علت ترس بازار سرمايه

هابیل خاوری

متاسفانه بازار سرمایه به جای ترس از جنگ باید از مصوبات غیرکارشناسی و مضحکی بترسه که واقعا دیگه غیرقابل تحمل شدن.  بند س تبصره ۶ قانون بودجه ۱۴۰۳ خیلی زیرکانه برای معافیت مالیاتی شرکت‌ها سقف ۵۰۰ م ت درنظر گرفته. یعنی شرکت‌های پذیرفته شده در بورس که ۱۰درصد معافیت مالیاتی داشتند و ۲۲.۵درصد مالیات عملکرد پرداخت می‌کردن حالا با سنگ بزرگی به اسم سقف معافیت مالیاتی مواجه می‌شوند!!! مثلا شرکتی با ۱۰۰ همت سود ۲.۵ همت سپر مالیاتی داشت حالا فقط می‌تونه ۵۰۰ میلیون تومان از معافیت مالیاتی حضور در بورس بهره‌مند بشه!! جالبی داستان اینه که اصلا در راستای شعار امسال گام بر نمی‌دارن و هدف‌شون فقط نابود کردن سرمایه‌های مردم هست! اجرای این بند شدیدا بازار سرمایه رو دچار چالش‌های جدی می‌کنه و به نظرم سریعا شورای عالی بورس و سازمان بورس باید واکنش جدی و قاطعی نشون بدن، حتی فوریت این مساله به نظرم از جنگ اسرايیل هم بالاتر هست!! این بند رو از هر بعدی نگاه کنیم سراسر ایراد و مشکل هست و ضربه‌های جبران‌ناپذیری به بازار سرمایه می‌زنه و حتی به جرات می‌تونم بگم باعث می‌شه بازار سرمایه به متروکه‌ای تبدیل بشه. حالا یكسری از مواردی که وجود داره رو می‌تونم به صورت زیر مطرح کنم که مثلا در زمان ریاست شخص آقای عشقی توسعه سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و به صورت اخص صندوق‌های سرمایه‌گذاری رو شاهد بودیم و خیلی سرمایه‌گذارها به سمت سرمایه‌گذاری غیرمستقیم سوق داده شدند، این نکته از اونجایی اهمیت پیدا می‌کنه که سرمایه‌گذاری اشخاص به صورت انفرادی توی اوراق بهادار ترجیح مالیاتی ایجاد می‌کنه، اما اگر در قالب صندوق سرمایه‌گذاری توی بازار سرمایه، سرمایه‌گذاری کنند، مشمول مالیات زیادتری می‌شن. این موضوع کلا بحث سرمایه‌گذاری غیرمستقیم رو به منجلابی می‌کشه که اون سرش ناپیداست.
از طرفی صندوق‌های سرمایه‌گذاری به عنوان مهم‌ترین ابزار سرمایه‌گذاری غیرمستقیم و حامیان بازار شناخته می‌شن، به‌طوری‌که ارزش دارایی تحت تملک اون‌ها بیشتر از 900 هزار میلیارد تومان و حدود 10 میلیون نفر سرمایه‌گذار دارن!!! با این تبصره عملا صندوق‌ها با چالش خروج منابع و نقدینگی شدید مواجه می‌شن و نکته بعدی اینه که خروج منابع از این صندوق‌ها و فشار فروش از طرف صندوق‌های سرمایه‌گذاری کلیت بازار سرمایه را با ریسک‌های عجیب و غریبی مواجه می‌کنه!! واقعا تعجب می‌کنم که تیم اقتصادی دولت دارن چطوری تصمیم می‌گیرن، این موارد رو بی‌سوادترین فرد در حوزه مالی هم می‌دونه!! ضمنا باتوجه به اینکه صندوق‌های سرمایه‌گذاری تا الان 150 همت اوراق بهادار دولتی و 200 همت اوراق بهادار شرکتی خریداری کردن عملا کمک زیادی به خود دولت کردن، تضعیف این نهادهاي مالی تامین مالی خود دولت و بخش خصوصی کشور را با مشکلات بسیار بسیار زیادی مواجه می‌کند، من واقعا فقط می‌تونم بگم متاسفم برای این تصمیمات غیرعلمی و غیرتخصصی و غیرکارشناسی. قاطعانه می‌گم جنگ اسراییل در مقابل این تصمیمات واقعا هیچ خطری برای بازار نداره!! همه ما می‌دونیم صندوق‌ها با عملکرد شفاف، کارایی و تنوع خاص تو پذیرش ریسک برای افراد مختلف نیازهای مختلف سرمایه‌گذارهارو مرتفع کردن و اندک پولی هم که الان توی بازار هست به واسطه همین صندوق‌ها بوده. این بند شدیدا منابع موجود در بازار سرمایه رو به سمت بازارهای موازی غیرشفاف و غیرکارا سوق می‌ده. موضوع مهم‌تر دیگه اینه که سرمایه‌گذاری توی اوراق بهادار شرکتی و دولتی که دارای مجوز انتشار هستند، معاف از مالیات هستش، در صورت پرداخت مالیات از طریق این بند، مزیت ارائه شده به تامین مالی به این روش دیگه از بین میره، از 300 شرکت سرمایه‌گذاری و هلدینگ ما 190 شرکت سهامی عام داریم که از این تبصره اثرات منفی شدیدی می‌گیرند. از طرفی همه ما می‌دونیم و سر کلاس‌های آموزشی‌مون می‌گیم که یکی از مهم‌ترین انگیزه شرکت‌ها برای عرضه و پذیرش و حضور توی بورس استفاده از مشوق‌ها و معافیت‌های مالیاتی هستش!!  عملا لایحه بودجه و تبصره‌هاش دارن باعث کاهش انگیزه اشخاص حقوقی و شرکت‌ها برای اولا پذیرش و حضور توی بورس و ثانيا بحث شفافیت می‌شه، با این تبصره‌ها عملا داریم اشخاص حقوقی رو به سمت عدم شفافیت سوق می‌دیم. موضوع مهم‌تر از اینها صندوق‌های بازنشستگی هستن که به نظرم خیلی خنده‌دار می‌شه؟؟؟ اجرای این مصوبه حتی تاثیر منفی روی عملکرد این صندوق‌ها می‌ذاره، به نظرم فقط هزینه‌های جاری دولت را می‌خوان عده‌ای افزایش بدن.
واقعا فقط می‌تونم بگم برای تیم اقتصادی دولت متاسفم و متاسفم برای خودم که فعال بازار سرمایه هستم اون هم با حضور چنین مدیراني، مجددا  در بازار شاهد این هستیم که فروشندگان افزایش پیدا کرده‌اند. این افزایش تعداد فروشنده در نمادهای پرتراکنش که حدود قیمت‌های 10 فروردین معامله می‌شوند به خوبی به چشم می‌آید. در واقع نمادهای پرتراکنش بورس ایران در حدود قیمت‌های 10 فروردین (کمی بالاتر یا کمی پایین‌تر هستند) و فعلا نه خریدار آنچنان زوری دارد که بتواند قیمت‌ها را بالاتر ببرد و نه فروشنده آن‌قدر اصراری به منفی‌فروشی دارد که قیمت‌ها را پایین بیاورد. در این بین فرصتی برای سهم‌های ارزنده جامانده به وجود آمده است تا مثبت شوند و بخشی از بازار مثبت معامله شود و در مجموع بورس چندان بد به نظر نرسد. اما به نظر کماکان بورس نوسانی باشد و کماکان شاهد نمادهایی با معاملات مثبت باشیم و همچنین رفت و برگشت‌های منفی و مثبت در نمادهای پرتراکنش نیز خواهیم داشت.