کارکرد عرضه اولیه‌ها

انتهای سال گذشته و با تغییرات مدیریت نظارت بر بورس‌های سازمان بورس، شاهد اعمال محدودیت‌هایی جهت کاهش خروج نقدینگی از بازار بودیم که در این راستا با توجه به کاهش ارزش معاملات بازار سرمایه، روند عرضه‌های اولیه تا گذر از شرایط فعلی متوقف شد . در سال‌های اخیر و پس از وقایع سال ۱۳۹۹ شاهد ارزش معاملات پایین در بورس بودیم که عرضه‌های اولیه نیز قسمتی از نقدینگی موجود را با کارکرد تامین مالی از بازار خارج می‌کرد و نتیجه آن کمتر شدن عمق بازار ثانویه شد . می‌توان با قاطعیت عنوان کرد که کارکرد تامین مالی و فرآیند عرضه‌ها در بازار اولیه به شرطی موفقیت‌آمیز خواهد بود که در بازار ثانویه عمق بخشی کافی صورت گرفته باشد و ارزش معاملات به پایداری نسبی رسیده باشد در غیر این صورت به تدریج عملکرد عرضه‌های اولیه معیوب خواهد شد و با کاهش بازدهی آنها در معاملات بازار ثانویه به سمت رکود پیش می‌رویم . در سال ۱۴۰۲ و از اردیبهشت ماه با رونق بازار پدیده‌ای تحت عنوان هر هفته یک عرضه اولیه مورد نظر ریاست سازمان بورس قرار گرفت که با شروع روند نزولی این مساله به افت قیمتی و رکود بیشتر معاملات بورس نیز انجامید و کارنامه عرضه‌های اولیه سال ۱۴۰۲ که از حیث بازدهی برای خریداران‌شان نامطلوب بود به اعتماد عمومی درباره مکانیزم عرضه‌های اولیه چه از حیث ارزش‌گذاری و چه از جنس حمایتی، لطمه وارد ساخت . پس با مرور نتایج IPOها در سال ۱۴۰۲ می‌توان به درستی تصمیم برای تعطیلی موقت آنها پی‌برد و البته این امر با وجود تاکید فعالان بورس با تاخیر انجام شد، اما آنچه اخیرا توسط مدیران سازمان بورس مبنی بر احتمال از سرگیری مجدد عرضه‌های اولیه در هفته‌های آینده عنوان می‌شود نیازمند بهبود شرایط بازار ثانویه از نظر بازدهی و ارزش معاملات می‌باشد که   در غیر این صورت می‌تواند نتیجه‌ای بدتر از گذشته داشته باشد و البته توجه به شعار و نامگذاری سال ۱۴۰۳ که می‌توان مکانیزم بازار سرمایه و تامین مالی از طریق عرضه‌های اولیه را یکی از راه‌های تحقق آن دانست از رهگذر ارائه مشوق‌ها و هدایت جریان نقدینگی به سمت بورس میسر خواهد بود که در این راستا سیاستگذار باید نسبت به ارایه برنامه عملیاتی اهتمام بورزد.