نگاهي به سرخابي‌ها در ايران و جهان
در تاريخ پانزدهم اسفند ۱۴۰۰ بود كه سهام دو باشگاه بزرگ و پر طرفدار استقلال و پرسپوليس در فرابورس عرضه شدند و نهايتا پس از گذشت ۶ ماه در اوايل شهريور ۱۴۰۱ اولين معاملات سهام باشگاه‌هاي ورزشي در بازار سرمايه اتفاق افتاد. باشگاه پرسپوليس با ۳۶۰۰ ميليارد تومان و باشگاه استقلال با ۴۳۰۰ ميليارد تومان ارزش بازار اولين روز‌هاي معاملاتي خود را به پايان رساندند.
نبض بورس| در تاريخ پانزدهم اسفند ۱۴۰۰ بود كه سهام دو باشگاه بزرگ و پر طرفدار استقلال و پرسپوليس در فرابورس عرضه شدند و نهايتا پس از گذشت ۶ ماه در اوايل شهريور ۱۴۰۱ اولين معاملات سهام باشگاه‌هاي ورزشي در بازار سرمايه اتفاق افتاد. باشگاه پرسپوليس با ۳۶۰۰ ميليارد تومان و باشگاه استقلال با ۴۳۰۰ ميليارد تومان ارزش بازار اولين روز‌هاي معاملاتي خود را به پايان رساندند. در حال حاضر ارزش بازار آبي‌هاي پايتخت ۱۶۰۰ ميليارد تومان و در مقابل پرسپوليس با ارزش بازاري در حوالي ۲۰۰۰ ميليارد تومان قرار دارد. چه اتفاقي براي سهام اين دو باشگاه رخ داد؟ آيا بقيه سرخابي‌ها در دنيا هم آيا همين‌طور هستند؟ در تاريخ پانزدهم اسفند ۱۴۰۰ بود كه سهام دو باشگاه بزرگ و پر طرفدار استقلال و پرسپوليس در فرابورس عرضه شدند و نهايتا پس از گذشت ۶ ماه در اوايل شهريور ۱۴۰۱ اولين معاملات سهام باشگاه‌هاي ورزشي در بازار سرمايه اتفاق افتاد. باشگاه پرسپوليس با ۳۶۰۰ ميليارد تومان و باشگاه استقلال با ۴۳۰۰ ميليارد تومان ارزش بازار اولين روز‌هاي معاملاتي خود را به پايان رساندند. در حال حاضر ارزش بازار آبي‌هاي پايتخت ۱۶۰۰ ميليارد تومان و در مقابل پرسپوليس با ارزش بازاري در حوالي ۲۰۰۰ ميليارد تومان قرار دارد. چه اتفاقي براي سهام اين دو باشگاه رخ داد؟ آيا بقيه سرخابي‌ها در دنيا هم آيا همين‌طور هستند؟
در ابتدا خوب است كه نيم نگاهي به مالكيت ساير سرخابي‌هاي مشهور دنيا داشته باشيم؛ همتايان منچستري در اختيار دو شخص حقوقي و ميلاني‌ها مالكان نهادي دارند كه طبق بررسي‌هاي نگارنده هيچكدام از اين اشخاص ارتباط سهامداري با نهاد‌هاي دولتي يا حاكميتي ايتاليا و انگلستان ندارند. اما در كشور عزيزمان وزارت ورزش با مالكيت ۹۰ درصدي هيات‌مديره هر دو باشگاه را در اختيار دارد.
حال به بررسي ارزش‌گذاري اين دو شركت مي‌پردازيم؛ مجموعه كارشناسان ارزش‌گذاري دادگستري در تاريخ عرضه، ارزش سهام شركت استقلال را ۱۸۰۰ ميليارد تومان و پرسپوليس را ۳۲۰۰ ميليارد تومان برآورد كردند. به گزارش سايت Transfer Markt صرفا بر اساس ارزش بازيكنان حاضر در هر كدام از تيم‌ها پرسپوليس با ۱۴.۳ ميليون يورو و استقلال با ۱۳.۳ ميليون يورو به ترتيب در جايگاه اول و دوم در بين تيم‌هاي ايراني قرار دارند. طبق آخرين گزارش حسابرسي موجود در كدال براي پايان سال مالي ۱۴۰۱، باشگاه استقلال با سرمايه ۱۰۰۰ ميلياردي موفق به كسب درآمد ۲۰۰ ميلياردي و نهايتا زيان ۸۰ ميلياردي شده است. همچنين پرسپوليس با سرمايه ۱۰۰۰ ميلياردي توانسته ۱۰۰ ميليارد درآمد كسب كند و در آخر ۱۳۵ ميليارد زيان خالص گزارش كند. عمده درآمد‌هاي اين دو باشگاه از حق اسپانسري و حق برند و حقوق مربوط به فروش و رشد بازيكنان مي‌باشد و در بخش هزينه‌ها نيز
حق الزحمه بازيكنان، مربي و كادر فني اكثريت هزينه‌ها را تشكيل مي‌دهند.
اما اين ارقام در رابطه با منچستري‌ها و ميلاني‌ها چگونه هستند؟ بر اساس گزارش نشريه امريكايي Forbes در سال ۲۰۲۳، منچستر يونايتد به عنوان دومين تيم دنيا با ارزش ۶ ميليارد دلاري معرفي شده و ديگر باشگاه شهر منچستر يعني منچستر سيتي در رتبه پنجم اين جدول با ارزشي معادل ۵ ميليارد دلار قرار دارد. آث ميلان و اينتر نيز به ترتيب با ۱.۴ ميليارد دلار و ۱ ميليارد دلار در جايگاه‌هاي ۱۴ و ۱۶ اين جدول قرار دارند. بر اساس گزارش سايت Transfer Markt نيز ارزش بازيكنان تيم‌هاي يونايتد و سيتي به ترتيب ۷۳۴ ميليون يورو و ۱۲۷۰ ميليون يورو برآورد شده. اينتر با ۶۲۲ ميليون يورو و آث ميلان با ۵۳۳ ميليون يورو جايگاه‌هاي اول و دوم ايتاليا را از نظر مجموع ارزش بازيكنان در اختيار دارند. شياطين سرخ در سال ۲۰۲۳ با كسب درآمد ۷۸۰ ميليون دلاري و سود ۱۰۸ ميليون دلاري در سال گذشته عملكرد مالي مطلوبي را از خود به جا گذاشتند و در طرف ديگر آبي‌هاي آسماني در سال گذشته توانستند درآمد ۸۱۵ ميليون دلاري و سود ۱۷۵ ميليون دلاري محقق كنند كه در نهايت موفق شدند علاوه بر پيروزي در رقابت‌هاي ورزشي با عملكرد مالي بار ديگر قرمز پوشان منچستر را مغلوب كنند. در نبرد ميلاني‌ها اين‌بار افعي‌هاي آبي پوش موفق شدند با درآمد ۳۴۸ ميليون دلاري و سود ۴۴ ميليون دلاري از رقيب همشهري خود پيشي بگيرند. در مقابل، امپراتور اروپا (AC Milan) با درآمد ۳۰۰ ميليون دلاري و سود ۱۱ ميليون دلاري عملكرد ضعيفي در مقابل اينتر از خود به جا گذاشت.
عمده درآمد‌هاي باشگاه‌هاي انگليسي را آيتم‌هاي تجاري، حق پخش و در آخر هم فروش بليت تشكيل مي‌دهند كه در اين ميان طي سال‌هاي اخير طرح كسب و كار باشگاه‌هاي به شكلي بوده كه سهم درآمد‌هاي تجاري مانند حقوق رشد بازيكنان، حق برند و ... رشد قابل توجهي داشته است. در سمت هزينه‌ها نيز همانند باشگاه‌هاي ايراني بيش از ۷۰ درصد مربوط به پرداخت حقوق و دستمزد بوده است. سال‌هاي اخير، اما سهم حق پخش از درآمد باشگاه‌هاي ايتاليايي رشد قابل توجهي داشته به‌طوري كه سهم بيش از ۵۰ درصدي داشته است و هزينه‌ها نيز به مانند باشگاه‌هاي انگليسي بوده است. طبق بررسي‌هاي انجام شده بر روي ساير تيم‌هاي نظير استقلال و پرسپوليس از ابعاد مختلف نظير عملكرد مالي، ارزش باشگاه‌ها و ارزش بازيكنان‌شان و قياس با سرخابي‌هاي محبوب پايتخت تا حدي مي‌توان علت ريزش سنگين قيمت سهام اين دو باشگاه را در بالا بودن برآورد كارشناسان به نسبت برآورد سرمايه‌گذاران از عملكرد آنان بوده است.
