مراسم وداع با شهداي خدمت؛ رييس‌جمهور، وزير امور خارجه و ديگر همراهان‌شان كه در سانحه دلخراش سقوط بالگرد به شهادت رسيدند، صبح چهارشنبه دوم خرداد ۱۴۰۳ در تهران و در ميان خيل جمعيت سوگوار برگزار شد.
پيكر شهيدان، آيت‌الله سيد ابراهيم رييسي رييس‌جمهور، حسين اميرعبداللهيان وزير امورخارجه، آيت‌الله آل‌هاشم امام جمعه تبريز، رحمتي استاندار آذربايجان شرقي، سردار موسوي سرتيم حفاظت رييس‌جمهور و خلبانان و كادر پرواز بالگردي كه يكشنبه ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۳ به علت شرايط نامساعد آب و هوايي، دچار سانحه شد، پس از تشييع باشكوه در تبريز و قم با وداع فراموش نشدني مردم تهران بدرقه شد. اين مراسم كه ساعت‌ها پيش از آغاز رسمي با حضور گسترده مردم و شخصيت‌هاي كشوري و لشكري آغاز شده بود، از ساعت ۷ و نيم با نوحه‌خواني مداحان اهل بيت (ع)، شكل رسمي به خود گرفت. رييس دفتر سياسي حماس و معاون دبيركل حزب‌الله لبنان براي شركت در مراسم تشييع شهداي خدمت در دانشگاه تهران حضور يافتند. اسماعيل هنيه در سخنراني كه در اين مراسم داشت، گفت: مطمئنم جمهوري اسلامي ايران به راه خود در حمايت از مردم فلسطين ادامه مي‌دهد، تا پرچم توحيد و پيروزي را بر فراز قدس شريف برافراشته‌سازيم. ساعت ۹ صبح رهبر انقلاب بر پيكر شهدا نماز خواندند. و پس از آن پيكرهاي پاك شهدا بر دوش خيل جمعيت سوگوار تشييع شد. گروه‌هاي عزاداري هم با نواختن طبل و سنج و برافراشتن پرچم امام رضا (ع) و امام حسين (ع) در مسير مراسم تشييع حضور داشتند و موكب‌هاي چايخانه امام رضا (ع) از عزاداران پذيرايي مي‌كردند. اقوام مختلف ايران زمين با پوشش‌هاي متفاوت هم؛ چهارشنبه؛ دوم خرداد از سراسر كشور خود را به تهران رساندند تا علاو ه بر حضور در مراسم تشييع و نماز شهداي خدمت، ارادت خود را به آنان نشان دهند. اين مراسم با حضور تعداد قابل توجهي از مقامات كشورهاي خارجي برگزار شد. رهبر معظم انقلاب پس از مراسم تشييع در تهران، با تعدادي از مقامات خارجي ديدار كرده و به بيان ديدگاه‌هاي جمهوري اسلامي ايران پرداختند. ايشان همچنين با حضور در منزل رييس‌جمهور شهيد با خانواده حجت‌الاسلام رييسي ديدار كردند. رهبر انقلاب در ديدار با خانواده شهيد سيد ابراهيم رييسي، تشييع مردمي رييس‌جمهور را پيام قوت جمهوري اسلامي به همه دنيا برشمردند. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي چهارشنبه شب با حضور در منزل شهيد رييسي و ديدار با خانواده ايشان، رييس‌جمهور شهيد را مظهر شعارهاي انقلاب اسلامي دانستند و اظهار ارادت مردم به ايشان را پيامي به دنيا به نفع جمهوري اسلامي توصيف كردند. در اين ديدار كه حجت‌الاسلام‌والمسلمين علم‌الهدي، سركار خانم دكترعلم‌الهدي همسر شهيد رييسي، فرزندان و بستگان ايشان حضور داشتند، رهبر انقلاب اسلامي، فقدان آقاي رييسي را خسارت سنگين و غيرقابل جبراني براي كشور توصيف كردند. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي با اشاره به حضور مردم در تشييع رييس‌جمهور كه از ديد مهمانان خارجي ديداركننده با ايشان هم پنهان نمانده بود، آن را پيامي به دنيا به نفع جمهوري اسلامي توصيف كردند كه ريشه مردمي جمهوري اسلامي و قوت آن را نشان داد؛ قدرت و قوتي كه در عمق جامعه و ملّت ايران ريشه دارد. رهبر انقلاب اسلامي در ادامه اين ديدار با تاكيد بر اينكه خدمات خالصانه رييس‌جمهور فقيد فقط به دوره حياتش خلاصه نمي‌شود، افزودند: آقاي رييسي بعد از حياتشان هم خدمات ارزنده‌اي به كشور كردند. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي همچنين به اظهار لطف، محبت و ارادت مردم پس از وقوع حادثه در شهرهاي مختلف، اشاره كرده و افزودند: اين اجتماعات كه با دعا و روضه براي سلامتي رييس‌جمهور همراه بود، نشان‌دهنده دلبستگي مردم به انقلاب و شعارهاي انقلاب اسلامي است. ايشان با بيان اينكه شهيد رييسي مظهرِ شعارهاي انقلاب اسلامي بود، گفتند حرف‌هاي اصلي انقلاب از زبان رييس‌جمهور خارج مي‌شد و ايشان اين شعارها را، شعارهاي خود قرار داده بود. رهبر انقلاب در پايان اين ديدار ضمن دعا و طلب مغفرت براي شهيد رييسي، براي بازماندگان ايشان از درگاه خداوند صبر مسئلت كردند. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در ديدار قيس سعيد فرمودند: حادثه از دست دادن رييس‌جمهور و جمعي از مسوولان و همراهان آنها، سنگين است اما در طول دوران جمهوري اسلامي همواره مشاهده كرده‌ايم كه بر اساس حكمت الهي و با صبر و پايداري مردم، حوادث تلخ منشأ پيشرفت‌ها و حركت‌ها شده‌اند. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر معظم انقلاب اسلامي در ديدار رييس‌جمهور تونس و هيات همراه، با سپاسگزاري از احساسات برادرانه و صميمانه «قيس سعيد» نسبت به حادثه اخير گفتند: حادثه از دست دادن رييس‌جمهور و جمعي از مسوولان و همراهان آنها، سنگين است اما در طول دوران جمهوري اسلامي همواره مشاهده كرده‌ايم كه بر اساس حكمت الهي و با صبر و پايداري مردم، حوادث تلخ منشا پيشرفت‌ها و حركت‌ها شده‌اند. رهبر انقلاب اسلامي همچنين با ابراز مسرت از شكل‌گيري تجديد مطلع در روابط ايران و تونس به دليل سفر رييس‌جمهور اين كشور، افزودند: حضور شخصيت فاضل و دانشگاهي همچون آقاي «قيس سعيد» در رأس كشور تونس، يك فرصت است تا اين كشور بعد از سال‌ها حاكميت استبدادي و قطع رابطه با دنياي اسلام، چهره جديد و خوبي را از خود به نمايش بگذارد. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي با اشاره به حركت چند سال قبل مردم تونس كه زمينه‌ساز يك حركت بزرگ در شمال آفريقا شد، خاطرنشان كردند: ملت تونس استعداد زيادي براي پيشرفت و حركت رو به جلو دارند و اميدواريم كه با تدبير آقاي «قيس سعيد» وحدت لازم ميان گرايش‌هاي مختلف در تونس به وجود بيايد و زمينه پيشرفت بيشتر فراهم شود.
رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به مواضع ضد صهيونيستي رييس‌جمهور تونس تاكيد كردند: اينگونه مواضع بايد در دنياي عرب توسعه يابد، زيرا متاسفانه در دنياي عرب به اينگونه مسائل اهتمام ورزيده نمي‌شود و ما معتقديم تنها راه موفقيت، استقامت و پايداري است. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي با اشاره به ظرفيت‌هاي خوب ايران و تونس براي گسترش روابط گفتند: دولت رييس‌جمهور فقيد ما، دولت كار و تحرك و ارتباط بود و اكنون نيز آقاي دكتر مخبر با اختيارات كاملي كه در اختيار دارند همان مسير را براي توسعه روابط ادامه خواهند داد. ايشان اظهار اميدواري كردند: همدلي‌ها و همزباني‌هاي كنوني ميان دو كشور به همكاري‌هاي ميداني تبديل شود. در اين ديدار «قيس سعيد»، رييس‌جمهور تونس با ابراز تسليت قلبي و خالصانه دولت و ملت تونس به دليل حادثه تلخ اخير، گفت: آخرين ديدار ما با رييس‌جمهور فقيد ايران، چندي پيش در الجزاير بود و در همان جا توافق كرديم كه من به تهران بيايم اما هيچ‌گاه تصور نمي‌كردم كه براي ابراز تسليتِ فوت ايشان به تهران بيايم. رييس‌جمهور تونس با اشاره به اراده مشترك دو كشور براي گسترش روابط در همه زمينه‌ها اظهار اميدواري كرد كه با پيگیري توافق‌ها، گسترش همكاري‌ها به صورت عملي تحقق يابد. «قيس سعيد» همچنين با اشاره به شرايط منطقه و كشتار مردم غزه به دست رژيم صهيونيستي تاكيد كرد: دنياي اسلام بايد از موضع انفعالي كنوني خارج شود و با همصدايي به دنبال احقاق حق مردم فلسطين در همه سرزمين‌هاي فلسطيني و تشكيل دولت مستقل به پايتختي قدس شريف باشد. رييس‌جمهور تونس خاطرنشان كرد: امروز جامعه انساني در جهان از جامعه بين‌المللي پيشي گرفته و جامعه انساني در كشورهاي مختلف يكصدا در مقابل ظلم و جنايت در غزه، به ميدان آمده است. همچنين رييس مجلس لبنان با رهبر معظم انقلاب اسلامي ديدار كرد. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر انقلاب اسلامي در ديدار آقاي «نبيه بري»، رييس مجلس لبنان، با قدرداني از ابراز همدردي دولت و ملت لبنان در اين حادثه تلخ و سنگين گفتند: اعلام عزاي عمومي در لبنان نشانگر كمال همراهي دو كشور است و ما نسبتِ خودمان با برادران لبناني و جناب آقاي سيد حسن نصرالله را نسبت خويشاوندي و برادري مي‌دانيم.
ايشان حادثه اخير را موجب از دست دادن يك شخصيت برجسته دانستند و خاطرنشان كردند: اين موضوع براي ما سخت است اما به لطف خداوند، ملت ايران از اين حادثه تلخ به عنوان يك فرصت استفاده خواهد كرد، همان‌گونه كه در سال‌هاي گذشته از حوادث سخت توليد فرصت شده است.
رهبر انقلاب اسلامي، با اشاره به حركت ملت ايران در تشييع رييس‌جمهور فقيد و همراهان ايشان، افزودند: ملت ما الحمدالله ملت ايستاده و بيداري است و اعتماد و توكل ما نيز به خداي متعال زياد است و ان‌شاءالله ملت ايران از اين حادثه سود خواهد برد.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي همچنين با ابراز خرسندي از همدلي موجود ميان مجموعه‌هاي مقاومت در لبنان و تاييد سخنان آقاي «نبيه بري» مبني بر جنگ «وجود» در منطقه افزودند: شرايط كنوني منطقه به گونه‌اي است كه هم براي دشمن صهيونيستي شرايط مرگ و زندگي است و هم براي جبهه حق. رهبر انقلاب اسلامي تاكيد كردند: ورود لبنان به قضاياي اخير فلسطين و غزه تاثير عميقي داشت و اگر چنين كاري انجام نمي‌شد قطعا بيشترين خسارت به خود لبنان وارد مي‌شد. آقاي «نبيه بري»، رييس مجلس لبنان نيز در اين ديدار با اعلام ناراحتي و اندوه شديد ملت و دولت لبنان از حادثه اخير گفت: ما زخم و جراحت بر برادران ايراني را زخم و جراحت خود مي‌دانيم و وظيفه ما بود كه به نمايندگي از دولت و ملت لبنان در تهران حضور پيدا
كنيم . آقاي نبيه بري با اشاره به شرايط منطقه و جنگ غزه آن را جنگ «وجود» خواند و افزود: لبنان نمي‌توانست در قبال كشتار مردم غزه ساكت بماند و به همين دليل مقاومت لبنان براي كمك به مردم غزه وارد ميدان شده است و ما شرط اول تغيير شرايط موجود را توقف جنگ غزه مي‌دانيم. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در ديدار تميم بن حمد آل ثاني، از دست دادن رييس‌جمهور جامع‌الاطرافي همچون شهيد آيت‌الله رييسي را سخت خواندند و گفتند: به رغم اين فقدان، اما حركت كشور هيچ تغييري نخواهد كرد. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر انقلاب اسلامي در ديدار تميم بن حمد آل ثاني، امير قطر از دست دادن رييس‌جمهور جامع‌الاطرافي همچون شهيد آيت‌الله رييسي را سخت خواندند و گفتند:
به رغم اين فقدان، اما حركت كشور هيچ تغييري نخواهد كرد و همان روح علاقه و اطمينان ميان ايران و قطر كه در دوره رييس‌جمهور فقيد حاكم بود از طرف آقاي دكتر مخبر ادامه خواهد داشت. رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به شرايط منطقه و تلاش دشمنان براي از بين بردن ثبات و آرامش خاطرنشان كردند: كشورهاي منطقه يك گزينه بيشتر پيش روي ندارند و آن همراهي و همدلي با يكديگر است. تميم بن حمد آل ثاني نيز در اين ديدار با اظهار تسليت به مناسبت درگذشت رييس‌جمهور و همراهان وي گفت: روابط ايران و قطر همواره مستحكم بوده و اين مسير ادامه پيدا خواهد كرد.امير قطر تنها راه مقابله با تهديدهاي موجود در منطقه را همكاري و انسجام كشورهاي منطقه دانست و افزود: ما هيچ حدي را براي گسترش روابط با ايران قائل نيستيم. نخست وزير پاكستان با رهبر انقلاب ديدار كرد و پيام تسليت و همدردي دولت و ملت اين كشور را به آيت‌الله خامنه‌اي و ملت ايران ابلاغ كرد. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي رهبر انقلاب اسلامي در ديدار آقاي «شهباز شريف»، نخست وزير پاكستان و هيات همراه ضمن تشكر صميمانه از ابراز همدردي دولت و ملت برادر پاكستان گفتند: براي جمهوري اسلامي ايران، روابط با پاكستان بسيار اهميت دارد و به اين كشور نگاه كاملا برادرانه دارد، اما روابط دو كشور در سال‌هاي گذشته با فراز و نشيب‌هايي همراه بوده است و ما معتقديم در دولت جديد پاكستان امكان اوج‌گيري مجدد اين روابط وجود دارد. رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به تاكيد آقاي رييسي رييس‌جمهور فقيد بر اهميت روابط با پاكستان افزودند: سفر اخير آقاي رييسي به پاكستان مي‌تواند نقطه عطفي در روابط دو كشور باشد و آقاي دكتر مخبر مسير همكاري‌ها و توافق‌ها را پيگيري خواهند كرد. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي خاطرنشان كردند: ارتباطات دوستانه بين كشورهاي برادر هميشه آسان به پيش نمي‌رود و بايد بر موانع فائق آمد و پيشرفت همكاري‌ها را با جديت و در عمل دنبال كرد. آقاي «شهباز شريف»، نخست وزير پاكستان نيز در اين ديدار، سفر چندي پيش آقاي رييسي به پاكستان را بسيار مفيد و زمينه‌ساز گسترش بيش از پيش روابط و نقشه راه آينده دانست و اظهار اميدواري كرد كه روابط در زمينه‌هاي مختلف ارتقاء يابد. اسماعيل هنيه رييس دفتر سياسي حماس با رهبر معظم انقلاب اسلامي ديدار كرد. اسماعيل هنيه رييس دفتر سياسي حماس و هيات همراه، در ديدار رهبر انقلاب اسلامي مراتب تسليت و تعزيت خود را به حضرت آيت‌الله خامنه‌اي و همچنين به ملت و دولت ايران اعلام كردند. رهبر معظم انقلاب اسلامي در اين ديدار با تشكر از ابراز همدردي ملت فلسطين به‌ويژه مردم غزه، متقابلا شهادت فرزندان آقاي هنيه را تبريك و تسليت گفتند و از صبر رييس دفتر سياسي حماس تمجيد كردند. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي با اشاره به مقاومت فوق‌العاده مردم غزه كه موجب تعجب جهانيان شده است گفتند: چه كسي باور مي‌كرد كه روزي در دانشگاه‌هاي امريكا به نفع فلسطين شعار داده و پرچم فلسطين برافراشته شود و چه كسي باور مي‌كرد كه روزي در ژاپن و در تظاهرات به نفع فلسطين، به زبان فارسي شعار «مرگ بر اسراييل» سر داده شود.
ايشان تاكيد كردند: در آينده نيز ممكن است در مورد قضيه فلسطين حوادثي اتفاق بيفتد كه امروز باور كردني نيستند. رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به آيات قرآني كه درباره تحقق دو وعده خداوند به مادر حضرت موسي (ع) است، افزودند: اكنون نيز وعده اول خداوند درباره مردم فلسطين محقق شده و آن، همان غلبه مردم غزه كه گروهي كوچك هستند در مقابل گروه بزرگ و قدرتمندِ امريكا، ناتو، انگليس و برخي كشورهاي ديگر است. برهمين اساس وعده دوم يعني محو رژيم صهيونيستي نيز قابل تحقق است و به لطف الهي آن روزي كه فلسطين از «بحر» تا «نحر» تشكيل شود، فرا خواهد رسيد. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي تاكيد كردند: آقاي مخبر كه بر اساس قانون اساسي مسووليت امور اجرايي كشور را برعهده دارد سياست‌ها و جهت‌گيري‌هاي رييس‌جمهور فقيد را درباره فلسطين، با همان انگيزه و روحيه ادامه خواهد داد. آقاي نيكول پاشينيان، نخست وزير ارمنستان در ديدار با رهبر انقلاب اسلامي مراتب تاثر و همدردي ملت و دولت ارمنستان را اعلام كرد. حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در اين ديدار ضمن قدرداني از ابراز همدردي نخست وزير ارمنستان، به مشتركات تاريخي و جغرافيايي و منافع مشترك ايران و ارمنستان اشاره كردند و گفتند: سياست جمهوري اسلامي ايران مبني بر گسترش روز افزون روابط با ارمنستان، تحت هدايت آقاي مخبر ادامه پيدا خواهد كرد.
رهبر انقلاب اسلامي با اشاره به تاكيد نخست وزير ارمنستان مبني بر راهبردي بودن روابط دو كشور افزودند: تاكيد اينجانب مبني بر گسترش همكاري‌ها ناظر بر راهبردي بودن روابط است اما مهم اين است كه روابط ايران و ارمنستان مخالفيني دارد كه بر همين اساس بايد مسائل مربوط به دو كشور با دقت و مراقبت انجام شود.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي خاطرنشان كردند: رييس‌جمهور فقيد ما نسبت به مسائل مرزي مربوط به ارمنستان و حوادث اطراف اين قضيه، بسيار حساس بود و بايد اين حساسيت‌ها و مراقبت‌ها همچنان لحاظ شوند و ما بايد خودمان بتوانيم منافع خود را تامين كنيم.
آقاي نيكول پاشينيان، نخست وزير ارمنستان نيز در اين ديدار گفت: ما از شنيدن خبر درگذشت رييس‌جمهور و وزير امور خارجه ايران و همراهان ايشان در سانحه هوايي شوك‌زده شديم و در بهت هستيم اما همان‌گونه كه حضرتعالي گفتيد، مطمئنيم كه تحت هدايتها و رهبري شما خللي در امور ايران به وجود نخواهد آمد. در پي درگذشت شهادت‌گونه حجت‌الاسلام والمسلمين رييسي رييس‌جمهور و همراهان ايشان، آقاي محمد شياع السوداني نخست وزير عراق، در ديدار با رهبر انقلاب اسلامي، به نمايندگي از دولت و ملت اين كشور، اين ضايعه را به حضرت آيت‌الله خامنه‌اي و ملت ايران تسليت و تعزيت گفت. آقاي سوداني در اين ديدار خطاب به رهبر انقلاب گفت: در اين شرايط متاثركننده به ديدار حضرتعالي آمدم تا مراتب حزن، اندوه و تعزيت دولت و ملت عراق را به دولت و ملت ايران اعلام كنم. آنچه ما از آقاي رييسي، رييس‌جمهور شهيد ايران ديديم چيزي جز صدق، اخلاص، پاكي، كار و تلاش و خدمت به مردم نبود.
نخست وزير عراق همچنين با اشاره به حضور ميليون‌ها نفر در مراسم تشييع رييس‌جمهور شهيد ايران گفت: تصاويري كه من امروز از تلويزيون ديدم پيام‌هاي روشني داشت كه مهم‌ترين پيام آن، عمق ارتباط مستحكم مردم با مسوولان در جمهوري اسلامي، به‌رغم همه فشارها و تحريم‌ها و اين حادثه ناگوار است.
آقاي سوداني تاكيد كرد: پيام ديگر حضور ميليوني مردم در مراسم تشييع اين است كه بايد به مردم خدمت كرد و اين تشييع باشكوه، نتيجه خدمت به مردم است و اين درس بايد سرلوحه ما در عراق نيز باشد.
حضرت آيت‌الله خامنه‌اي در اين ديدار، با قدرداني از سفر نخست وزير عراق به تهران براي ابراز همدردي، گفتند: ما شخصيت برجسته‌اي را از دست داديم. آقاي رييس‌جمهور برادر بسيار خوب و مسوولي كارآمد و با كفايت و صميمي و جدي بود.
رهبر انقلاب اسلامي افزودند: اكنون آقاي مخبر بر اساس قانون اساسي مسووليت سنگيني را بر عهده گرفته‌اند و ان‌شاءالله همان مسير همكاري‌ها و توافق‌ها با دولت عراق ادامه پيدا خواهد كرد.
واكنش مقامات به شهادت رييس‌جمهور
برخي مسوولان و شخصيت‌هاي سياسي شركت‌كننده در اين مراسم در گفت‌وگوهاي كوتاهي با خبرنگاران و برشمردن ويژگي‌هاي آيت‌الله شهيد ابراهيم رييسي ياد رييس‌جمهور فقيد و شهيد خدمت را گرامي داشتند.
علي لاريجاني مشاور رهبر انقلاب اسلامي درباره علت محبوبيت شهيد آيت‌الله سيد ابراهيم رييسي تاكيد كرد: ايشان اخلاق و تواضع خيلي خوبي داشت و اين موضوع خيلي جذاب بود. به نظر من اخلاق سالم و متواضعانه در ارتباط با سياستمداران و مردم خيلي اثربخش است.
سيدصولت مرتضوي، وزير تعاون، كار و رفاه اجتماعي اظهار كرد: فقدان ايشان خلأ بسيار بزرگي است. آيت‌الله رييسي به ما توصيه كردند كه بنا به تعبير امام اگر خادمين اين ملت به هر دليلي از بين ملت رخت بر مي‌بندند، قطعا اراده پولادين مديران به منظور جبران خلأ وجود شخصيت‌هاي بزرگ، محكم‌تر مي‌شود. غلامحسين اسماعيلي، رييس دفتر رييس‌جمهور در جمع خبرنگاران تاكيد كرد: اعضاي دولت شهيد آيت‌الله رييسي بر اساس پيماني كه با ايشان در روز ابتدايي دولت بستند و بر اساس تعهدي كه به نظام، مردم و رهبري دارند، درست است كه داغدار و مصيبت زده‌ايم، اما سرپا ايستاده‌ايم؛ امروز در جلسه هيات دولت به همكاران عزيزم عرض كردم كه ۴۵ روز باقيمانده و آيت‌الله رييسي خستگي ناپذير بالاي سرماست و از ما مطالبه‌گر است. حجت‌الله عبدالملكي، دبير شوراي عالي مناطق آزاد تجاري - صنعتي و ويژه اقتصادي با اشاره به اينكه آيت‌الله رييسي تمام زندگي خود را وقف مردم كرده بودند، اظهار كرد: هرجا موضوع مردم بود ايشان حضور داشتند. غم و خشم ايشان به خاطر مردم و خوشحالي و خنده ايشان هم به خاطر مردم بود. ايشان ذوب در مردم بودند و بر اينكه رضايت خداوند در رضايت مردم است، كاملا واقف بودند. سيدمحمد حسيني، مشاور فرهنگي و اجتماعي رييس‌جمهور به ايسنا گفت: علاقه به شهيد آيت‌الله رييسي يك وجه مشترك بين مردم است كه سبب افزايش انسجام آنها مي‌شود. در كمتر از ۳ سال كه شهيد آيت‌الله سيدابراهيم رييسي، رييس‌جمهور بودند همه مردم به اخلاص، ايمان، تقوا، پركاري، فداكاري و صداقت ايشان پِي بردند. پيمان جبلي، رييس سازمان صداوسيما هم گفت: اگرچه از دست دادن آيت‌الله شهيد رييسي فاجعه دردناكي است، اما در نسل‌هاي آتي جمهوري اسلامي و انقلاب اسلامي ده‌ها و صدها و هزاران رييسي و سليماني ظهور خواهند كرد. آيت‌الله شهيد رييسي نماد مديريت تراز انقلاب اسلامي است كه با مردم بود، همراه مردم ماند و فداي مردم شد. محسن رضايي، عضو مجمع تشخيص مصلحت نظام در گفت‌وگو با ايسنا مهم‌ترين ويژگي شهيد سيد ابراهيم رييسي را اخلاق، تقوا، مردمي بودن و خدمت بدون منت را از عنوان كرد و گفت: شهادت ايشان يك‌بار ديگر روح اخلاقي و معنوي را به جامعه ما برگرداند و در كنار آن همه تلاش‌هايي كه كرد، شهادت او نيز دستاورد بزرگي براي ملت ايران بود. علي‌اكبر صالحي، معاون رييس‌جمهور پيشين گفت: بزرگ‌ترين ميراث شهيدان سيدابراهيم رييسي رييس‌جمهور و شهيد حسين امير عبداللهيان وزير امور خارجه نام نيكي است كه به جاي گذاشته و راه و روش خدمت اخلاص گونه و خدا پسندانه اين عزيزان است. اخلاص، صداقت، خدمت به خلق و شور در عبادت ميراثي است كه از شهيد رييسي و شهيد اميرعبداللهيان به جاي مانده است. سيداميرحسين قاضي‌زاده‌هاشمي -رييس بنياد شهيد و امور ايثارگران درباره نقش حجت‌الاسلام والمسلمين سيدابراهيم رييسي شهيد جمهور در ايجاد وحدت سياسي بين مردم اظهار كرد: شخصيت آيت‌الله رييسي از ابتدا هم وحدت‌آفرين بود، شخصيت آن شهيد علاوه بر وحدت داخل كشور، دشمنان اين مردم را هم به تواضع وادار كرد. شخصيت حجت‌الاسلام والمسلمين رييسي پس از شهادت هم همچنان در حوزه جمهوري و انقلاب اسلامي مشغول نقش‌آفريني است، جذبه‌اي كه رييس‌جمهور شهيد داشت باعث شد كه حتي مخالفان ما نيز با اين ضايعه ابراز همدردي كنند. علي نيكزاد، نماينده مردم اردبيل در مجلس شوراي اسلامي تاكيد كرد: «اخلاص» مهم‌ترين ويژگي شهيد رييسي است. خدمت با تمام وجود، ايمان، ولايت‌پذيري و شجاعت در غلبه بر نفس ميراثي است كه از شهيد سيد ابراهيم رييسي به جاي مانده است.
سرلشكر مصطفي ايزدي، فرمانده قرارگاه سايبري و تهديدات نوين قرارگاه مركزي خاتم الانبيا (ص) گفت: نكته مثبت شخصيت شهيد آيت‌الله سيد ابراهيم رييسي مردمي بودن و ارتباط با مردم بود. ارتباط ايشان با مردم به‌ويژه طبقه محروم و مستضعف جامعه بايد براي همه افراد الگو باشد. اميدواريم همگي به اين مهم توجه داشته باشيم. علي باقري سرپرست وزارت امور خارجه با اشاره به ادامه سياست‌هاي ترسيمي در حوزه سياست خارجه تا پايان عمر دولت سيزدهم تاكيد كرد: سياست خارجي جمهوري اسلامي ايران مبتني بر يك عقلانيت راهبردي است و قطعاً در چارچوبي كه توسط رهبر انقلاب اسلامي ترسيم شده، در قالب سياست‌هاي عملياتي دولت و راهبردهاي وزارت امور خارجه با قوت و قدرت ادامه پيدا خواهد كرد. محمدرضا آشتياني، وزير دفاع و پشتيباني نيروهاي مسلح علت محبوبيت رييس‌جمهور شهيد سيد ابراهيم رييسي را مردمي بودن، ايمان و اعتقاد عنوان و تصريح كرد: مهم‌ترين ميراثي كه از شهيد رييسي به جاي مانده، خدمتگزاري به مردم، اخلاص و شجاعت است كه از خصوصيات ايشان بود. دريادار عليرضا تنگسيري، فرمانده نيروي دريايي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي «مردمي بودن»، «ولايت‌مداري»، «خستگي‌ناپذيري» و «افتادگي» را از مهم‌ترين خصلت‌هاي شهيد سيد ابراهيم رييسي عنوان كرد. رييس مجلس خبرگان رهبري در پي شهادت رييس‌جمهوري و همراهانش پيام تسليتي صادر كرد.
متن پيام آيت‌الله موحدي كرماني به شرح زير است:
«خبر شهادت آيت‌الله آقاي رييسي؛ رييس‌جمهور محبوب جمهوري اسلامي ايران كه داراي شخصيتي مردمي، پرتلاش و اخلاق‌مدارانه بود و نيز همراهان ايشان حجت‌الاسلام والمسلمين آقاي آل‌هاشم نماينده ولي‌فقيه و امام جمعه تبريز و آقاي دكتر اميرعبداللهيان وزير امور خارجه و ساير اعضاي هيات همراه، موجب تأسف و تاثر گرديد.اينجانب با ابراز تالم فراوان اين ضايعه مولمه را به محضر رهبر معظم انقلاب اسلامي حضرت آيت‌الله خامنه‌اي «ادام‌الله ظله العالي» و خانواده و بستگان اين شهداي گرانقدر صميمانه تعزيت مي‌گويم و از خداوند متعال مي‌خواهم كه اين شهداي عزيز را مشمول رحمت واسعه خويش قرار داده و در بهشت برين جاي دهد.»
همچنين فرمانده كل سپاه پاسداران گفت: رييس‌جمهوري شهيد يك شخصيت الهي و آسماني و معيار يك رييس‌جمهوري كامل بود كه در شبانه‌روز ساعت كمي استراحت مي‌كرد، جلساتش تا نيمه‌هاي شب ادامه داشت و از ابتداي اذان صبح وارد عرصه خدمت مي‌شد.
سرلشكر حسين سلامي در مراسم تشييع و خاكسپاري پيكر شهيد سيدمهدي موسوي در حرم حضرت عبدالعظيم حسني (ع) اظهار كرد: شهداي خدمت، شهداي پرتلاش، مجاهد، خستگي‌ناپذير، مردم‌دار و مردم‌دوست و اهل عبادت بودند و انسان‌هايي بودند كه يك لحظه را براي خدمت به مردم از دست نمي‌دادند.
وي افزود: خداوند گلچين كرد و بخشنده‌ترين و ايثارگرترين انسان‌هاي ما را به محضر خود دعوت كرد و آنان را در جوار خود مأوا داد. رييس‌جمهوري ما يك شخصيت الهي و آسماني و معيار يك رييس‌جمهوري كامل بود كه در شبانه‌روز ساعت كمي استراحت مي‌كرد و جلساتش تا نيمه‌هاي شب ادامه داشت و از ابتداي اذان صبح وارد عرصه خدمت مي‌شد. فرمانده كل سپاه پاسداران افزود: اينكه مي‌بينيم ۶۳ هيات عاليرتبه از سراسر جهان براي پاسداشت مقام والاي اين شهيدان به ايران سفر مي‌كنند، نشان‌دهنده ابعاد عظيم نفوذ و تأثير شخصيت اين انسان‌هاي بزرگ در عرصه بين‌الملل است. سردار سلامي ادامه داد: آنان قوي، انقلابي، مردمي و مومن بودند. شهيد رييسي كسي بود كه در كرملين در ميان مذاكره نماز خواند تا كبريايي الهي را معيار حركت خود قرار دهد. او آنجا خدا را عبادت كرد. كسي كه از سفر خارجي مي‌آمد، به خانه نمي‌رفت، بلكه به يك سفر داخلي مي‌رفت. او با اعضاي هيات دولت خود در تكاپوي رشد ايران به عنوان قائمه امت اسلامي بودند.
وي با اشاره به جنبه‌هاي شخصيتي شهيد اميرعبداللهيان گفت: او ديپلماتي نجيب و مومن بود كه وقتي به عنوان مسوول دستگاه سياست خارجي ايران عمل مي‌كرد هم رشيد و بلندبالا، شجاع، قاطع و قوي بود و از كسي جز خدا نمي‌ترسيد. ما او را در صحنه‌هاي زيادي آزموده‌ايم. او در وعده صادق واقعا درخشيد و در برابر فشارهاي سياسي و بين‌المللي كشورها و قدرت‌هاي مقابل و متفاوتي ايستاد. فرمانده كل سپاه پاسداران تاكيد كرد: او يك فهم سياسي بالا و يك تحرك سياسي بالا در جهان داشت. او منطق انقلاب و نظام ما را در جامعه جهاني ترويج مي‌كرد و مروج شكوه يك انقلاب بود، اما در عين حال متواضع، خاكي، افتاده و مومن و سختكوش بود.سردار سلامي با اشاره به خصوصيات اخلاقي شهيد آيت‌الله آل‌هاشم يادآور شد: امام جمعه شهيدمان نيز واقعا تصوير زيبا و دل‌انگيز يك روحاني مردمي را كه با مردم زندگي مي‌كرد و در سختي‌هاي آنان سهيم بود. زبان دل مردم بود و با آنان به سادگي سخن مي‌گفت. وي همچنين با گراميداشت ياد استاندار شهيد مالك رحمتي اظهار كرد: استاندار جوان اما پرتلاش و خستگي‌ناپذير، نمونه يك عنصر اجرايي قدرتمند، اما مومن بود. فرمانده كل سپاه پاسداران با اشاره به ويژگي‌هاي شهيد سيدمهدي موسوي سرتيم حفاظت رييس‌جمهوري تاكيد كرد: آن برادر شهيد عزيزي كه امروز او را تا عرش اعلاء بدرقه كرديد، كسي است كه بيش از ۱۵ سال است او را مي‌شناسم. او پاسداري فداكار و اسوه انساني باتعصب، غيرتمند، جوانمرد، باوفا، فداكار، مهربان، ازجان‌گذشته، مردم‌دار و خستگي‌ناپذير بود.
سردار سلامي گفت: او كسي بود كه براي حفاظت از جان رييس‌جمهوري تلاش‌هاي زيادي مي‌كرد تا دولت ما با آزادي عمل، امنيت و آرامش كامل به خدمت خود ادامه دهد. سردار موسوي كسي كه بارها در اجراي اين ماموريت مجروح شد، پايش شكست، بيمارستان را ترك كرد و با پاي شكسته به ميدان آمد. او عقب نمي‌نشست و در تمام سفرها همراه رييس‌جمهوري بود و با عشقي وصف‌ناپذير كار مي‌كرد و به پاسداري خود واقعاً ايمان داشت.
وي ادامه داد: شهيد موسوي يك نابغه بود كه در ميدان جدي بود و عمل مي‌كرد. وقتي رييس‌جمهوري شهيد به ميان مردم مي‌رفت، به دليل مردمي‌بودنش، علاقه داشت در ميان امواج متلاطم جمعيت حركت كند تا دست‌هايش با دست‌هاي مردم فقير و مستضعف آشنا شود تا حرارت و گرماي محبت آنان را بچشد و با آنان همكلام شود. اين امر فشار مضاعفي براي تيم محافظ ايجاد مي‌كرد و اين سيدمهدي شهيد بود كه نزديكترين فرد به رييس‌جمهوري بود كه او را در ميان حلقه مهر خود مي‌گرفت تا امكان تماس رييس‌جمهوري شهيد با مردم فراهم باشد.
فرمانده كل سپاه پاسداران تاكيد كرد: او ابدا خسته نمي‌شد، بسيار كم به خانه مي‌رفت و آخرين كسي بود كه نهاد رياست‌جمهوري را در نيمه‌هاي شب ترك مي‌كرد و اولين كسي بود كه در بامداد در نهاد رياست‌جمهوري حاضر بود. او در پذيرش خطر و پيشگامي در ميدان و محبت به زيردستانش و سعه صدر اولين بود، اما وقتي مي‌خواست ميدان را به سوي خانه ترك كند، آخرين بود. او آخرين نفر بود كه از هر امتيازي متنعم مي‌شد.
روايت سخنگوي دولت از حادثه سقوط
سخنگوي دولت گفت كه همزمان با مردم متوجه نتيجه سقوط بالگرد شديم و موضوع محرمانه‌اي در اين زمينه وجود نداشت. علي بهادري‌جهرمي، سخنگوي دولت در مصاحبه‌اي تلويزيوني با بيان اينكه «ساعت 14:30 متوجه سقوط بالگرد شديم» به تصميم سريع مخبر براي مامور كردن تيمي جهت پيگیري موضوع اشاره كرد و ادامه داد: به اعضاي دولت چيزي نگفتيم و جلسه دولت تشكيل داديم چون نظم كاري براي آقاي رييسي مهم بود.
انتهاي جلسه به اعضاي دولت اعلام كردند و جلسه بحران تشكيل شد. وي با تاكيد كرد: همزمان با مردم متوجه نتيجه حادثه شديم و موضوع محرمانه‌اي وجود نداشت. وي همچنين اظهار كرد: شرايط آب‌وهوايي موقع پرواز بد نبوده و مجوز داده شده بود. بايد بررسي شود كه چرا هواپيما بالا نرفته و داخل مه رفته است.
نخستين گزارش ستاد كل نيروهاي مسلح
نخستين گزارش ستاد كل نيروهاي مسلح از حادثه بالگرد رييس‌جمهور منتشر شد. متن بيانيه ستادكل نيروهاي مسلح به شرح زير است: به اطلاع مردم عزيز و شريف ايران اسلامي مي‌رساند هيات عاليرتبه ستادكل نيروهاي مسلح براي بررسي ابعاد و عوامل به وجود آورنده سانحه بالگرد حامل رييس‌جمهور، شهيد حضرت آيت‌الله ابراهيم رييسي و همراهان آن شهيد والامقام با سازماندهي گروه‌هاي كارشناسي تخصصي و فني صبح روز دوشنبه مورخه 31/۲/1403 ساعت 5:30 بامداد از تهران اعزام و رأس ساعت ۹ صبح همان روز در محل سانحه بالگرد حاضر شدند. بخش قابل توجهي از اطلاعات در زمينه‌هاي مختلف تخصصي، فني و عمومي كه مي‌توانست در وقوع سانحه دخيل باشد جمع‌آوري گرديده است.
برخي از اقدامات براي اظهارنظر قطعي نياز به زمان بيشتري دارد كه در دست بررسي بوده و برخي از موارد را مي‌توان با قاطعيت اعلام نمود كه مورد اشاره قرار مي‌گيرند:
۱- بالگرد در مسير پيش بيني شده از قبل ادامه مسير داده و از مسير تعيين شده پروازي خارج نگرديده است.
۲- حدود يك و نيم دقيقه قبل از سانحه بالگرد، خلبان بالگرد سانحه ديده با دو بالگرد ديگر گروه پروازي ارتباط برقرار نموده است.
۳- آثار اصابت گلوله يا موارد مشابه آن در اجزاي باقي مانده بالگرد سانحه ديده مشاهده نگرديده است.
۴- بالگرد سانحه ديده پس از برخورد با ارتفاع، دچار
آتش سوزي شده است.
۵- به دليل پيچيدگي منطقه، مه گرفتگي و درجه حرارت پايين، عمليات تجسس به شب كشيده شده و در طول شب نيز استمرار مي‌يابد و در بامداد صبح روز دوشنبه (ساعت ۵ صبح) با كمك پرنده‌هاي بدون سرنشين (ايراني) نقطه دقيق محل سانحه مشخص و نيروهاي زميني عمليات تجسس در آن نقطه حضور پيدا مي‌كنند.
۶- در مكالمات برج مراقبت با گروه پروازي نيز مورد مشكوكي مشاهده نگرديده است.
در پايان يادآوري مي‌شود؛ بخش قابل توجهي از اسناد و مدارك مرتبط با سانحه بالگرد ياد شده جمع‌آوري شده و براي بررسي برخي از قطعات و اسناد، نياز به زمان بيشتري مي‌باشد كه پس از اتقان سنجي و كار تخصصي و كارشناسي دقيق‌تر در اطلاعيه‌هاي بعدي به سمع و نظر ملت شريف و انقلابي ايران خواهد رسيد؛ لذا تقاضا دارد به اظهارنظرهاي غيركارشناسي كه بر اساس گمانه زني‌هاي بدون اطلاع دقيق از واقعيات صحنه يا بعضاً با هدايت رسانه‌هاي بيگانه در فضاي مجازي و ... منتشر مي‌گردد توجه نشود.
برگزاري انتخابات در هشتم تير ماه
جلسه سران قوا برگزار و هشتم تيرماه به عنوان روز برگزاري انتخابات رياست‌جمهوري تعيين شد. در اين جلسه كه به ميزباني محمد مخبر مدير قوه مجريه و با حضور حجت‌الاسلام محسني اژه‌اي، رييس قوه قضاييه، محمدباقر قاليباف، رييس مجلس شوراي اسلامي و همچنين معاون حقوقي رييس‌جمهور، قائم مقام شوراي نگهبان و معاون سياسي وزير كشور در محل ساختمان دولت برگزار شد، راجع به نحوه اجراي اصل 131 قانون اساسي مبني بر طي فرآيند انتخابات رياست‌جمهوري در مدت 50 روز بحث و تبادل نظر صورت پذيرفت. بر اين اساس، زمانبندي فرآيند انتخابات شامل زمان تشكيل هيات‌هاي اجرايي، ثبت نام نامزدها، تبليغات و روند برگزاري مورد بررسي قرار گرفت و مقرر شد با توجه به توافق اوليه شوراي نگهبان، انتخابات براي تعيين رييس‌جمهور جديد در تاريخ 8 تيرماه 1403 برگزار شود.
بر اساس تقويم مصوب انتخابات ثبت نام نامزدها در روزهاي دهم تا چهاردهم خرداد انجام مي‌شود و زمان تبليغات انتخاباتي نيز از روز 23 خرداد لغايت صبح هفتم تيرماه خواهد بود.
بر اساس برنامه‌ريزي صورت گرفته از هفته آينده ثبت نام نامزدها آغاز مي‌شود و پس از طي شدن مراحل قانوني انتخابات حدود ۳۳ روز ديگر در سراسر كشور برگزار خواهد شد.
