گروه راه و شهرسازی|هزینه عقب‌ماندگی ریل از برنامه‌های کلان کشور چقدر است؟ یا به عبارت دیگر، با اجرایی نشدن مفاد اسناد بالادستی همچون برنامه ششم توسعه در حوزه حمل و نقل ریلی، تا چه میزان خسارت به محیط‌زیست، جاده‌ها، شهروندان و... وارد شده است. عدم شکل‌گیری توازن در بخش حمل و نقل کالا نشان می دهد هنوز راه‌آهن برنامه مشخصی بعد از ۱۷۰ سال برای حمل و نقل ندارد. به گزارش خبرنگار مهر حمل و نقل یکی از شریان‌های حیاتی هر جامعه‌ای است و امروزه در اشکال مختلف جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی وجود دارد. درخصوص حمل و نقل زمینی، برآوردهای اقتصادی و اجتماعی از برتری ریل بر جاده حکایت دارد. موضوعی که در اسناد بالادستی کشور هم به آن پرداخته شده تا سهم ریل و جاده در حمل و نقل بار کشور متوازن شود اما متاسفانه این توازن شکل نگرفته و همچنان بخش زیادی از بار کشور به صورت جاده‌ای جابه‌جا می‌شود. سید طه‌حسین مدنی رییس اندیشکده حکمرانی هوشمند درباره تکالیف قانونی برای توسعه متوازن حمل و نقل بار به صورت جاده‌ای و ریلی گفت: قانون برنامه ششم توسعه یکی از مهم‌ترین اسناد بالادستی است که در بخش حمل و نقل به ایجاد تناسب میان حمل و نقل ریلی و جاده‌ای پرداخته شده و در آن تأکید شده بود که سهم راه‌آهن از حمل و نقل بار تا پایان برنامه ششم توسعه باید به ۳۰ درصد می‌رسید اما متأسفانه در پایان برنامه ششم این رقم از هشت درصد فراتر نرفت.
چرا ریل از جاده بهتر است؟
مدنی در گفت‌وگو با مهر، درباره دلایل برتری حمل و نقل ریلی بار نسبت به حمل و نقل جاده‌ای اظهار کرد: مقایسه مصرف سوخت بین دو بخش حمل و نقل ریلی و جاده‌ای نشان می‌دهد که مصرف گازويیل برای جابه‌جایی هر تن بار توسط کامیون ۹.۵ برابر حمل و نقل یک تن بار به وسیله قطار است. وی افزود: با کنار هم گذاشتن میزان مصرف سوخت در دو بخش ریلی و جاده‌ای، میزان کل بار جابه‌جا شده کشور و چشم‌اندازی که در برنامه ششم ترسیم شده بود؛ در صورت تحقق رقم ۳۰ درصدی، ۱.۸ میلیارد لیتر در مصرف گازوییل کشور صرفه‌جویی می‌شد. این میزان گازوییل به نرخ جهانی ۸۳ هزار میلیارد تومان درآمد نصیب کشور می‌کرد و یا نیاز کشور به واردات این میزان گازوییل و ارزبری آن را رفع می‌کرد.
کاهش آلودگی هوا، خسارت کمتر به جاده‌ها و جلوگیری از مرگ يك نفر در روز
مدنی با بیان اینکه حمل و نقل ریلی برای محیط‌زیست هم اثرات مثبتی به دنبال دارد؛ گفت: طبق برآوردهای جهانی که درخصوص میزان تولید CO۲ از هر لیتر گازويیل و خسارت ناشی از آن وجود دارد؛ تحقق سهم ۳۰ درصدی حمل و نقل ریلی بار می‌توانست سالانه به میزان ۴.۷ میلیون تن تولید دی اکسید کربن ایران و حدوداً ۸۹۳ میلیون دلاری (۴۵ هزار میلیارد تومان) هزینه‌های زیست محیطی را کاهش دهد که متأسفانه با عدم تحقق این هدف، محیط‌زیست و بخش سلامت از مزایای حمل و نقل ریلی بی‌نصیب مانده است. ريیس اندیشکده حکمرانی هوشمند ادامه داد: جابه‌جایی بیش از ۹۰درصد بار کشور در جاده‌ها، کشور ما را با تخریب مداوم زیرساخت‌های جاده‌ای قرار داده است و سالانه ۶۷۰۰ میلیارد تومان به راه‌های کشور خسارت وارد می‌کند. افزایش سهم راه‌آهن در حمل و نقل بار طبق برنامه ششم توسعه می‌توانست ۱,۵۰۰ میلیارد تومان از این خسارت را کاهش دهد.
