قطعنامه شوراي حكام و انتخابات ايران
پس از صدور قطعنامه شوراي حكام عليه ايران، برخي اخبار شنيده شد كه مبتني بر آن اعلام شد، امريكا مخالف صدور اين قطعنامه بوده است. اما يك روز مانده به صدور قطعنامه موضع خود را تغيير داد و همراه با آلمان، فرانسه و انگليس راي مثبت به قطعنامه داده است.
پس از صدور قطعنامه شوراي حكام عليه ايران، برخي اخبار شنيده شد كه مبتني بر آن اعلام شد، امريكا مخالف صدور اين قطعنامه بوده است. اما يك روز مانده به صدور قطعنامه موضع خود را تغيير داد و همراه با آلمان، فرانسه و انگليس راي مثبت به قطعنامه داده است. اين روند نشان ميدهد كه ايالات متحده هم برخلاف برخي ادعاها در خصوص توافق با ايران براي دوري از تنشزدايي، در مسير رويكردهاي تند و راديكال عليه ايران قرار گرفته است. در واقع امريكا زير همه توافقاتي زد كه با ايران داشته و متن قطعنامهاي را امضا كرده كه ايران را به سمت اقدامات قاطعتر در برابر آژانس سوق ميدهد. از سوي ديگر، در ميان قطعنامههايي كه پس از امضاي برجام عليه ايران صادر شده است، اين قطعنامه كمترين راي را آورده است. يعني 20 راي از 35راي با اين قطعنامه موافقت كردهاند، موضوعي كه نشان ميدهد اروپا و غرب نتوانستهاند اعضا را متقاعد كنند كه ايران در حال انجام رفتارهاي غير متعارف و تخلف است. ايران كاملا در راستاي قوانين آژانس عمل ميكند، ضمن اينكه گزارشهاي آقاي گروسي هم تاييد ميكند كه اقدامات هستهاي ايران زير نظر آژانس است. ايران با آژانس همكاري دارد و آژانس هر 3ماه يكبار گزارشهاي جامعي با تمام جزیيات به شوراي امنيت ارايه ميكند. در عين حال زمزمههاي هم در ايران شنيده شد كه غرب با اين قطعنامه به دنبال اثرگذاري در فرايند انتخابات ايران است. اين موضوع به نظرم، حاشيهسازي و فضاسازي است و در عرصه عمل تاثيري ندارد. ايرانيان اگر بدانند فرد يا جرياني توسط كشورهاي غربي حمايت ميشوند، نسبت به فرد يا جريان ياد شده، موضعي منفي اتخاذ ميكنند. اكنون شوراي حكام با اين راي در عمل به جاي پشتيباني از توافق گروسي با ايران در عمل پيام منفي براي طرف ايراني ارسال كرد آن هم ايراني كه در شرايط برگزاري انتخابات جديد رياستجمهوري است. در هر صورت من در اين يادداشت تحليلي بر آرای 35 كشور عضو شوراي حكام داشته باشم. بنابراين پيش از هر چيز لازم است نگاهي به اسامي اعضاي شوراي حكام آژانس بين المللي انرژي هستهاي (IAEA) براي دوره فعلي ۲۰۲۳-۲۰۲۴ داشته باشيم. نام اين كشورهاي به ترتيب حروف الفبا فارسي عبارتند از: آلمان، آرژانتين، آفريقاي جنوبي، امريكا، ارمنستان، اروگوئه، اسپانيا، استراليا، اكوادور، الجزاير، اندونزي، انگلستان، اوكراين، برزيل، بلغارستان، بنگلادش، بوركينافاسو، پاراگوئه، تركيه، چين، دانمارك، روسيه، ژاپن، سنگاپور، عربستان، فرانسه، فنلاند، قطر، كاستاريكا، كانادا، كره جنوبي، كنيا، ناميبيا، هلند، هند. اگر با دقت اسامي 35 كشور عضو شوراي حكام را با هم مرور كنيم با در نظر گرفتن آنكه در اجلاس روز چهارشنبه پنجم ژوئن 2024 بيست كشور به قطعنامه ضد ايران راي مثبت و 12 كشور راي ممتنع و تنها دو كشور روسيه و چين راي منفي دادند و يك كشور هم در رايگيري شركت نكرد؛ ميتوانیم به نكات تحليلي دقيق زير برسيم .
اول) كشورهاي آلمان، فرانسه و انگليس كه خود پيشنهاددهنده قطعنامه بودند به همراه متحدان ضد ايراني آنها يعني امريكا، استراليا، كانادا، اوكراين و ديگر اعضاي اتحاديه اروپا مانند دانمارك، هلند، فنلاند، بلغارستان و اسپانيا اين 12 كشور انتظار ميرفت كه راي مثبت به قطعنامه بدهند اما هشت كشور ديگر كدام كشورها بودند؟ ژاپن و كره جنوبي به دليل سياستهاي همسو با امريكا جزو همين كشورها بودند. از سوي ديگر، چين و روسيه به اين قطعنامه راي مخالف داده و كشورهاي هند، اندونزي، كنيا، ناميبيا، قطر، تركيه، الجزاير، ارمنستان، بوركينافاسو، بنگلادش، آفريقاي جنوبي راي ممتنع دادند. هيات پاراگوئه نيز فاقد حق راي بود.
دوم) در بين كشورهاي همسايه ايران راي كشورهاي ارمنستان، تركيه و قطر و عربستان بسيار اهميت داشت. چرا اين كشورها به قطعنامه راي مخالف ندادند؟ چرا سياست ايران درمورد نزديك شدن هر چه بيشتر روابط با همسايگان در اين مورد پاسخ مثبت نداد؟ واقعا چرا ما حتي نتوانستيم همسايگان خود را قانع كنيم اقدامهاي ايران در صنعت هستهاي صرفا صلحآميز است .
سوم) هر پنج كشور عضو بريكس در شوراي حكام آژانس عضو هستند. با اينكه ايران سال گذشته رسما عضو گروه بريكس شد، اما از اين ميان فقط روسيه و چين راي منفي دادند به راستي چرا هند، برزيل و آفريقاي جنوبي مانند اين دو كشور راي منفي به قطعنامه ندادند؟ پس عضويت در چنين گروههايي در كجا به كمك ايران ميآيد؟
چهارم) از بين گروه كشورهاي اسلامي كه ظاهرا روابط خوبي هم با ايران دارند كشورهاي الجزاير، اندونزي، بنگلادش، بوركينافاسو راي منفي ندادند. واقعا نبايد فكر كنيم چرا اين كشورها هم در چنين موقعيتهايي از ايران حمايت نميكنند؟
پنجم) به غير از كشورهايي كه در قالب گروههاي مختلف نام بردم آخرين مورد مربوط به كشورهاي جنبش عدم تعهد است در قالب اين گروه نيز انتظار ميرفت كشورهايي نظير اروگوئه، پاراگوئه، سنگاپور كاستاريكا، كنيا، ناميبيا به اين قطعنامه راي منفي بدهند كه بازهم بعضي راي مثبت و بعضي راي ممتنع دادند. ايران نبايد اجازه ميداد با صدور قطعنامه جديدي سه صفحه ديگر در راستاي تلاش براي پرونده سازي هستهاي عليه ايران ميافزودند، از اين جهت بايد از وزارت امورخارجه و سازمان انرژي اتمي ايران گلهمند بود كه اقدامهاي موثر براي ممانعت از اين سياست كه 22 سال است همه روابط خارجي ايران را تحت تاثير منفي قرار داده است، انجام ندادند .