نمایندگان مجلس یازدهم در آخرین جلسه علنی خود با کلیات و جزییات طرح اصلاح ماده ۲۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری موافقت کردند.
در پی شهادت رییس دولت سیزدهم و لزوم برگزاری زودهنگام چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهور طی 50 روز پس از آن، این سوال در میان کارشناسان شهری و گروه‌هایی از افکار عمومی ایجاد شد که آیا باتوجه به الزام قانونی برگزاری همزمان انتخابات ریاست جمهوری با انتخابات شوراهای شهر و روستا در سراسر کشور، دوره جاری شوراها نیز پایان می‌یابد و باید شاهد برگزاری انتخابات دیگری در این عرصه باشیم؟
نمایندگان مجلس شورای اسلامی اما در پاسخ به این سوال و اشکال قانونی، در جلسه علنی اول خرداد 1403 پس از بررسی طرح اصلاح ماده ۲۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری، با کلیات و جزییات این طرح موافقت کردند. به این ترتیب، از آنجا که انجام برگزاری انتخابات گسترده شوراهای شهر و روستا طی 50 روز وجود ندارد، نمایندگان تصمیم گرفتند که دوره بعدی شوراها را به 3 سال کاهش دهند تا در سال 1407 بار دیگر، انتخابات ریاست جمهوری و شوراها به صورت همزمان برگزار شوند.
براساس این طرح با توجه به برگزاری زودهنگام انتخابات ریاست جمهوری دوره چهاردهم باتوجه به شهادت رییس جمهور دولت سیزدهم، دوره کنونی شوراهای شهر و روستا ۴ ساله خواهد بود و از آنجا که براساس قانون دو انتخابات ریاست جمهوری و شوراهای شهر و روستا باید همزمان برگزار شوند، در دوره آینده شوراهای شهر و روستا ۳ خواهند بود تا این دو انتخابات دوباره در سال ۱۴۰۷ به صورت همزمان برگزار شوند.
برگزاری همزمان میسر نیست
پیش از مصوبه مجلس، ناصر امانی، عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای اسلامی تهران از لزوم تغییر قانون سخن به میان آورده و استدلال کرده بود: با توجه به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در هشتم تیر ماه سال جاری و عدم وجود وقت کافی برای برگزاری انتخابات شوراها به صورت همزمان، مجلس شورای اسلامی باید قانون را تغییر دهد.
امانی با بیان اینکه برابر قانون باید انتخابات شوراها و ریاست جمهوری همزمان برگزار شود، اظهار کرده بود: با توجه به این حادثه غیرقابل پیش‌بینی برای ريیس‌جمهور و برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در هشتم تیرماه، مجلس شورای اسلامی باید تصمیم بگیرد که آیا شورا به کار خود ادامه دهد تا چهار سال فعالیتش به پایان برسد و آن زمان انتخابات شوراها برگزار شود و یا اینکه این دوره شورا تا انتخابات دوره بعدی ریاست جمهوری تمدید و هفت ساله شود؟
به گزارش ایلنا، وی با تأکید بر اینکه به هر حال مجلس باید قانون خود را تغییر دهد، خاطرنشان کرده بود: ما برای شوراها به انتخابات این دوره ریاست جمهوری نمی‌رسیم، چراکه ريیس جمهور یک نفر است اما شوراها در کشور نزدیک به ۱۲۵ هزار نفر عضو دارد.
بعید است که مجلس فعلی با توجه به فرصت کمی که از این دوره باقی مانده بتواند در این خصوص تصمیم‌گیری نهایی را انجام دهد و به نظر مجلس آینده باید تعیین تکلیف کند.
امانی همچنین تصریح کرده بود: برای رعایت همزمانی انتخابات، یا باید این دوره شوراها تمدید و یا اینکه انتخابات شوراها در سال ۱۴۰۴ برگزار شود تا انتخابات بعدی همزمان باشد که در آن صورت شورای بعدی سه ساله خواهد بود.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه شورای شهر تهران در پاسخ به این پرسش که «آیا عدم همزمانی انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات شوراها در میزان مشارکت اثرگذار خواهد بود؟» گفت: هر یک از تصمیمات برای برگزاری انتخابات شوراها و ریاست جمهوری، تبعاتی به دنبال خواهد داشت؛ به هر حال دوره بعدی مجلس باید تصمیم بگیرد.
دوره هفتم سه ساله خواهد بود
بر اساس این گزارش، در پی شهادت آیت‌الله ابراهیم رییسی، انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم طبق قانون باید در 50 روز آینده برگزار شود. براساس ماده ۱۲۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری و آیین‌نامه‌ای که در این زمینه وجود دارد در هر دوره انتخابات، ۲ انتخابات ریاست جمهوری و شوراها همزمان باهم برگزار می‌شد، درحالی که با برگزاری انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری و با توجه به مصاحبه آصفری عضو کميسیون شوراها مبنی براینکه انتخابات شوراهای اسلامی شهرها زودهنگام برگزار نخواهد شد، امکان برگزاری انتخابات زودهنگام شوراهای اسلامی شهرها وجود ندارد.
به این ترتیب، صبح روز سه‌شنبه اول خرداد سال 1403 برخی از نمایندگان طرحی را مطرح کرده‌اند که براساس آن دوره ششم شوراها به صورت کامل و ۴ ساله خواهد بود و انتخابات شوراها در سال آینده برگزار خواهد شد با این تفاوت که دوره هفتم شوراهای اسلامی شهر تهران ۳ ساله بوده و انتخابات دوره هشتم شوراها همزمان با انتخابات دوره پانزدهم ریاست جمهوری برگزار خواهد شد. بنابراین در صورت تصویب این طرح و تایید آن در شورای نگهبان این روند انجام شده تا مشکل پیش آمده درخصوص همزمانی برگزاری دو انتخابات شوراها و ریاست جمهوری برطرف
شود.
اما این طرح دو فوریتی در حالی در صحن علنی مجلس مطرح شد که سه‌شنبه اول خرداد 1403 آخرین روز صحن علنی مجلس یازدهم بود.
حمید‌رضا کاظمی، عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها در گفت‌وگو با ایلنا درباره جزيیات طرح اصلاح ماده ۲۲ قانون انتخابات ریاست جمهوری و سه ساله بودن دوره هفتم شوراهای اسلامی شهرها گفت: تعدادی از نمایندگان طرحی را به مجلس ارائه دادند که قرار است، ما نیز این طرح را در کمیسیون شوراها بررسی کنیم.
وی ادامه داد: با توجه به اتفاقی که رخ داده است، دوره هفتم شوراهای اسلامی شهرها سه ساله بوده و این سه ساله بودن دوره هفتم صرفا برای دوره بعدی باید باشد تا انتخابات دوره بعد از آن دوباره همزمان با انتخابات ریاست جمهوری شود.
عضو کمیسیون امور داخلی کشور و شوراها تصریح کرد: در این طرح ارائه شده این پیشنهاد برای دوره هفتم شوراها است که باید بررسی شود و بعد از تصویب در کمیسیون در صحن مطرح شود. البته امروز آخرین جلسه صحن علنی مجلس است. اگر امروز در کمیسیون این طرح تصویب شود و به صحن بیاید، می‌توانند این طرح را برای عصر در دستور کار قرار دهند. این طرح در صورت تصویب در مجلس چنانچه در شورای نگهبان تایید شود، قابلیت اجرا خواهد داشت.
