ايران به قطب انرژي منطقه تبديل مي‌شود؟
در نشست فوق‌العاده وزارتي هفتمين اجلاس سران مجمع كشورهاي صادركننده گاز (جي‌ئي‌سي‌اف) ايران به بيان پيشنهادها و ارايه راهبردهاي مهمي پرداخت كه يكي از آنها تبديل شدن به قطب انرژي منطقه و دعوت از سرمايه‌گذاران خارجي براي حضور در حوزه بالادست و پايين دست بود كه به گفته كارشناسان امري دور از ذهن نيست.
در نشست فوق‌العاده وزارتي هفتمين اجلاس سران مجمع كشورهاي صادركننده گاز (جي‌ئي‌سي‌اف) ايران به بيان پيشنهادها و ارايه راهبردهاي مهمي پرداخت كه يكي از آنها تبديل شدن به قطب انرژي منطقه و دعوت از سرمايه‌گذاران خارجي براي حضور در حوزه بالادست و پايين دست بود كه به گفته كارشناسان امري دور از ذهن نيست.
هفتمين نشست سران جي‌ئي‌سي‌اف با ميزباني عبدالمجيد تبون، رييس‌جمهوري الجزاير و موضوع «گاز طبيعي براي آينده‌اي امن و پايدار»، سران كشورها و دولت‌هاي كشورهاي عضو شامل الجزاير، بوليوي، مصر، گينه استوايي، ايران، ليبي، نيجريه، قطر، روسيه، ترينيداد و توباگو، امارات و ونزوئلا و ناظران شامل آنگولا، جمهوري آذربايجان، عراق، مالزي، موريتاني، موزامبيك و پرو را گرد هم آورد. در اين نشست نمايندگاني از كشورهاي عمان، سنگال، تونس و ايتاليا و سازمان‌هاي بين‌المللي از جمله كميسيون انرژي اتحاديه آفريقا، سازمان توليدكنندگان نفت آفريقا، موسسه تحقيقات اقتصادي آسه‌آن و شرق آسيا، سازمان كشورهاي عربي صادركننده نفت (اوآپك) و سازمان كشورهاي صادركننده نفت (اوپك) هم حضور داشتند.
محمد عرقاب، وزير انرژي و معادن الجزاير و رييس نشست فوق‌العاده وزارتي جي‌ئي‌سي‌اف، جواد اوجي، وزير نفت جمهوري اسلامي ايران و رييس نشست عادي سالانه وزيران نفت و انرژي كشورهاي عضو در سال ۲۰۲۴ و محمد حامل، دبيركل جي‌ئي‌سي‌اف هم در اين نشست حضور داشتند. در اين نشست سيدابراهيم رييسي كه براي دومين بار از ابتداي دولت سيزدهم در نشست سران مجمع كشورهاي صادركننده گاز (جي‌ئي‌سي‌اف) حضور يافت، به بيان پيشنهادها و ارايه راهبردهايي مهم به اعضاي اين مجمع پرداخت. تبديل شدن به قطب انرژي منطقه و دعوت از سرمايه‌گذاران خارجي براي حضور در حوزه بالادست و پايين دست، تبادل دانش فني و تجربه‌هاي كشورهاي عضو جي‌ئي‌سي‌اف در صنعت گاز و اعلام آمادگي ايران براي تبادل اطلاعات و تجربه‌ها در حوزه استخراج، فرآوري، انتقال و تجارت گاز و و فناوري‌هاي مرتبط و استفاده صحيح و فراگير از منابعي همچون گاز طبيعي به عنوان سوختي پاك، ايمن و كارا و اتخاذ سياست‌هايي نوين براي انحصارزدايي در فناوري‌هاي مرتبط با تجارت گاز از جمله پيشنهاداتي بود كه از سوي ايران مطرح شد. محمد خطيبي - نماينده سابق ايران در اوپك در اين باره با اشاره به پتانسيل‌هاي ايران در حوزه گاز و امكان تبديل شدن ايران به قطب انرژي منطقه به ايسنا گفت: جي‌ئي‌سي‌اف داراي اعضايي بزرگ و تاثيرگذار در صادرات است و كشورهايي همچون روسيه، قطر، الجزاير در اين گروه حضور دارند كه در زمينه‌هاي مختلف كار كرده‌اند البته ايران نيز در حوزه گاز اقدامات متعددي انجام داده است و در اين زمينه تجربيات زيادي دارد كه همين مساله اين فرصت را ايجاد مي‌كند تا كشورها تجربيات خودشان را در اختيار يكديگر قرار دهند. وي با بيان اينكه فضا براي تبادل دانش فني و اطلاعات وجود دارد، چراكه كشورهاي مطرح در حوزه صنعت گاز در اين گروه قرار دارند و برخي از آنها نيز تجربيات زيادي دارند كه مي‌توان از اين تجربيات بيشترين بهره را برد، گفت: اين كشورها از مناطق مختلفي در دنيا دور هم جمع شده‌اند و فضاي مناسبي براي تبادل تجربيات وجود دارد. اين كارشناس حوزه انرژي با تاكيد بر اينكه ايران مي‌تواند قطب انرژي منطقه در حوزه گاز باشد، تصريح كرد: تحقق اين موضوع نيازمند نكاتي است، اگر بتوانيم رشد مصرف داخلي را كنترل كنيم، مي‌توانيم در اين حوزه مطرح شويم، مصرف گاز در ايران روند صعودي دارد و اگر نتوانيم اين رشد مصرف را متوقف كنيم، طبيعتا امكان صادرات كم خواهد شد. خطيبي با بيان اينكه اگر بتوان ميزان مصرف را در داخل كنترل كرد قطعا مي‌توانيم در حوزه صادرات گاز اقداماتي را انجام دهيم و اين موضوع به اين مساله مرتبط مي‌شود كه ما مصرف بهينه را در دستور كار قرار دهيم و بتوانيم مقداري از گاز را صرفه‌جويي كنيم و به صادرات اختصاص دهيم. وي با اشاره به عملكرد ايران در حوزه استخراج، فرآوري، انتقال و تجارت گاز و و فناوري‌هاي مرتبط و استفاده صحيح و فراگير از منابعي همچون گاز طبيعي به عنوان سوختي پاك، گفت: تبادل اطلاعات دو طرفه است، ايران جز يكي از توليدكننده‌هاي بزرگ گاز در دنيا بوده و تجربيات زيادي را در حوزه گاز به دست آورده است و در اين زمينه مي‌توانيم دانش و تجربيات خود را انتقال دهيم، به ويژه اينكه ايران در زمان تحريم توانست اين صنعت بزرگ را در كنار صنعت نفت مديريت كند و اين نشان‌دهنده اين است كه در اين زمينه حرف‌هاي زيادي براي گفتن دارد.
به گفته اين كارشناس بسياري از كشورها كه موفق به توسعه صنعت گاز خود شدند، از كشورهاي ديگر كمك گرفتند اما ايران توانست به صورت خودكفا صنعت گاز را توسعه دهد و در اين زمينه نيز تجربيات زيادي را به دست آورده است.
اما ايران يكي از بزرگ‌ترين توليدكنندگان گاز جهان و از بنيانگذاران جي‌ئي‌سي‌اف است كه دو دوره دبيركلي اين مجمع (محمدحسين عادلي) را عهده‌دار بوده است. كشورهاي الجزاير، بوليوي، مصر، گينه استوايي، ايران، ليبي، نيجريه، قطر، روسيه، ترينيداد و توباگو، امارات و ونزوئلا، ۱۲عضو اصلي جي‌ئي‌سي‌اف هستند و آنگولا، جمهوري آذربايجان، عراق، مالزي، موريتاني، موزامبيك و پرو به عنوان ناظر در مجمع كشورهاي صادركننده گاز شركت مي‌كنند. اعضاي مجمع كشورهاي صادركننده گاز ۳۹ درصد از توليد گاز جهان، ۶۹ درصد از ذخاير گازي جهان، ۴۰ درصد از انتقال گاز با خط لوله و ۵۱ درصد از تجارت گاز طبيعي مايع‌شده (ال‌ان‌جي) را در اختيار دارند. آنطور كه اعلام شده ايران ميزبان هشتمين نشست سران كشورهاي صادركننده گاز در سال ۲۰۲۷ ميلادي خواهد بود.
