گروه راه و شهرسازي|
آنگونه كه مديرعامل شركت احداث، نگهداري و بهره‌برداري آزادراه اصفهان- شيراز اعلام كرده است، از سال ٩٧ تا كنون هزينه ساخت پروژه‌هاي آزادراهي ۵ برابر شده است، به گونه‌اي كه حداقل هزينه ساخت هر كيلومتر آزادراه در سطح هموار به بيش از ١١٠ ميليارد تومان جهش كرده است.
به گزارش «تعادل»، در فروردين سال 1397 يعني زماني كه هنوز دولت وقت امريكا از «برجام» خارج نشده بود اما در بهمن سال 1396 و به هنگام آخرين تمديد سه ماه اين توافقنامه اعلام كرده بود كه ديگر آن را تمديد نخواهد كرد، هر دلار امريكا در ايران به 5 هزار تومان افزايش يافت. هم اينك نيز هر دلار امريكا حدود 60 هزار تومان در بازار آزاد قيمت دارد. بنابراين، با تساهل و تسامح مي‌توان گفت كه از ابتداي سال 1397 تا كنون قيمت هر دلار امريكا در ايران، 10 برابر شده است. بازتاب اين جهش در كارهاي عمراني اما به اين اندازه نبوده و به گفته مديرعامل شركت احداث، نگهداري و بهره‌برداري آزادراه اصفهان- شيراز 5 برابر بوده است. اين وضعيت نشان مي‌دهد، در اين دوره، به ازاي هر افزايش 2 برابري نرخ دلار امريكا در ايران، هزينه‌هاي عمراني ساخت آزاد راه، يك برابر افزايش يافته است. اين وضعيت اما درباره شاخص متوسط قيمت هر متر مربع مسكن در شهر تهران كمي متفاوت است. در فروردين سال 1397 متوسط قيمت هر متر مربع واحد مسكوني در شهر تهران حدود 5.5 ميليون تومان بود. در آخرين گزارش‌هاي رسمي، اين شاخص به 81 ميليون تومان به ازاي هر متر مربع رسيده است كه نشان‌دهنده رشد 1372 درصدي قيمت مسكن (رشدي بيش از 13 برابر) از ابتداي 1397 تا كنون بوده است.
به گزارش «تعادل»، اگر چه خروج دونالد ترامپ از برجام در تاريخ 18 ارديبهشت سال 1397 نوسان‌هاي زيادي را به واسطه جهش‌هاي ارزي به اقتصاد ايران تحميل كرد، اما واقعيت اين است كه موتور پنهان كاهش ارزش پول ملي، رشد فزاينده نقدينگي و افزايش حجم آن طي دهه‌هاي اخير و به ويژه طي شش ساله اخير بوده است. بديهي است كه رشد فزاينده نقدينگي نيزتحت تاثير مجموعه‌اي از سياست‌هاي كلان اقتصادي و غيراقتصادي كشور قرار داشته است. به عبارت روشن‌تر، رشد نقدينگي بدون پشتوانه (رشد اقتصاد) محصول چاپ پول از سوي دولت‌ها با هدف پوشش كسري بودجه‌هاي سالانه رخ مي‌دهد. در اين حالت، تامين مالي اقدامات دولت‌ها به‌طور غيرمستقيم از جيب مردم و به ويژه ضعيف‌ترين اقشار اجتماعي كه مالك مسكن، خودرو و ساير دارايي‌هاي با دوام نيستند، صورت مي‌گيرد و در نهايت آثار تورمي چاپ پول نيز بيش از همه اقشار، دامن اقشار ضعيف جامعه را مي‌گيرد.
ساخت آزاد راه معطل بودجه
به گزارش ايلنا، رضا محمديان، در يك نشست خبري در حاشيه بازديد از آزادراه شيراز-اصفهان با بيان اينكه ۶ قطعه از اين آزادراه به اجرا رسيده و زير بار ترافيك رفته است، اظهار داشت: اين مسير آزادراهي حلقه مفقوده كريدور شمال-جنوب است، در ادامه اين كريدور ابتدا آزادراه كاشان - اصفهان وارد كمربندي شرق اصفهان مي‌شود، در ادامه آزادراه اصفهان-ايزدخواست را داريم و سپس در مسيري ۲۲۰ كيلومتري آزادراه ايزدخواست-شيراز (شاهچراغ) به تنگه خياره پايان منطقه ۶ در شيراز متصل مي‌شود. اين مسير آزادراهي نسبت به محور قديم، حدود ۱۳۰ كيلومتر فاصله را كوتاه‌تر مي‌كند؛ در واقع مسير ۳۴۵ كيلومتري محور قديم به ۲۲۰ كيلومتر تبديل شده است.
وي ادامه داد: براي ساخت قطعه ٧ به طول ١٢.٨ كيلومتر سهم وزارت راه و شهرسازي سهم ٧٠ درصدي دارد و سهم شركت ساخت احداث ٣٠ درصد است كه اگر وزارت راه سهم خود را تخصيص دهد تا آذر ماه سال جاري اين قطعه هم به زير بار ترافيك مي‌رود و در ادامه قطعه ٨ كه شيراز را به بوشهر متصل مي‌سازد، به احداث خواهد‌رسید.
وي با بيان اينكه سازمان برنامه و بودجه بايد در تامين مالي قطعه ٧ كمك كند تا وزارت راه و شهرسازي بتواند سهم خود را بدهد، گفت: اين قطعه امروز به ١۴٠٠ ميليارد تومان هزينه نياز دارد كه ٨٠٠ ميليون تومان در اين قطعه كار شده است و تا كنون شركت احداث به در جايگاه بخش خصوصي بيش از ٣٠ درصد آورده داشته است.
مديرعامل شركت احداث، نگهداري و بهره‌برداري آزادراه اصفهان- شيراز تاكيد كرد: براي اتمام قطعات ٧ و ٨ آزادراه شيراز- اصفهان بزرگ‌ترين محدوديت، تامين مالي است.
استفاده از ظرفيت مولدسازي و تهاتر
محمديان با تاكيد بر اينكه امكان استفاده از ظرفيت مولدسازي براي تامين مالي و تهاتر وجود دارد، گفت: ٢٣ ارديبهشت ماه سال جاري براي واگذاري برخي از اموال مازاد دولت مزايده برگزار شد كه خريدار نداشت، از اين رو پيشنهاد داديم كه اين اموال با سهم دولت براي ساخت قطعات ٧ و ٨ تهاتر شود كه مذاكراتي انجام شده است، نامه استفاده از ظرفيت مولدسازي براي اين پروژه پروسه اداري در حال انجام است.
وي درباره مشخصات فني ۶ قطعه آزاد راه شيراز -اصفهان اظهار داشت: ارزش روز ۶ قطعه ٣٠ هزار ميليارد تومان است و اين آزادراه مدت زمان جاده قديم را تا ٢ ساعت كاهش داد و قطعه ٧ تاثير قابل توجهي در گشايش ترافيك خواهش داد و كل مسير ١٣۶ ليتر سوخت را كاهش مي‌دهد. موضوع ديگر افزايش ايمني مسير است كه خوشبختانه در طول ايام نوروز حتي يك تصادف منجر به فوت رخ نداد.
محمديان با بيان اينكه در طول ٧ ماه افتتاح آزادراه شيراز- اصفهان تا كنون هيچ عوارضي دريافت نشده، گفت: هنوز نرخ عوارضي تاييد نشده اما اين مسير ۶ گيت خواهد داشت و برآوردها اين است كه ميزان عوارضي بين ٣٠ تا ۴٠ هزار تومان باشد.
بازگشت سرمايه ساخت آزاد راه؛ 14 تا 18 سال
محمديان در پاسخ به سوال ايلنا مبني بر اينكه در حال حاضر متوسط قيمت ساخت هر كيلومتر آزادراه در مسير هموار چه هزينه‌اي دارد، تاكيد كرد: هزينه‌هاي ساخت هر كيلومتر آزادراه به عوامل متعددي بستگي دارد اما به‌طور متوسط ساخت هر كيلومتر در مسير هموار حداقل ١١٠ ميليارد تومان است كه از سال ١٣٩٧ تا به امروز هزينه‌هاي ساخت تا ۵ برابر افزايش پيدا كرد.
وي ادامه داد: بازگشت سرمايه اين پروژه بين ١۴ تا ١٨ سال است و هر سال هم شاهد افزايش هزينه‌هاي ساخت هستيم و هر چند قيمت‌ها مشمول تعديل هم مي‌شود اما معمولا تعديل‌ها زير نرخ تورم هستند.
مديرعامل شركت احداث، نگهداري و بهره‌برداري آزادراه اصفهان- شيراز افزود: در اين شرايط ٧ ماه عوارضي هم پرداخت نشده است و با اين شرايط بخش خصوصي از سرمايه‌گذاري در پروژه‌هاي آزادراهي منصرف خواهد شد.
استهلاك سريع با عبور كاميون ها
محمديان در پاسخ به سوالي ديگر مبني براينكه در اين مدت چه درآمدي از عوارضي از دست رفته است، گفت: طبق برآوردهاي تقريبي درآمد روزانه از عوارضي چيزي حدود ١.٢ ميليارد تومان است. اما موضوع اصلي تردد كاميون‌هاي و انواع كشنده از مسير اين آزادراه با بار تناژ بالا است كه منجر به استهلاك سريع جاده مي‌شود و عوارضي اين كشنده با ضريبي نسب عوارضي سواري‌ها محاسبه مي‌شود.
علت رويگرداني بخش خصوصي
از ساخت آزادراه
همچنين حسين مينايي، رييس هیات مديره شركت احداث و نگهداري آزاد راه شيراز - اصفهان با اشاره به مدت زمان طولاني برگشت سرمايه پروژه‌هاي آزادراهي گفت: سرمايه‌گذاري در حوزه آزادراهي به دليل بازگشت طولاني‌مدت سرمايه، با استقبال بخش خصوصي مواجه نيست. به‌طوري كه براي آزادراه شيراز -بوشهر تنها ٢۵ درصد كار را قبول كرديم و ۵٠ درصد ساخت برعهده وزارت راه و شهرسازي است اما ساخت ٢۵ درصد ديگر مشتري ندارد. اين در حالي است كه حمل و نقل پايه و ستون توسعه است و يكي از عناصر پيشرفت و توسعه هر كشوري زيرساخت‌هاي حمل و نقل و ترانزيت است.
وي ادامه داد: سال هفتم بهره‌برداري از اين مسير بايد بازسازي شود كه همين اقدام به ١٠ هزار ميليارد تومان اعتبار نياز دارد.
مينايي تاكيد كرد: اين شركت زيرمجموعه وزارت دفاع است اما از بودجه وزارت دفاع براي اين پروژ‌ه‌ها استفاده نمي‌كنيم و اگر همين سرمايه‌گذاري را در بخش مسكن انجام داده بوديم تاكنون به سود چند برابري مي‌رسيديم.
وي تاكيد كرد: الان حدود ۷ ماه آزادراه افتتاح شده است ماهانه ۲.۵ ميليارد تومان اگر هيچ شرايط جوي خاصي نباشد در اين آزادراه هزينه مي‌شود و ضرورت دارد هر چه سريع‌ترعوارضي اين آزادراه برقرار شود.
