‌اي دلار
به گفته وي در بحث اوراق ۳۰ درصد، يك جابه‌جايي اتفاق افتاد كه ناترازي را تشديد كرد و تنها فايده آن كنترل يك هفته‌اي نرخ دلار بود.
شقاقي با اشاره به اينكه نرخ بهره تك سياست نيست، گفت: همه ابزارها بايد در يك بسته سياستي ديده شوند چرا كه ابزارها شرايط مختلفي دارند و بايد تعادل حفظ شود.از سوي ديگر بايد مطالبه شود، بانك مركزي برنامه خود را متناسب با شرايط نااطميناني‌ها ارايه كند. از شركت‌هاي موجود در بازار سرمايه حدود ۷۰ درصد دولتي است. وقتي ۷۰ درصد بازار سرمايه شبه دولتي هستند، بازار بي‌معناست و اين ما را با واژه قيمت‌گذاري دستوري مواجه كرده است و ديگر جاي رقابت باقي نمي‌ماند. وي تاكيد كرد: دست‌درازي‌هاي دولت در حال گسترش است! اكنون دولت به سودهاي شركتها دست‌درازي مي‌كند، قبلا فقط بانك مركزي بود اما حالا شاهد هستيم به منابع بانك‌ها، به سود شركت‌هاي دولتي و شبه‌دولتي نيز دست‌درازي مي‌كند چرا كه خصوصي نيستند و حاصل نداشتن برنامه مي‌شود سردرگمي و مصوبات متعدد.
اين استاد دانشگاه ادامه داد: زماني كه به جاي اقتصاد رقابتي، اقتصاد دستوري وجود داشته باشد، ماهيت بازار گونه آن زير سوال خواهد رفت. بازاري را شاهد هستيم كه عمقي ندارد. صندوق تثبيت ايجاد مي‌كنند كه معنا ندارد. اگر بازار ساخته شود اصلا نيازي به صندوق تثبيت نيست. بايد اجازه دهيم بازار كار كند اما چون بازار نداريم نهادهاي بيهوده مي‌سازيم همچون بازار گردان و صندوق تثبيت و غيره. وي ادامه داد: همچنين به دليل اينكه بازار نداريم شاهد رانت اطلاعات بسيار هستيم. مسائلي نيز خارج از اين بازار است. هنوز دوستان قواعد بازار را نپذيرفته‌اند. معتقد به بازار آزاد نيستند. نمي‌شود بخشي از بازار آزاد را پذيرفت و بخشي آن را نه.
خروج ۱۵ ميليارددلار خروج سرمايه
وي گفت: هرچه ناترازي بيشتر شود وضعيت خرابتر مي‌شود و دولت كسري بودجه بيشتر خواهد داشت. با ابزار نرخ بهره مي‌خواهند در مقابل سيل ناترازي‌ها بايستند. امسال ۱۵ ميليارد دلار خروج سرمايه داشتيم و هر سال حدود ۵ ميليارد به آن اضافه مي‌شود.
سال سخت بازار سرمايه
عليرضا خداكرمي نائب رييس هيات علمي صندوق تثبيت kdc در دورهمي سالانه مديران بازار سرمايه، گفت: امروز در بورس مجموع nav بيشتر از ماركت كپ است زيرا بازار عمق ندارد.در حال حاضر اگر شركتي در بازار ارزش ۲۰ هزار ميلياردي داشته باشد براي تاسيس آن بايد ۶۰ هزار ميليارد هزينه كرد. اين درحالي است كه در امريكا اختلاف بين nav و ماركت كپ كمتر است. از طرفي بودجه انقباضي و از طرف ديگر انتظار رشد بازار را داريم.
وي افزود: صندوق توسعه در قالب تسهيلات حدود ۴۰ ميليارد پرداخت كردكه در آن ابهاماتي وجود داشت كه احتمال دارد دولت نتواند آن را بپردازد.اميدواريم دولت بتواند اين مشكل را حل كند. سودآوري شركتها در سال آينده سخت‌تر شده و احتمال دارد شركتها به ارزش معاملات ارزنده نرسند.
تبعات انتشار اوراق ۳۰ درصدي
حميدرضا جيحاني، كارشناس بازار سرمايه گفت: رفتار و سياست‌هاي دولت تاثير بسزايي بر بازار دارد.نمايندگان در مجلس با نگاه منطقه‌اي تغييرات را در بودجه اعمال مي‌كنند. به همين دليل بودجه در ظاهر تراز مي‌شود اما در عمل ناتراز است و تورم ايجاد مي‌كند. وي افزود: در سال جاري دولت سعي كرد بودجه تراز را ارايه دهد اما در نهايت دچارتغييرات شد.درآمدهاي دولت در حوزه مالياتي، عوارض گمركي و عدد سود بانكي تجربه بدي را داشت كه با انتشار اوراق ۳۰ درصدي تبعات آن نمايان شد.
كارشناس بازار سرمايه تصريح كرد: در بودجه بحث افزايش ۵۰ درصدي ماليات مساله مهمي است. در كشوري كه تورم ۵۰ درصد وجود دارد اگر بنگاه‌ها بتوانند مديريت كنند و تك دفتره شوند مشكلي نخواهد داشت. با توجه به سياست‌گذاري سال جاري و بودجه انقباضي كه در سال آينده پيش رو داريم، با توجه به بحث اوراق ۳۰ درصدي امكان دارد مشكلات بيشتري به وجود‌ايد.
رونمايي از ۹ صندوق جسورانه در سال آينده
كميل شاكري، معاون سرمايه‌گذاري صندوق نوآوري و شكوفايي در دورهمي سالانه مديران بازار سرمايه گفت: در حال حاضر چند صندوق جسورانه وجود دارد كه جمع آن ۱.۲۴۵ ميليارد تومان است . خبر خوب اين است كه ۹ صندوق در آستانه تاسيس است كه تا سال آينده راه‌اندازي خواهند شد و مجموع آنها به بيش از ۵ هزار ميليارد مي‌رسد.
شاكري افزود: بزرگ‌ترين مشكل بازار سرمايه شناخت ناكافي مديران از صندوق‌ها است. همچنين مفيد نبودن اطلاعات كدال صندوق‌ها از ديگرمشكلات موجود در بازار سرمايه است. با افشا كردن اين صندوق‌ها كه سهامدار خرد ندارند آينده آن شركت به خطر مي‌افتد و عملا بروز كردن قراردادهايي كه منع افشا داشته‌اند باعث مشكلات مي‌شود كه بايد سازمان در آن بازنگري كند زيرا تبعات زيادي دارد.
