شاخص شدت انرژی در کشور رو به افزایش است

کارشناس انرژی گفت: در تمام کشورها شاخص شدت انرژی رو به کاهش و یا ثابت است در حالی که در کشور ما رو به افزایش است که علت آن پایین بودن قیمت تمام شده انرژی نسبت به سایر کشورها است.
محمد صادق مهرجو، کارشناس انرژی در گفت‌وگو با مهر با اشاره به اینکه میزان تولید گاز در کشور ما به اندازه توانایی و سرمایه گذاری که تا کنون انجام شده است، گفت: بین سال‌های ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۰ تنها در پارس جنوبی بالغ بر ۳۵ میلیارد دلار بالغ بر سرمایه گذاری انجام شده است و باید در نظر داشت که همه کشورها همه منابع را در اختیار ندارند و مساله‌ای که وجود دارد منابع انرژی تجدیدناپذیر سقفی برای برداشت دارند.
وی ادامه داد: زمانی که بهره برداری از منابع آغاز می‌شود در دوره ابتدایی توسعه قرار می‌گیریم و پس از آن با تولید از میادین مختلف به دوره حداکثر تولید می‌رسیم، دوره حداکثر تولید را می‌توان با تمهیداتی برای مدت زمان مشخصی نگه داشت و پس از آن دوران شروع افت تولید آغاز می‌شود که ما در این دوران هستیم. این کارشناس انرژی توضیح داد: براساس پیش‌بینی‌های شرکت توتال فرانسه در سال ۲۰۰۷ که ما در ابتدای تولید فازهای مختلف پارس جنوبی قرار داشتیم و به حداکثر تولید نرسیده بودیم توتال بر روند تولید هر فاز تحقیقاتی کرد و بر اساس پیش‌بینی آنها از سال ۲۰۲۴ دوران شروع افت تولید است که کمکم نشانه‌های افت تولید نمایان می‌شود فاز ۱۱ به عنوان آخرین فازی که توسعه داده می‌شود و امکان توسعه در پارس جنوبی وجود ندارد. مهرجو خاطرنشان کرد: پارس جنوبی از این جهت حائز اهمیت است که ۷۰درصد گاز کشور مربوط به این میدان است و مابقی میادین ۳۰درصد تولید گاز را تشکیل می‌دهند و می‌توان گفت که به حداکثر تولید در پارس جنوبی رسیده‌ایم و از این به بعد دوران شروع افت تولید است که نشانه‌های آن ظاهر شده است و علی‌رغم اینکه فاز ۱۱ پارس جنوبی را توسعه دادیم و تولید قابل توجهی به تولید گاز اضافه شد، اما متاسفانه شاهد آن هستیم که سال گذشته با وجود توسعه فاز ۱۱ پارس جنوبی و به رقم تولید ۱۵ میلیون متر مکعب در روز رسید تفاوت آن‌چنانی در تولید این میدان احساس نشد و تقریبا به اندازه سال گذشته بود که نشان‌دهنده آن است که افت تولید در سایر فازها آغاز شده است. به گفته وی به دوران تولید حداکثری در پارس جنوبی که تولید ۷۰درصد گاز کشور را برعهده دارد رسیده‌ایم و از این به بعد با بحران افت تولید مواجه خواهیم بود، که علت فشار افزایی همین است و برای مدیریت دوران افت تولید این اقدام را انجام می‌دهیم.
این کارشناس انرژی با اشاره به اینکه گاز یک ثروت یک بار مصرف و تجدیدناپذیر است توضیح داد: با اتمام این انرژی امکان جایگزینی وجود ندارد به همین علت تبدیل به ثروت می‌شود و هزینه توسعه زیر ساخت‌ها می‌شود مانند برق، صنعت، کشاورزی و... که منجر به ایجاد ارزش افزوده اقتصادی باشد. وی ادامه داد: ما اندازه‌ای که می‌توانیم و مخازن استعداد دارند تولید وجود دارد البته ممکن است سرعت توسعه با کشورهای ترغیب کندتر باشد ولی این مساله اکنون هم وجود دارد البته ما در پارس جنوبی از قطر تولید بیشتری داریم چرا زیرا مصرف بیشتری داریم. مهرجو با اشاره به مصرف بی رویه و بالا بودن شاخص شدت انرژی کشور نسبت به تمام دنیا و سایر کشورهای خاورمیانه، خاطرنشان کرد: در تمام کشورها شاخص شدت انرژی رو به کاهش است یا ثابت است درحالی که در کشور ما رو به افزایش است که علت آن پایین بودن قیمت تمام شده انرژی در کشور ما نسبت به سایر کشورها است به همین دلیل کسی اهمیتی به بهینه‌سازی مصرف انرژی به خصوص در بخش‌های صنعتی نمی‌دهد. وی با بیان اینکه ما باید یک مدیریت متمرکز انرژی داشته باشیم تا بتوانیم سیاستگذاری متمرکز و تنظیم‌گری متمرکز در بخش‌های مختلف داشته باشیم توضیح داد: این مدیریت می‌تواند منجر به هماهنگی و بهینه سازی متمرکز می‌شود به عنوان مثال وزارت نفت که متولی امر تولید است نمی‌تواند در زمینه بهینه سازی سایر بخش‌های صنعتی و کشاورزی دخالتی داشته باشد به همین علت به نهادی فرادست نیاز داریم که امکان کنترل و هماهنگی همه این نهادها را داشته باشد. این کارشناس انرژی اضافه کرد: متاسفانه شورای عالی انرژی کارکرد خود را از دست داده است زیرا مخصوص سیاستگذاری است و دخالتی در هماهنگی، تنظیم‌گری و بهینه‌سازی ندارد و ما نیاز داریم که دايما رصد کنیم که چه میزان انرژی تولید می‌شود و به کدام بخش چه مقدار می‌دهیم و هر بخش چه مقدار بهینه‌سازی کردند و چه میزان هدر رفت انرژی وجود داشته است. مهرجو با اشاره به اینکه علاوه بر مصرف بالای انرژی در کشور هدر رفت فراوانی وجود دارد، اضافه کرد: گازهای فلز مصرف گزافی داشته‌اند، نیروگاه‌های حرارتی راندمان بالایی نداریم و در بخش خانگی که ۴۵درصد گاز کشور مصرف می‌شود بخاری‌های گازی راندمان بالایی ندارد اگر بتوانیم از بخاری‌ها با راندمان بالا استفاده کنیم تا حدی این مشکل مرتفع می‌شود که آن هم باید دولت سرمایه‌گذاری کند و به صورت اقساط ماهانه روی قبوض گاز هزینه آن را از مردم دریافت کند، به همین دلیل نیازمند یک نهاد فرادستگاهی برای مدیریت بخش‌های مختلف هستیم.