تکذیب کمبود دارو در کشور نمک پاشیدن بر زخم بیماران است

اولین بار ۱۸ آبان ۱۴۰۱ بود که طرح سوال از وزیر بهداشت و درمان در مورد گرانی و کمبود دارو در مجلس اعلام وصول شد. از آن تاریخ تاکنون هنوز هیچ اتفاقی که نشان بدهد نمایندگان مجلس اراده‌ای راسخ برای پاسخگو کردن وزیر بهداشت و درمان دارند دیده نشده است. اینکه بارها و بارها وزیر بهداشت تا پای استیضاح رفته و ناگهان همه چیز به نفع او رقم خورده خود حکایت دیگری است که نمایندگان مجلس باید در مورد آن اظهارنظر کنند اما سوالی که اینجا مطرح می شود این است که آیا واقعا حفظ جایگاه وزیر بهداشت بر جان مردم ارجحیت دارد. در حالی که هر روز گروهی از بیماران خاص از نبود و گرانی دارو گلایه می کنند وزیر بهداشت و درمان از خودکفایی در تولید دارو دم می زند. در همان سال ۱۴۰۱ بود که وزیر بهداشت و درمان هم به شکست خوردن طرح دارویار اعتراف کرد اما از آن تاریخ تاکنون باز هم در حالی به این طرح شکست خورده اعتبار تعلق می‌گیرد که مردم هیچ نفعی از آن نبرده‌اند و در بر همان پاشنه نبود، کمبود و گرانی دارو می‌چرخد. وقتی نمایندگان مجلس و وزیر بهداشت به حذف ارز ترجیحی دارو رای دادند و آن را موفقیتی برای جلوگیری از قاچاق دارو و تجهیزات پزشکی عنوان کردند قرار بر این بود که سنگینی بار این حذف بر دوش مردم نیفتد و باعث سرگردانی بیماران نشود اما همه چیز در حد همان حرف و وعده‌های همیشگی باقی ماند از آن تاریخ تاکنون هم شرکت های داروسازی داخلی با مشکلات بسیاری مواجه شده‌اند هم کمبود دارو در بازار دارویی کشور بیداد می کند اما مساله اینجاست هر بار وزیر بهداشت و رییس سازمان غذا و دارو تنها با تکذیب این کمبودها و گرانی‌ها شانه از بار مسوولیت خالی
می کنند و پاسخ مناسبی به بیماران سرگردان نمی دهند.

هشدار داروسازان و بی‌توجهی دولتمردان

اواخر سال گذشته بود که انجمن داروسازان از کسری ۴۰ هزار میلیاردی بودجه طرح دارویار برای سال ۱۴۰۳ سخن به میان آورد و نسبت به کمبود دارو در کشور هشدار داد. بسیاری از تولیدکنندگان دارو به دلیل افزایش قیمت ارز توان تهیه مواد اولیه ساخت داروها را ندارند و از طرف دیگر هم دولت با ابلاغ قیمت‌های دستوری برای داروهای تولید داخل باعث شده تا اکثر این شرکت‌ها با مشکل نقدینگی مواجه شده و تصمیم به کاهش تولید بگیرند.

لایحه تجارت مقدم بر سلامت مردم

در تاریخ ۲۸ فروردین ماه سال جاری قرار بود که گزارش کمیسیون بهداشت و درمان مجلس در مورد کمبود و گرانی دارو در هیات رییسه مجلس مطرح شود و وزیر بهداشت و درمان به سوالات این کمیسیون پاسخ دهد اما از آنجایی که نمایندگان مجلس برطرف کردن اشکالاتی که شورای نگهبان به لایحه تجارت گرفته بود را بر سلامت مردم مقدم شمردند بررسی این گزارش به بعد موکول شد و از آن تاریخ تاکنون هم اقدامی در این مورد انجام نشده است.

همراهی مجلس با وزیر بهداشت

روز ۴ اردیبهشت ماه قرار بود که گزارش کمیسیون بهداشت و درمان مجلس به قوه قضاییه فرستاده شود اما نمایندگان با ۶۷ رای موافق و ۱۳۷ رای مخالف و ۸ رای ممتنع از مجموع ۲۱۲ نماینده حاضر، با ارسال این گزارش به قوه قضاییه مخالفت کردند. یک‌بار دیگر نمایندگان تمام قد به حمایت از وزیر بهداشت و درمانی برخاستند که نه تنها مشکلات موجود در حوزه کاری خود را به رسمیت نمی‌شناسد که داعیه بهترین بودن در کل منطقه را هم دارد.

از نارضایتی بیماران SMA

تا نبود داروی بیماران تالاسمی

در همان روزهایی که وزیر بهداشت در مورد بهترین بودن سیستم بهداشت و درمان کشور داد سخن سر می‌داد بیماران SMA با تجمع مقابل وزارت بهداشت و درمان از نبود داروی خود گلایه می کردند. تنها مساله مشکلات این بیماران نیست یک روز بیماران مبتلا به دیابت برای پیدا کردن داروهای خود مشکل دارند و روز دیگر بیماران مبتلا به سرطان از افزایش بی رویه قیمت داروها شکایت می کنند. اما در نهایت هیچ واکنشی از سوی مسوولان حوزه بهداشت و درمان دیده نمی‌شود و همه چیز با یک تکذیبیه ساده نادیده انگاشته می شود. حالا هم نوبت به بیماران تالاسمی رسیده است. مدیرعام انجمن بیماران تلاسمی به ایلنا گفت: در حال حاضر بیماران حتی در تهران نمی‌توانند داروی خود را تامین کنند. حتی در مراکزی که داروها را به صورت قاچاق یا آزاد عرضه می‌کنند نمی‌توان دارو را پیدا کرد؛ پس اینکه تنها به صورت شعاری گفته شود که کمبود دارویی وجود ندارد، فقط نمک بر زخم بیماران می‌ریزند.

یونس عرب در پاسخ به این سوال که موضع گیری‌های اخیر سازمان غذا و دارو در جهت رفع کمبودهای دارویی بیماران تالاسمی در عمل چقدر تحقق یافته است؟ توضیح داد: سازمان غذا و دارو حتی زمانی که هیچ دارویی نداشته‌ایم و عملا در سال ۱۴۰۰ که با قحطی به تمام معنای دارو مواجه بودیم، اذعان داشت که دارو به وفور وجود دارد و خواسته بیماران و انجمن تالاسمی ایران بی‌منطق است.

او با اشاره به کمبودهای دارویی تصریح کرد: در حال حاضر در تهران بیمار نمی‌تواند داروی خود را تامین کند، حتی در مراکزی که داروها را به صورت قاچاق یا آزاد عرضه می‌کنند نمی‌توان دارو را پیدا کرد. پس اینکه تنها به صورت شعاری گفته شود که کمبود دارویی وجود ندارد، فقط نمک بر زخم بیماران می‌ریزند. او در ادامه خاطرنشان کرد: سال گذشته حدود ۴ میلیون و ۹۰۰ هزار آمپول مطابق با آمار سازمان غذا و دارو وارد سبد دارویی بیماران تالاسمی ایران شد. علی رغم اینکه معاونت درمان ۱۰ میلیون آمپول مورد نیاز را برآورد کرده بود. در نهایت سازمان غذا و دارو اعلام کرد که ما عملکرد خوبی در این زمینه داشته‌ایم. این‌گونه اظهارات سازمان غذا و دارو در مورد بهترین عملکرد خود، بیماران و انجمن تالاسمی را به نداشتن سواد عددی محکوم می‌کند.

۳۵ درصد بیماران تالاسمی امکان مصرف داروهای تولید داخلی را ندارند

عرب افزود: آنچه مشخص است این است که به اذعان پزشکان درمانگر و وجود فرم‌های عوارض دارویی در بیماران، ۳۵درصد بیماران تالاسمی قادر به مصرف هیچ کدام از داروهای تولید داخل نیستند و به همین دلیل حتما باید داروی خارجی در دسترس این بیماران قرار بگیرد.

او ادامه داد: صرف‌نظر از اینکه برند دارو، ایرانی یا خارجی باشد، موضوع اصلی این است که موجودی دارو و در دسترس بودن این داروها برای تمام بیماران امکان‌پذیر نیست. گاهی یک قرص تولید داخل حتی در شهر تهران موجود نیست.

بی‌توجهی مسوولان به استان‌های محروم دارای بیشترین بیمار تالاسمی

به گفته عرب، استان‌هایی که آسیب بیشتری از این بیماری دیده‌اند، با وجود اینکه محرومیت و بیمار بیشتری دارند، اما از سوی مسوولان کمتر دیده شده‌اند. در بحث تامین دارو در این استان‌ها، داروخانه‌ها چالش‌های بیشتری دارند. خیلی وقت‌ها امکان خرید ندارند، چراکه بدهی‌های سنگینی به خاطر تعداد بالای بیمار به شرکت‌های پخش دارند.

ضربه آخر؛ خودکشی پی در پی پزشکان

درحالی که وزیر بهداشت و درمان سعی دارد مشکلات این حوزه را نادیده گرفته و عملکرد خود را موفقیت‌آمیز جلوه دهد از ابتدای سال جاری
تا کنون چالش جدیدی برای این حوزه به وجود آمده است. خودکشی پزشکان یکی دیگر از مشکلاتی است که هیچ کدام از مسوولان تا به حال در مورد آن اظهارنظر نکرده‌اند. اما اگر بخواهیم وضعیت را منطقی بررسی کنیم باید سری به بیمارستان های دولتی بزنیم و وضعیت حاکم بر این بیمارستان‌ها را شاهد باشیم. در حال حاضر هیچ پزشک متخصصی در بیمارستان‌های دولتی حضور ندارد. اندک پزشکانی هم که در این بیمارستان‌ها حاضر می‌شوند تحت فشار کار بسیار زیادی قرار دارند.

محمدشریفی مقدم، دبیر کل خانه پرستار در این باره به «تعادل» می‌گوید: بی‌توجهی به میزان استرس و فشار ناشی از کاری که بر این پزشکان جوان وارد
می شود باعث شده تا بسیاری از‌آنها امید خود به زندگی را از دست بدهند. افزایش آمار خودکشی پزشکان یک هشدار جدی برای حوزه بهداشت و درمان است و البته متولیان آن تاکنون در این باره اظهارنظری نکرده‌اند. او می‌افزاید: متاسفانه وضعیت در بیمارستان‌های کشور اصلا خوب نیست و بحران در بیمارستان‌های دولتی بیش از هر زمان دیگری رخ نموده است. هر چه مسوولان منفعلانه‌تر در این مورد عمل کنند وضعیت بغرنج تر خواهد شد. شریفی مقدم می‌گوید: متاسفانه از ابتدای سال جاری تاکنون حداقل خبر خودکشی ۵ پزشک رسانه‌ای شده است این در حالی است که ممکن است آمار بیشتر از این باشد و در مراکزی اتفاق افتاده باشد که چندان زیر پوشش خبری نباشند. این رقم بسیار شوکه‌کننده و هشدار‌دهنده است و باید هر چه زودتر در این زمینه تدبیری اندیشده شود. دبیرکل خانه پرستار می‌گوید: ما نگران
مهاجرت های کادر درمان بودیم و حالا باید شاهد مرگ‌های خودخواسته آنها باشیم قطعا مشکلی در این مورد وجود دارد که باعث بروز چنین چالش‌هایی می‌شود و مسوولان نباید بی‌تفاوت از کنار آن عبور کنند. قبل از هر چیز باید مساله کمبود کادر درمان در کشور حل و فصل شود تا این فشار بی‌امانی که به پزشکان و پرستاران وارد می‌شود کاسته شود.