اما و اگرهاي صيانت در مجلس جديد

طرح صيانت به عنوان يكي از طرح‌هاي خبرساز مجلس يازدهم كه در جلسه اختتاميه جنجالي شده بود، در نظر نمايندگان دوره دوازدهم فعلاً منتفي است و احتمالاً بعد از اخذ راي اعتماد از مجلس توسط دولت آينده، در دستور كار مجلس قرار بگيرد. موضوعي كه نماينده مخالف طرح صيانت هم به آن اشاره كرده و مي‌گويد در مجلس آينده طرح صيانت مطلوب جريان تندرو تصويب خواهد شد.

مهرماه سال ۱۴۰۰ نمايندگان مجلس يازدهم با بررسي طرح صيانت از حقوق كاربران در فضاي مجازي و ساماندهي پيام رسان‌هاي اجتماعي بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسي (بررسي در كميسيون به جاي صحن) موافقت كردند. براساس موافقت مجلس اين طرح در دستور كميسيون مشترك قرار گرفت منتها در اسفند همان سال اعلام شد كه معاونت قوانين مجلس در نامه‌اي به رييس كميسيون ويژه ‎طرح حمايت از حقوق كاربران، راي‌گيري كميسيون ويژه و تصويب كليات طرح صيانت را غيرقانوني دانسته است. سپس جلسه غيرعلني در تاريخ ۲۲ فروردين سال ۱۴۰۱ در مجلس براي تعيين تكليف طرح نظام تنظيم مقررات خدمات فضاي مجازي موسوم به طرح صيانت تشكيل شد؛ آن زمان سليمي عضو هيات رييسه مجلس گفت كه بررسي اين طرح به صورت اصل ۸۵ در كميسيون مشترك منتفي شده و طرح صيانت ديگر در كميسيون مشترك بررسي نمي‌شود. در نهايت سيدنظام الدين موسوي سخنگوي هيات رييسه مجلس در بهمن ۱۴۰۱ در واكنش به انتشار خبري مبني‌بر تصويب طرح صيانت و ارسال آن به شوراي نگهبان، گفت كه «طرح صيانت» از دستور كار مجلس خارج شده است و هيچ طرحي بدون تصويب در صحن علني نمي‌تواند به شوراي نگهبان ارسال شود. با وجود چنين روالي به يك‌باره دو هفته پيش طرح صيانت از فضاي مجازي با عنوان «طرح صيانت از حقوق كاربران فضاي مجازي و ساماندهي
پيام رسان‌هاي اجتماعي (اصل ۸۵ قانون اساسي) » در دستور هفتگي مجلس قرار گرفت. همين طرح با تغيير مجدد عنوان به نام «طرح نظام بخشي فضاي مجازي (طبق اصل ۸۵ قانون اساسي) » در آخرين دستور هفتگي مجلس يازدهم درج شد. اين طرح روز سه‌شنبه گذشت در آخرين روز كاري مجلس يازدهم نيز با همين عنوان در دستورات كاري مجلس قرائت شد اما عملا مجالي براي بررسي آن باقي نماند. غلامرضا نوري عضو كميسيون مشترك بررسي طرح صيانت در اين باره به ايسنا گفت: تمامي طرح‌ها و لوايح كه مجلس بررسي آن را شروع نكرده و يا بررسي آن نيمه تمام باقي مانده باشد، به دوره بعدي منتقل نمي‌شود و منتفي است. وي ادامه داد: بر اين اساس پرونده طرح صيانت از فضاي مجازي در اين مجلس بسته شد و تكليف آن مشخص نشد.

ناكامي در تصويب طرح خبرساز صيانت

ناكامي در تصويب طرح خبرساز صيانت در ساعات پاياني اختتاميه مجلس، مسووليت بررسي مجدد اين طرح را برعهده مجلس دوازدهم گذاشت. برخي از نمايندگان مجلس يازدهم معتقدند كه اين طرح به دليل تشكيل دولت تازه و نداشتن فرصت كافي براي پرداختن به اين طرح، در زمان نزديك در دستور كار مجلس قرار نخواهد گرفت.علي بابايي كارنامي كه در مجلس يازدهم مسووليت نایب رييس اول كميسيون اجتماعي را برعهده گرفته بود و در دوره دوازدهم نيز حضور دارد، درباره آينده طرح صيانت با توجه به تصميم به تصويب اين طرح در ساعات پاياني جلسه اختتاميه به پيوست گفت: فعلاً درباره طرح صيات صحبتي نداريم. بايد كميسيون‌ها شكل بگيرد و نمايندگان در اولويت‌ها به تفاهم برسند و اگر مجلس به اين نتيجه برسد كه طرح صيانت در اولويت‌ها باشد حتماً قابل بررسي است. علي بابايي افزود: پيش‌بيني مي‌كنم كه طرح صيانت در آينده جزو اولويت‌ها نباشد و معتقدم مجلس تنها بايد به دنبال رفع مشكلات اقتصادي تلاش كند. باتوجه به نيازمندي دولت به مجلس براي كسب آراي اعتماد در آينده نزديك براي تشكيل دولت جديد، مجلس دوازدهم فرصت كافي براي پرداختن به مسائل ديگر پيدا نخواهد كرد. دولت و مجلس همسو با يكديگر بايد مشكلات اقتصادي را برطرف كنند. البته طرح صيانت هم مي‌تواند يكي از طرح‌هايي باشد كه مجلس قصد كند تكليف آن را روشن كند چرا كه اين طرح موافقان و مخالفان شديدي دارد و مانند جنازه‌اي است كه در برزرخ مانده است. نهايتاً مجلس دوازدهم بايد بتواند اين مشكل را حل كند. او درباره در اولويت بودن طرح صيانت در مجلس گفت: به عنوان يكي از نماينده‌ها در مجلس، شخصاً معتقدم اگر مسائل اقتصادي رفع شود، طرح صيانت مي‌تواند در اولويت قرار بگيرد. ساختار اطلاع‌رساني كشور از ابتدا تا درجات بالا، تحت كنترل كشور نيست و از جاي ديگري مديريت مي‌شود.

تدبير درباره طرح صيانت نهايتاً  تا سه ماه آينده انجام مي‌شود

بهروز مبحي نجم‌آبادي به عنوان موافق طرح صيانت و نماينده دوره يازدهم و دوازدهم از بررسي نكردن به موقع طرح صيانت توسط هيأت رييسه اظهار نارضايتي كرد و گفت: متأسفانه هنوز قانون مشخصي درباره سامان‌دهي فضاي مجازي نداريم. ولنگاري و رهاشدگي در اين زمينه وجود دارد و طرح صيانت تحت هر اسمي نياز است. هيأت رييسه با اينكه قول داده بود در دستور كار قرار بدهد، در مجلس يازدهم در دستور كار قرار نداد و به مجلس دوازدهم موكول شد. طبق گفته او: در حال حاضر نزديك انتخابات رياست‌جمهوري هستيم و قطعاً در دستور كار قرار نمي‌گيرد. معتقدم آنچه در فضاي حقيقي جرم است، در فضاي مجازي نيز بايد جرم محسوب شود از اين جهت ما معتقد به شفافيت هستيم. قصد به تشويش اذهان عمومي توسط كاربران در فضاي مجازي هرگز قابل قبول نيست. اگر برخي سكو‌ها در ايران نماينده داشتند، نيازي به طرح صيانت نداشتيم. پيش‌بيني مي‌كنم نهايتاً تا سه ماه آينده بررسي مجدد طرح صيانت به عنوان يكي از مسائل مجلس در دستور كار قرار بگيرد.

طرح صيانت در مجلس دوازدهم  دگرگون و تصويب مي‌شود؟

در عين حال جلال رشيدي كوچي، نماينده مرودشت، پاسارگاد و ارسنجان از استان فارس در دوره يازدهم شوراي اسلامي، در گفت‌وگو با خبرآنلاين گفت: « طرح صيانت به طرح نظام‌بخشي فضاي مجازي تغيير كرده است، برخي از اتفاقات نامناسب طرح صيانت از طرح فعلي حذف شده و محدوديت‌هايي كه قائل شده بودند، از طرح جديد حذف شده است. فرصت تصويب اين طرح در مجلس دوره يازدهم فراهم نشد. پيش‌بيني من اين است كه در مجلس آينده طرح صيانت مطلوب جريان تندرو تصويب خواهد شد.» نماينده مجلس شوراي اسلامي در دوره يازدهم، در ادامه گفت: «مركز پژوهش‌هاي مجلس گزارش‌هايي مبني بر گردش مالي فيلترشكن‌ها منتشر كرد كه هدف حملات برخي از دولتي‌ها در فضاي مجازي قرار گرفت. وظيفه مركز پژوهش‌هاي مجلس دريافت و تحليل داده است و در اين راستا گردش مالي فيلترشكن‌ها را مورد بررسي قرار داد و گزارش‌هايي را به نمايندگان مجلس ارسال كرد، اما اين گزارش‌ها بازتاب رسانه‌اي نداشت و من بابت پيگيري اين گزارش‌ها براي بسياري از نمايندگان «درس عبرت » شدم.» او در ادامه افزود: «در مجلس آينده حتما در حوزه اينترنت قانون‌گذاري‌هايي انجام خواهد شد و طرح‌هايي براي قانون‌مند كردن فضاي مجازي ارايه خواهد شد.»