تأملی بر تجربه موفق برگزاری انتخابات الکترونیکی در کشور

برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی مزیت‌هایی از جمله صرفه‌جویی در وقت و هزینه، دقت بالا و سهولت رای‌دهی دارد و همین امر سبب شد تا دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در هشت حوزه انتخابیه به صورت الکترونیکی برگزار شود؛ تجربه‌ای که به دلیل موفقیت بالای اجرای آن احتمال انجامش در انتخابات بعدی مانند انتخابات ریاست جمهوری را بیشتر می‌کند. به گزارش ایسنا، برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی از چند بعد حائز اهمیت است؛ در گام اول هزینه‌های انتخاباتی کاهش و از سوی دیگر دقت و سرعت عمل فرآیند انتخابات افزایش می یابد. مسئولان براین باور بودند در انتخابات مجلس و شوراها که تعداد کاندیداها بسیار بالاست و شمارش آرا به صورت دستی طول می‌کشد، باید انتخابات به صورت الکترونیکی برگزار شود اما گفته می‌شود که در انتخاباتی مانند خبرگان رهبری و ریاست جمهوری بهتر است به روش سنتی عمل شود. در این نوع انتخابات، احراز هویت الکترونیکی از زمانی که اطلاعات وارد دستگاه می‌شود، به مدت یک ثانیه انجام می‌شود البته در مناطقی که امکانات زیرساختی ضعیف‌تر است، احراز هویت حداکثر ۱۰ تا ۱۵ ثانیه انجام می‌شود. در سال‌های گذشته درباره طراحی و امنیت دستگاه‌های احراز هویت گفته شده بود که همه طراحی‌های دستگاه‌ها در داخل کشور انجام شده است و اصلا دستگاهی مشابه دستگاه‌ها وجود ندارد. تمام سیستم‌های رمزنگاری، نرم‌افزاری و حتی سیستم عامل دستگاه‌ها مخصوص این دستگاه بوده و در داخل کشور طراحی شده است. البته برخی قطعاتی که به لحاظ اقتصادی تولید آنها مقرون به صرفه نبوده یا تکنولوژی آن در داخل کشور نبوده است هم وارد شده است؛ همچنین دستگاه‌ها به گونه‌ای طراحی شده که امکان هک شدن آنها بسیار ضعیف است و از این بابت نگرانی وجود ندارد بنابراین شماره ملی ارسال و در پایگاه این شماره بررسی می‌شود تا کنترل کند فرد پیش از این رای داده است یا نه. حال با توجه به فراگیرشدن برگزاری این نوع از انتخابات در سایر کشورها و جایگزینی آن با شیوه سنتی از ابتدای سال گذشته زمزمه‌هایی از برگزاری دوازدهمین دوره انتخابات به صورت الکترونیکی شنیده شد و طبق تدابیر اندیشیده شده همه امکانات و زیرساخت های لازم برای برگزاری دور اول در نظر گرفته شد. به گونه‌ای که در جریان برگزاری انتخابات در اسفند ماه هیچ خللی در شبکه ارتباطی کشور رخ نداد، موضوعی که مسوولان از جمله وزیر ارتباطات و معاونانش به آن اشاره کردند. همین روند و اقدامات انجام شده برای دور دوم برگزاری انتخابات هم در نظر گرفته و قرار شد انتخابات در ۸ حوزه به صورت الکترونیکی برگزار شود. در روزهای قبل از برگزاری انتخابات مسئولانی چون مدیرعامل شرکت مخابرات ایران و وزیر ارتباطات بر پایداری شبکه ارتباطی در طول برگزاری انتخابات اطمینان دادند و گفتند هیچ مشکلی در این زمینه وجود ندارد. مساله‌ای که روز جمعه ۲۱ اردیبهشت ماه مشهود و با توجه به گستردگی آن تجربه و تحولی مهمی در زمینه اخذ رای محسوب شد.

مسوولان درباره برگزاری الکترونیکی انتخابات چه گفتند؟

عیسی زارع‌پور، وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات، در همان ساعات اوایه آغاز انتخابات در حسینیه ارشاد حضور یافت و اظهار کرد: در بیش از ۶۰درصد شعب، انتخابات به شکل الکترونیکی برگزار می شود. اتفاق بزرگی که افتاده این است که ما در ۹۹/۸درصد از نقاطی که صندوق رای رفته است حتی در نقاط صعب‌العبور پوشش ارتباطی داشتیم. در ۹۹درصد اوقات نیز ارتباطات پایدار بوده و استعلامات به صورت برخط بوده است هم در دوره گذشته و هم تا این لحظه که در خدمت شما بودیم. وی در ادامه تاکید کرد: ۹۹ درصد استعلامات به صورت برخط انجام شد که اتفاق بسیار بزرگی است. زیرساخت‌های کشور کاملا پایدار است. البته وی با نزدیک شدن ساعت‌های پایانی برگزاری انتخابات از پوشش صددرصدی شعب و انجام ۹۹درصدی استعلامات برخط در انتخابات خبر داد. همچنین مجید سلطانی- مدیرعامل شرکت مخابرات ایران- هم بر پوشش صددرصدی ۱۱ هزار و ۴۹۴ شعبه اخذ رای در دور دوم انتخابات تاکید کرد. وی گفت: شرکت مخابرات ایران همانند دور اول، از طریق مرکز مدیریت عملیات شبکه (NOC کشوری)، در حال فرماندهی لحظه ‌به ‌لحظه برگزاری انتخابات الکترونیک در سطح کشور است و با این حجم عظیم پوشش الکترونیکی شعب، فرآیند انتخابات از نخستین ساعات به بهترین صورت پیش می‌رود. سلطانی افزود: تمامی زیرساخت‌های مورد نیاز وزارت کشور و شورای نگهبان قانون اساسی مانند فیبر نوری و ظرفیت‌های ارتباطی مدنظر، در تمامی نقاط تعریف‌شده از سوی وزارت کشور با در نظر گرفتن لینک‌های پشتیبان برای هر یک از مسیرهای مطمئن و پایدار، تامین شده و هیچ مشکلی در این زمینه نداریم. مجموع تعداد شعب دارای پوشش دایال‌آپ ثابت و سیار به ترتیب ۹ هزار و ۲۷۹ و هزار و ۸۶ شعبه است. بنابر اعلام، در بخش شعب ثابت و سیار دارای پوشش APN/USSD، در بخش ثابت ۹ هزار و ۴۶۷ و در بخش سیار، هزار و ۸۵۲ واحد، دارای پوشش اصلی ارتباطی هستند که با این اوصاف فرآیند رای‌گیری با سرعت و دقت در بخش ارتباطی در حال انجام بود. به اعتقاد برخی تحلیلگران، با توجه به تجربه موفق برگزاری انتخابات به صورت الکترونیکی پیش‌بینی می‌شود در دوره‌های بعدی انتخابات مانند انتخابات ریاست جمهوری هم از این فناوری که در سلامتی برگزاری آن تاثیر چشمگیری دارد، استفاده شود.