دورنماي بازارها در موعد نوسان
در شرايط فعلي اقتصاد، مردم و سرمايه‌گذاران عادي چه راهبردي را بايد در پيش بگيرند؟ آيا بايد دست روي دست گذاشت و منتظر ماند و ديد اين امواج سهمگين نوسان و تكانه‌هاي پي در پي، اقتصاد ايران را به كدامين منزلگاه سوق مي‌دهد يا اينكه در كشاكش اين نوسانات و تكانه‌ها مي‌توان دست به اقداماتي زد و از دارايي‌ها حفاظت كرد و ارزش افزوده‌هايي خلق كرد؟يك واقعيت غير قابل انكار در خصوص اقتصاد ايران وجود دارد و آن اينكه در سال‌هاي اخير انواع و اقسام ريسك‌ها به سرمايه‌گذاران تحميل شده است. اخيرا هم اخبار مربوط به جنگ داغ‌‌تر از هر زمان ديگري شده است به‌طوري كه باعث رشد حباب سكه و فشار بر بازار سهام شده است.
در شرايط فعلي اقتصاد، مردم و سرمايه‌گذاران عادي چه راهبردي را بايد در پيش بگيرند؟ آيا بايد دست روي دست گذاشت و منتظر ماند و ديد اين امواج سهمگين نوسان و تكانه‌هاي پي در پي، اقتصاد ايران را به كدامين منزلگاه سوق مي‌دهد يا اينكه در كشاكش اين نوسانات و تكانه‌ها مي‌توان دست به اقداماتي زد و از دارايي‌ها حفاظت كرد و ارزش افزوده‌هايي خلق كرد؟يك واقعيت غير قابل انكار در خصوص اقتصاد ايران وجود دارد و آن اينكه در سال‌هاي اخير انواع و اقسام ريسك‌ها به سرمايه‌گذاران تحميل شده است. اخيرا هم اخبار مربوط به جنگ داغ‌‌تر از هر زمان ديگري شده است به‌طوري كه باعث رشد حباب سكه و فشار بر بازار سهام شده است. مسائل منطقه‌اي از يك سو، تحريم‌هاي اقتصادي و عدم احياي برجام از سوي ديگر در كنار سوءمديريت‌ها و مشكلات داخلي، بازارهاي ايران را به بازارهاي پر ريسك در اقتصاد ايران بدل كرده است. سوالي كه پيش روي سرمايه‌گذاران ايراني قرار دارد آن است كه چه استراتژي براي سرمايه‌هايشان در پيش بگيرند؟به‌طور خلاصه آنچه استراتژي سرمايه‌گذاري‌هاي ايرانيان را تعيين مي‌كند افق سرمايه‌گذاري و ميزان ريسك‌پذيري آنهاست. همگي ما در دوراهي ريسك مطلق قرار داريم. اگر درگيري‌هاي منطقه‌اي و متعاقب آن تنش‌هاي بين‌المللي تشديد شود بورس ايران در كوتاه‌مدت باز هم تحت فشار قرار مي‌گيرد و طلا و دلار باز هم رشد خواهند كرد و اگر واكنش‌هاي جنگي محدود باشد و آرامش به بازارها برگردد شاهد رشد سريع بورس و افت قابل توجه دلار و طلا خواهيم بود، چرا كه هر دو بازار در اثر «ترس سرمايه‌گذاران» اين واكنش‌ها را نشان داده‌اند و طبيعي است با رفع عامل ترس تعادل به بازارها بازگردد. بازار همواره در تلاطم است اين تلاطمات از چند ساعت تا چند ماه و سال قابل طبقه‌بندي است. اگر سرمايه‌گذار كوتاه‌مدتي هستيد و در فشار نقدينگي قرار داريد ماندن در شرايط فعلي در بورس براي شما مناسب نيست، اگر ميان‌مدتي و بلندمدتي هستيد (بالاي يك سال) احتمالا در پايان دوره سرمايه‌گذاري‌تان اين نوسانات بر پورتفوي شما بي اثر خواهد بود. اگر ريسك‌پذيري بالايي داشته باشيد احتمالا منتظر كفهاي قيمتي هستيد تا مجددا وارد شويد و اگر ريسك‌گريز باشيد با نگراني دنبال فروش سهامتان هستيد! همانطور كه مي‌بينيد افق سرمايه‌گذاري و ريسك‌پذيري شما تعيين كننده اقدامات شماست. شخصا ريسك‌پذيري بالايي دارم و حتي با دخيل كردن عامل جنگ و درگيري سراغ بازارهايي پر ريسكي چون سكه حباب‌دار نمي‌روم و كم‌كم به دنبال كفهاي مطمئن جهت چينش مجدد تركيب پورتفوي سهام هستم و معتقدم هيچ بازاري در يك دوره ۴ الي ۵ ساله از بازارهاي ديگر عقب نمانده است و گاهي با پرش‌هاي بلند در زمان‌هاي نسبتا كوتاه خودش را به سطح نرمال بازدهي بين بازاري رسانده است. براي من بورس با در نظر گرفتن تمامي عوامل پتانسيل جبران عقب ماندگي از ساير بازارها را دارد و مثل هميشه منتظرم تا دست‌هاي نامرئي اقتصاد دوباره بازدهي بازارها را به تعادل برساند. چيزي كه حداقل در طول ۳۰ سال گذشته همواره بين بازارها در جريان بوده است. نمودارهاي ۱۳ ساله قيمت سكه از سايت انيگما كه قيمت سكه را از سال ۸۹ تا ۱۴۰۲ نشان مي‌دهد، حاوي نكاتي است كه توجه به آنها واجد اهميت بسياري است. در يك دوره ۶-۷ ساله از سال ۱۳۸۹ تا ۱۳۹۶ سكه بازدهي پاييني ثبت كرده است و در همين دوره هم شاهد سركوب قيمت دلار بوديم. در اين بررسي به علل رشد و عقب افتادگي اين بازارها نمي‌پردازيم و تنها قصد دارم نتيجه سركوب يك بازار و واكنش آن نسبت به عقب افتادگي آن بازار به ساير بازارها را بررسي كنم. در واقع اين سركوب‌ها منجر به عقب‌افتادگي دلار و سكه از مسكن و بورس شد و فاز انباشت تقاضا در اين بازارها كم كم شكل گرفت. واكنش بازار سكه در ۶-۷ سال بعد از سركوب قيمتي با انفجار قيمت و برگشت بازدهي بازار به سطح نرمال در مقايسه با ساير بازارها همراه بود. در بازار ارز هم دقيقا همين روند شكل گرفته است و هر دوره سركوب قيمتي با يك دوره رشد انفجاري در سال‌هاي بعد همراه مي‌شود. اين همان اثر فنر فشرده در بازار است كه باعث مي‌شود هيچگاه عوامل بيرون از بازار با دخالت در آن نمي‌توانند بازار را از نقطه تعادل دور كنند.
