از رحم اجاره‌اي تا فروش كليه، كبد و حكمراني بر گردشگري سلامت
اگر سري به صفحه‌هاي مجازي بزنيد، مي‌بيند كه بازار دلالاني كه در حوزه بهداشت و درمان فعاليت مي‌كنند، سكه است. همه چيز در اين بازار قابل خريد و فروش شده و در اين بين كساني كه دلالي مي‌كنند و از يأس‌ها و اميدهاي مردم پول در مي‌آورند هر روز تعدادشان بيشتر از روز قبل مي‌شود.
گلي ماندگار|
اگر سري به صفحه‌هاي مجازي بزنيد، مي‌بيند كه بازار دلالاني كه در حوزه بهداشت و درمان فعاليت مي‌كنند، سكه است. همه چيز در اين بازار قابل خريد و فروش شده و در اين بين كساني كه دلالي مي‌كنند و از يأس‌ها و اميدهاي مردم پول در مي‌آورند هر روز تعدادشان بيشتر از روز قبل مي‌شود. كافي است برخي هشتگ‌ها را در فضاي مجازي سرچ كنيد. مثل «رحم اجاره‌اي»، «داروي كمياب»، «پيوند كليه»، «پيوند كبد»، «فروش تخمك» و ... حداقل ده‌ها صفحه با اين عناوين براي‌تان باز مي‌شود كه شما را دعوت مي‌كند تا از خدمات اين صفحه استفاده كنيد و هم اگر نيازمند اين خدمات هستيد با آنها تماس بگيريد و هم اگر دل‌تان مي‌خواهد ارايه‌دهنده اين خدمات به افراد ديگر باشيد از طريق آنها اقدام به اين كار كنيد. حالا ديگر آگهي‌هايي كه روي ديوارهاي شهر چسبانده مي‌شد راه‌شان را به فضاي مجازي باز كرده‌اند. در اين بين اما سكوت و گاه اظهارنظرهاي مسوولان حوزه بهداشت و درمان نه تنها مانعي بر سر راه اين دلالان نيست كه باعث مي‌شود بازارشان گرم‌تر هم شود. اينكه مسوولان مي‌گويند در حوزه دارو خريد و فروش آن به صورت اينترنتي خلاف است و اما هنوز هم صفحات زيادي در اين زمينه فعاليت مي‌كنند و حتي داروهاي سقط جنين به صورت اينترنتي به دست افراد متقاضي مي‌رسد نشان مي‌دهد راه‌هايي كه براي پيشگيري از اين تخلفات انتخاب شده است نتوانسته بازدهي لازم را داشته باشد. حتي حالا كار به جايي رسيده كه داروفروشان ناصرخسرو هم در فضاي مجازي فعاليت مي‌كنند و برخلاف آن چيزي كه سال‌هاست در مورد مبارزه با قاچاق دارو و فروش آن در بازارهاي سياه مطرح مي‌شود اين كسب و كار هم گسترش پيدا كرده و گويا مانعي هم بر سر راه آن نيست. شايد تمام اينها نشان‌دهنده يك واقعيت باشد و آن برنامه‌ريزي اشتباه براي مقابله با اين دست خلاف‌هاي موجود در جامعه است. سياستي كه سال‌هاست وزارت بهداشت و سازمان غذاودارو براي مقابله با بازار سياه دارو در پيش گرفته‌اند نه تنها باعث جمع شدن آن نشده كه در بزنگاه‌هاي مختلف مانند همين پاندمي كرونا نشان داد كه اين بازارها تا چه حد مي‌توانند فعاليت خود را گسترش دهند و به راحتي با جان انسان‌ها بازي كنند.
به بيراهه رفته‌ايم
دكتر منوچهر اعظمي، متخصص بيماري‌هاي گوارشي در اين باره به «تعادل» مي‌گويد: متاسفانه در تمام اين سال‌ها براي مبارزه با بازار سياه ناصرخسرو و وجود دلالان اعضاي بدن به بيراهه رفته‌ايم. سياست‌هايي كه در پيش گرفته شده يك به يك شكست خورده‌اند و اما هنوز مسوولان حوزه بهداشت و درمان به اين باور نرسيده‌اند كه بايد طرحي نو دراندازند. او مي‌افزايد: كافي است كلماتي مانند پيوند كليه، كبد، قرنيه و... را در فضاي مجازي سرچ كنيد اولين صفحاتي كه باز مي‌شوند نه تنها علمي و پزشكي نيستند كه بيشتر صفحه‌هاي دلالاني است كه در اين زمينه فعاليت مي‌كنند و افراد را تشويق مي‌كنند كه براي حل مشكل خود با آنها ارتباط برقرار كنند.
اين متخصص اظهار مي‌دارد: حالا خريد و فروش تخمك هم به اين بازار اضافه شده است. اكثر صفحاتي كه در اين زمينه فعاليت مي‌كنند به زنان وعده درآمدهاي ميليوني ماهانه را مي‌دهند و هيچ كس نيست كه به‌طور علمي در اين رابطه زنان را آگاه كند. قطعا در شرايط كنوني وقتي مساله معيشت تا اين حد براي افراد اهميت دارد و به چالشي بزرگ تبديل شده است بايد انتظار رشد قارچ گونه اين سوءاستفاده گران را از نداري‌ها و نيازمندي‌هاي مردم داشته باشيم.
داروهايي كه در داروخانه نيست
در ناصرخسرو هست
دكتر اعظمي در بخش ديگري از سخنان خود مي‌گويد: سوالي كه هميشه ذهن مرا به خود مشغول كرده، اين بوده كه چطور ممكن است دارويي كه در داروخانه‌هاي پيدا نمي‌شود در بازار ناصرخسرو خريد و فروش مي‌شود آن هم با قيمت‌هايي گزاف و ميليوني؟! در دوران كرونا قبل از اينكه واكسن وارد كشور شود دلالان ناصر خسرو واكسن فايزر را با قيمت‌هاي نجومي به مردم مي‌فروختند. او مي‌افزايد: همين الان داروهاي بيماران ديابتي كه نوع خارجي‌اش در داروخانه‌ها نيست و بسياري به مصرف آن عادت كرده‌اند در بازار ناصرخسرو به راحتي پيدا مي‌شود البته ديگر نيازي هم نيست كه در كوچه پس كوچه‌هاي اين بازار پرسه بزنيد تا داروي مورد نيازتان را پيدا كنيد الان همه‌چيز به صورت اينترنتي قابل دسترسي است.
بيشترين سود نصيب دلالان مي‌شود
دكتر لادن علايي، متخصص بيماري‌هاي زنان و ناباروري نيز در رابطه با حضور دلالان در بازار رحم‌هاي اجاره‌اي به «تعادل» مي‌گويد: اين افراد به‌طور علني در حال فعاليت هستند و هيچ كس هم بر آنها نظارتي ندارد. بسياري از خانواده‌ها كه در آرزوي فرزند هستند از طريق اين افراد با زناني كه بيشتر به دلايل اقتصادي به دنبال اجاره دادن رحم خود هستند، آشنا مي‌شوند و اين وسط دلالان بدون اينكه كار خاصي انجام داده باشند ميليون‌ها تومان پول دريافت مي‌كنند.
او مي‌افزايد: همه چيز به افرادي كه براي رفع مشكل خود مراجعه مي‌كنند، بستگي دارد. در واقع دلالان به ميزان توانايي مالي افراد نگاه مي‌كنند و به آنها قيمت مي‌دهند. همين چند وقت پيش گزارشي درباره قيمت رحم‌هاي اجاره‌اي خواندم كه از ۴۰۰ ميليون شروع مي‌شد و به ۹۰۰ ميليون هم مي‌رسيد.
دختران مجردي كه رحم اجاره مي‌دهند
دكتر علايي اظهار مي‌دارد: طبق قوانين دختران مجرد تنها مي‌توانند تخمك خود را به فروش برسانند، اما برخي از اين دلالان آنها را به اجاره دادن رحم تشويق مي‌كنند و حتي رضايتنامه جعلي پدر براي‌شان درست مي‌كنند. يك طرف ماجرا مشكلات اقتصادي است كه باعث بروز اين اتفاقات مي‌شود و طرف ديگر آن نبود نظارت كافي و باز گذاشتن دست افرادي است كه بدون هيچ تخصصي در حوزه بهداشت و درمان فعاليت مي‌كنند. او به سوءاستفاده اين افراد از دختران مجرد اشاره كرده و مي‌گويد: در برخي موارد اين افراد حتي از پرداخت پول به دختران سر باز مي‌زنند و آنها را كار غيرقانوني كه انجام داده‌اند، تهديد مي‌كنند. خيلي از آنها در اين راه مورد سوءاستفاده قرار مي‌گيرند و البته هيچ كس هم از آن با خبر نمي‌شود، چراكه قوانين ما در اين زمينه بسيار ناقص هستند.
حضور دلالان در حوزه گردشگري سلامت
اما يكي ديگر از حوزه‌هايي كه دلالان در آن فعاليت مي‌كنند، حوزه گردشگري سلامت است. جايي كه كوچك‌ترين اشتباه باعث مي‌شود تا ايران به عنوان يك مقصد ناامن پزشكي شناخته شود و حضور اين ميزان دلال در چنين حوزه‌اي مي‌تواند براي گردشگري سلامت تهديد بزرگي باشد. هر چند وزارت بهداشت و درمان مدعي است با انجام نظارت‌ها و ارايه برنامه‌هايي توانسته تا حد زيادي حضور اين افراد را در حوزه گردشگري سلامت كمرنگ كند، اما واقعيت اين است كه هنوز تا كوتاه كردن كامل دست دلالان از اين حوزه فاصله زيادي داريم. دكتر امير بدخشاني، متخصص بيماري‌هاي عفوني در اين باره به «تعادل» مي‌گويد: بيشترين جايي كه باعث مي‌شود دلالان به واسطه آن بتوانند به حوزه گردشگري سلامت نفوذ كنند، مساله زبان است. اين افراد به عموما به عنوان مترجم خود را به بيماران خارجي نزديك مي‌كنند و در نهايت هم علاوه بر گرفتن تعرفه‌هاي خارج از عرف با بردن اين افراد به بازارها و مكان‌هاي ديدني درآمد كلاني را به جيب مي‌زنند. او مي‌افزايد: برخي از اين دلالان در ماه نزديك به ۲۰۰ ميليون تومان درآمد دارند و به اين ترتيب مي‌توان گفت درآمدشان از پزشكاني كه در اين حوزه فعاليت مي‌كنند، بيشتر است و اين اتفاق تنها در سايه عدم توجه و رسيدگي دقيق وزارت بهداشت و درمان به فعاليت اين افراد رخ مي‌دهد. در واقع بي‌توجهي مسوولان در اين مساله سهم بسزايي در شكل‌گيري چنين روندي دارد.
تبديل توريست درماني به دلالي بيمار
دكتر بدخشاني اظهار مي‌دارد: چنين روندي در واقع مساله توريست درماني را به دلالي بيمار در كشور ما تبديل كرده است و اين مساله اگر زودتر مورد بررسي و نظارت قرار نگيرد، مي‌تواند عواقب بدي براي گردشگري سلامت داشته باشد. او مي‌افزايد: برخي آمارهاي غير رسمي از تسلط ۸۰ درصدي دلالان در صنعت توريسم درماني خبر مي‌دهند و اين آمارها نشان مي‌دهد هر چه زودتر بايد در اين رابطه چاره‌اي انديشيده شود. بسياري از اين افراد ممكن است بيماراني را كه براي درمان به كشور مراجعه مي‌كنند نزد پزشكاني ببرند كه اصلا صلاحيت برخي عمل‌هاي جراحي را ندارند و اگر اتفاق ناخوشايندي در پروسه درمان رخ بدهد اين تنها آن پزشك و دلال نيستند كه ضرر مي‌كنند، بلكه چهره گردشگري سلامت كشور خدشه‌دار مي‌شود و افراد اعتماد خود را از دست مي‌دهند.
