نقش تعطيلات در بهره‌وري اقتصادي
بهره‌وري در اقتصاد ايران صفر است؛ دلايل مختلفي براي اين موضوع وجود دارد كه يكي از مهم‌ترين دلايل، فقدان توجه به نيروي كار است.
بهره‌وري در اقتصاد ايران صفر است؛ دلايل مختلفي براي اين موضوع وجود دارد كه يكي از مهم‌ترين دلايل، فقدان توجه به نيروي كار است. در موضوع تعطيلات دو روزه ايران و اينكه آيا روز «جمعه و شنبه»به عنوان دوگانه تعطيلات در نظر گرفته شود يا «پنجشنبه و جمعه»همچنان بحث‌ها و نظرهاي فراواني طرح مي‌شود. در شرايطي كه از منظر تخصصي لازم است روزهايي به عنوان تعطيلات در نظر گرفته شود كه ارتباط مستمري ميان ايران و اقتصاد جهاني ايجاد كند، طيف‌هايي در مجلس به دلايل خاص خواستار انتخاب روز پنجشنبه به عنوان روز تعطيل هستند.
اتاق بازرگاني و ساير نهادهاي تخصصي پس از اين اعلام نظر، مخالفت خود را با انتخاب روز پنجشنبه اعلام داشته و خواستار تعطيلي روز شنبه شدند. شخصا اما 3 رويكرد و 3نگاه به اين معادله دارم:
1) از گذشته‌هاي دور تا به امروز، بحث چگونگي انتخاب تعطيلات ايران و تطابق آن با شرايط كاري در دنيا مطرح بوده است. به هر حال قرار است 2 روز را تعطيل كنيم تا مناسبات ارتباطي ما با جهان بهبود يابد. از گذشته روز پنجشنبه در ايران يا تعطيل است يا نيمه تعطيل و روز جمعه هم تعطيل رسمي ايران است. در نقطه مقابل روزهاي شنبه و يكشنبه هم در عرصه جهاني تعطيل است. با يك حساب سرانگشتي مشخص مي‌شود ارتباط ايران طي روزهاي پنجشنبه، جمعه، شنبه و يكشنبه با جهان پيراموني قطع است. از گذشته افرادي كه نگاه اقتصادي داشتند در مسير توسعه و فعاليت‌هاي اقتصادي كشور، نقدهايي را مطرح مي‌كردند. امروز هم بخش خصوصي ايران بسيار جدي روي اين مساله نظر داشته و طي روزهاي گذشته برخلاف آنچه كه در دولت و مجلس پيگيري مي‌شود اعلام كردند تمايل دارند روزهاي شنبه و جمعه تعطيل شود. واقع آن است كه گزاره تعطيلات به‌شدت در اقتصاد و بازار كار كشور اثرگذار است.
2) اگر ايران بخواهد از ظرفيت‌هايش به‌طور كامل استفاده كند در عين حال نقل و انتقال پول، گفت‌وگوها، سفرها و از همه مهم‌تر تجارت را ساماندهي كند بايد ارتباط تنگاتنگي با جهان داشته باشد.
هر اندازه ارتباط ايران به ساير كشورها بيشتر باشد روي بهره‌وري اقتصاد ايران اثرگذارتر خواهد بود. در غير اين صورت، ايران بخش قابل توجهي از فرصت هايش را براي تعامل و گفت‌وگو و در عين حال تعاملات تجاري از دست مي‌دهد. كشورهاي منطقه هم در حال استفاده از اين ظرفيت هستند، در حالي كه بسياري از آداب و رسوم و دين آنها شبيه ايران است اما به دليل شرايط جهاني و وضعيت اقتصادي جهاني خودشان را با شرايط تطبيق داده‌اند تا بتوانند از اين ظرفيت‌ها استفاده كنند. متاسفانه هنوز ديدگاه‌هاي كوته‌بينانه و سياسي در برخي افراد ذي نفوذ در مجلس، دولت و سيستم هستندكه در برابر آن اصلاحات مانع‌تراشي مي‌كنند. بهانه مي‌گيرند كه روز شنبه به دليل اينكه تعطيل رسمي دشمن ايران است نبايد از آن بهره برد. در واقع براي اين افراد و گروه‌ها، مهم نيست كه آيا منافع و مصالح ملي ايرانيان تامين مي‌شود يا نه، فقط به ديدگاه‌هاي سطحي سياسي و مذهبي توجه دارند.
3) رويكرد مهم ديگري در خصوص تعطيلات كه كمتر مورد توجه قرار مي‌گيرد، رويكرد رفاهي در اين زمينه است. در كشورهاي توسعه‌يافته و حتي در حال توسعه، تقويم شفاف و جذابي براي زندگي و رفاه مردم تدارك ديده شده است. آنها براي پايان هفته، ويكند دارند و برنامه‌ريزي دقيقي در اين زمينه صورت گرفته است. افراد 4الي 5روز را با بهره‌وري بالا و فعالانه كار مي‌كنند، بعد سيستم دو روز را براي آنها در نظر گرفته تا اقدام به تفريح، لذت بردن و ريكاوري كنند. اين گزاره در ايران فاقد اهميت است. همه اين استرس‌ها، تشويش‌ها و نااميدي‌هاي عمومي در جامعه نهايتا اثر خود را در بهره وري پايين مي‌گذارد. مردم مدام بايد كار كنند، بدوند، تلاش كنند، بدون اينكه فكري براي بهبود وضعيت رفاهي و آرامش مردم شود. مردم ايران نگرانند، دغدغه دارند و اغلب فرصتي براي استراحت ندارند.
به اين دليل است كه مثلا در تعطيلات نوروز دامنه وسيعي از ايرنيان به هر قيمتي راهي سفرهايي مي‌شوند كه ترافيك، آلودگي هوا، ازدحام‌ها و...بسياري ايجاد مي‌كند. اگر اين روند در طول سال توزيع شود، بخش قابل توجهي از ناهنجاري‌ها در پايان سال از ميان مي‌رود. ضمن اينكه بهره‌وري در اقتصاد را نيز بالا مي‌برد. اين روند جدا از اينكه آسايش مردم را در پي دارد مي‌تواند در حوزه‌هاي اقتصادي منشأ تاثيرات مثبت فراواني شود. اما علي‌رغم اين داده‌هاي مهم و كاربردي هنوز مسوولان قدمي براي بهبود اشخص‌هاي رفاهي و معيشتي مردم برنداشته‌اند و برخوردهاي غير تخصصي در خصوص مقولات تخصصي ادامه‌دار است.
