نقشه اروپا براي استفاده از خط لوله گاز روسيه-اوكراين

مقامات اروپايي سرگرم مذاكره براي حفظ جريان گاز از طريق خط لوله روسيه-اوكراين هستند تا مانع آسيب ديدن بيشتر تامين انرژي اين منطقه از جنگ مسكو شوند. به گزارش ايسنا، اروپا تلاش كرده است خود را از وابستگي به گاز روسيه رها كند اما كشورهاي متعدد شرق اروپا همچنان گاز روسيه را از طريق خط لوله‌اي كه از خاك اوكراين مي‌گذرد، دريافت مي‌كنند. مدت توافق ترانزيت گاز روسيه از طريق اوكراين به اروپا، در پايان امسال منقضي مي‌شود و با ادامه جنگ، ناظران بازار انتظار دارند اين جريان گاز، نهايتا متوقف شود. به گفته منابع آگاه، مقامات دولتي و شركت‌هاي اروپايي سرگرم گفت‌وگو با همتايان خود در اوكراين در خصوص چگونگي حفظ جريان گاز در سال آينده هستند.
 به گفته برخي از اين منابع آگاه، يكي از گزينه‌هاي مطرح شده اين است كه شركت‌هاي اروپايي، گاز جمهوري آذربايجان را خريداري و به خطوط لوله روسيه كه به سمت اروپا مي‌روند، تزريق كنند. چنين اقدامي، به اروپا اين امكان را مي‌دهد تا از شرمساري خريد گاز روسيه آن هم در شرايطي كه تلاش مي‌كند درآمدهاي مسكو را فلج كنند، اجتناب كند.
شاخص قيمت گاز اروپا روز سه شنبه پس از گزارش بلومبرگ درباره اين مذاكرات، ۲.۲ درصد كاهش يافت.
اين ايده جديت بيشتري پيدا كرده است زيرا روشن شده كه اوكراين موافق آن خواهد بود. درآمد ترانزيت در سال ۲۰۲۱، به حدود يك ميليارد دلار رسيد كه بودجه مهمي را براي اقتصاد ويران شده از جنگ فراهم مي‌كند. همچنين نگراني‌هايي وجود دارد كه خطوط لوله بلااستفاده، ممكن است به اهداف نظامي تبديل شوند يا خراب شوند كه تعمير آن هزينه‌بر خواهد بود.
 اولكسي چرنيشوف، مدير اجرايي شركت دولتي 
«نفت وگاز» اوكراين به بلومبرگ نيوز گفت: دو عامل وجود دارد كه بايد همواره به خاطر داشته باشيم. يكي اينكه اوكراين، زيرساخت فوق‌العاده ترانزيت و ذخيره‌سازي گاز دارد كه بايد استفاده شود و دوم اينكه اوكراين آماده است از اين زيرساخت استفاده كند زيرا مزاياي زيادي دارد. وي هر گونه طرحي كه شامل همكاري با شركت گازپروم روسيه است را منتفي خواند و اعلام كرد واردات گاز از جمهوري آذربايجان ممكن است آينده‌اي داشته باشد.
طرح استفاده از گاز جمهوري آذربايجان، اگر به عنوان يك سواپ راه‌اندازي شود كه به مسكو اجازه ‌دهد گاز خود را به نقطه ديگري ارسال كند، در تئوري مي‌تواند به نفع روسيه باشد. روسيه براي يافتن مشتريان جديد كافي براي گاز خود، به زحمت افتاده زيرا زيرساخت‌هاي اين كشور براي تامين گاز به اروپا ايجاد شده‌اند. چين هم براي دريافت گاز روسيه به‌شدت در حال چانه‌زني است. ايده سواپ در بازارهاي نفت و گاز، موضوع غريبي نيست و زماني استفاده مي‌شود كه امكان انتقال فيزيكي سوخت از يك مكان به مكان ديگر وجود نداشته باشد. جمهوري آذربايجان در حال حاضر از خط لوله خود به اروپا با ظرفيت كامل استفاده مي‌كند. 
مذاكرات در مرحله اوليه قرار دارد و منابع آگاه مي‌گويند تصميم تا پايان امسال گرفته مي‌شود كه مدت توافق ترانزيت گاز روسيه از طريق اوكراين به اروپا، منقضي شده و زمستان اروپا آغاز مي‌شود و اين وضعيت، به فشار براي تضمين تامين گاز براي اين منطقه اضافه مي‌كند. جزييات زيادي هنوز بايد مشخص شوند و روشن نيست كه آيا توافقي اتفاق مي‌افتد يا خير. تحولات در ميدان جنگ هم مي‌تواند عامل تعيين‌كننده باشد. به گفته برخي از منابع آگاه، غول گازي يوني‌پر كه توسط دولت آلمان، ملي شد، در اين مذاكرات حضور دارد. سخنگوي يوني‌پر حاضر نشد در اين باره اظهارنظر كند. سخنگوي وزارت اقتصاد آلمان اظهار كرد دولت در داخل اتحاديه اروپا، مشغول مذاكره است. اسلواكي يكي از كشورهايي است كه مي‌تواند از چنين توافقي بهره ببرد و روبرت فيكو، نخست وزير اين كشور ماه گذشته پس از سفر به جمهوري آذربايجان، بدون اينكه به جزييات اشاره كند، از چنين احتمالي صحبت كرد. او در ماه مه به خبرنگاران گفت: اكنون، توافق به مذاكرات بين شركت‌هايي مانند گازپروم روسيه، شركت‌هاي آذربايجاني، شركت‌هاي اوكرايني و ساير شركت‌ها درباره شرايط اقتصادي و قيمت‌گذاري بستگي دارد. اگر اين توافق صورت بگيرد، اسلواكي مي‌تواند گاز خود را از جمهوري آذربايجان وارد كند كه بخشي از آن در اسلواكي باقي مي‌ماند و بخش ديگر، به كشورهاي ديگر مي‌رود. سخنگوي دولت از اظهارنظر بيشتر خودداري كرد. اتريش هم كشور ديگري است كه از چنين توافقي نفع خواهد برد. با اين حال، وزارت انرژي اتريش، به درخواست‌ها براي اظهارنظر پاسخ نداد. روسيه هنوز سالانه حدود ۱۵ ميليارد متر مكعب گاز را از طريق اوكراين به اروپا مي‌فرستد. اين گاز عمدتا به اسلواكي و اتريش مي‌رود كه روسيه همچنان تامين‌كننده اصلي گاز مورد نياز آنها باقي مانده است. گاز روسيه بيش از ۸۰ درصد از مصرف اتريش را براي پنج ماه متوالي پوشش داده است. اروپا همچنين گاز طبيعي (ال‌ان‌جي) روسيه را از طريق كشتي وارد مي‌كند و با وجود بحث‌هاي مكرر درباره ممنوعيت واردات گاز روسيه، هرگز گاز روسيه را تحريم نكرده است. كميسيون اروپا كه بازوي اجرايي اتحاديه اروپاست، بر اين باور است كه اين بلوك مي‌تواند در برابر پايان ترانزيت گاز روسيه از طريق اوكراين بدون هيچ خطر امنيتي بزرگي تاب بياورد. برنامه اروپا، تكيه بر تامين‌كنندگان جايگزين و دنبال كردن استراتژي جاه طلبانه اقليمي خود از جمله انرژي‌هاي تجديدپذير و صرفه جويي در مصرف انرژي است. بر اساس گزارش بلومبرگ، بعضي از كشورهاي عضو اتحاديه اروپا چندان خوش‌بين نيستند و از تكرار بحران انرژي مي‌ترسند. اين امر آنها را با منافع اوكراين همسو مي‌كند.