گم شدن سهم تجدیدپذیرها در تولید برق

گلناز پرتوی مهر|

ایران با توجه به منابع طبیعی فراوان و شرایط اقلیمی متنوع، پتانسیل بالایی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر دارد و به دلیل داشتن مناطق وسیعی با تابش خورشید زیاد، یکی از بهترین کشورها برای توسعه انرژی خورشیدی است. مناطق کویری مانند استان‌های یزد، کرمان و خراسان جنوبی از پتانسیل بالایی برای احداث نیروگاه‌های خورشیدی برخوردارند. اما اینکه چرا سهم پایینی از تولید برق کشور را در دست دارند در هاله ای از ابهام قرار دارد. به گزارش خبرنگار «تعادل»، شواهد حاکی از آن است که در نواحی شمال غربی و شرق ایران، به ویژه استان‌های آذربایجان شرقی و غربی و منطقه منجیل در استان گیلان، بادهای پایداری وجود دارد که می‌توانند برای تولید انرژی بادی استفاده شوند. دولت ایران در سال‌های اخیر اقداماتی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر انجام داده است، از جمله ارايه تسهیلات و حمایت‌های مالی برای سرمایه‌گذاری در این بخش. با این حال، برای تحقق کامل پتانسیل انرژی‌های تجدیدپذیر در ایران، نیاز به برنامه‌ریزی دقیق، سرمایه‌گذاری‌های بیشتر و همکاری بین‌المللی است. در حال حاضر، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق ایران نسبتاً کم است. بر اساس آمارهای موجود، سهم انرژی‌های تجدیدپذیر (خورشیدی، بادی، آبی کوچک، زیست‌توده و زمین‌گرمایی) در تولید برق کشور حدود 1 تا 2 درصد است.  به گفته تحلیلگران باید هدف‌گذاری‌های مختلفی برای رسیدن به ظرفیت‌های مشخصی در انرژی خورشیدی و بادی انجام شود و همچنین ارايه تسهیلات مالی و مشوق‌های اقتصادی به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی برای ساخت و بهره‌برداری از نیروگاه‌های تجدیدپذیر صورت پذیرد. با این وجود، برای دستیابی به سهم بالاتر انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق، نیاز به سرمایه‌گذاری‌های بیشتر، رفع موانع اداری و فنی، و همچنین ارتقاء فناوری‌ها و زیرساخت‌های مربوطه است. سهم پایین انرژی‌های تجدیدپذیر در تولید برق ایران می‌تواند به عوامل متعددی برگردد بخش عمده‌ای از زیرساخت‌های تولید برق در ایران بر پایه نیروگاه‌های فسیلی (گاز، نفت و ذغال‌سنگ) ساخته شده‌اند. این زیرساخت‌ها نیاز به سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای دارند تا به سمت تجدیدپذیرها تغییر کنند. احداث نیروگاه‌های تجدیدپذیر، مانند نیروگاه‌های خورشیدی و بادی، به هزینه‌های اولیه بالایی نیاز دارد. اگرچه هزینه‌های بهره‌برداری و نگهداری این نیروگاه‌ها معمولاً کمتر است، تأمین مالی اولیه برای بسیاری از سرمایه‌گذاران چالش‌برانگیز است. در برخی موارد، قوانین و مقررات ناکارآمد یا عدم وجود چارچوب‌های قانونی مناسب، می‌تواند مانع از توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر شود. بروکراسی پیچیده و مشکلات اداری نیز می‌توانند سرمایه‌گذاران را دلسرد کنند. ایران یکی از کشورهایی است که به سوخت‌های فسیلی یارانه می‌دهد. این یارانه‌ها باعث می‌شوند که انرژی‌های فسیلی ارزان‌تر به نظر برسند و جذابیت اقتصادی بیشتری نسبت به انرژی‌های تجدیدپذیر داشته باشند. آگاهی عمومی نسبت به مزایا و اهمیت انرژی‌های تجدیدپذیر ممکن است کافی نیست و نیاز به فرهنگ‌سازی و آموزش عمومی برای تشویق استفاده از انرژی‌های پاک وجود دارد. نوسانات اقتصادی و تحریم‌های بین‌المللی می‌توانند بر توانایی ایران برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی و دستیابی به فناوری‌های جدید در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر تأثیر منفی بگذارند. با این وجود، ایران دارای پتانسیل بالایی برای توسعه انرژی‌های تجدیدپذیر است و تلاش‌هایی برای افزایش سهم این انرژی‌ها در تولید برق کشور انجام شده ولی اینکه چرا سهم پایینی در تولید برق دارند در هاله ای از ابهام قرار دارد و به گفته کارشناسان انرژی، همکاری‌های بین‌المللی، اصلاحات قانونی و سرمایه‌گذاری‌های بیشتر می‌توانند به افزایش سهم انرژی‌های تجدیدپذیر در سبد انرژی کشور کمک کنند.