تركيب نامزدهاي كسب كرسي رياست‌جمهوري در ايران چه معنا و مفهومي دارد؟ اگر قرار است تغييراتي در شيوه‌هاي حكمراني و اجرايي صورت بگيرد اين تغييرات شامل چه مواردي خواهد بود؟بازار سرمايه به عنوان يكي از بازارهاي اصلي كشورمان چه نقشي در اين انتخابات و در گفتمان ميان نامزدها ايفا مي‌كند؟ به‌طور كلي مانند هر قلمروي اقتصادي ديگري، خبر حضور افرادي كه به رويكردهاي كارشناسي و اقتصادي بازار باور دارند، نشانه‌هاي مثبتي در افكار عمومي و نظم و نظامات بازارها ايجاد مي‌كند. شخصا فكر مي‌كنم تمام تلاش‌ها براي گرم كردن تنور انتخابات به كار گرفته شده و تغييرات بزرگي در شيوه حكمراني در پيش است. در واقع براي نخستين‌بار طي دهه‌هاي اخير، فرصتي براي ايجاد تغيير در شيوه حكمراني از طريق چينش نامزدها رخ داده است. تركيب چينش كانديداهاي تاييد صلاحيت شده و رد تمام گزينه‌هاي دولت قبل يك پيام دارد و آن نياز به تغيير در شيوه حكمراني است. فضاي انتخاباتي نسبت به ۳ سال قبل تحركاتي دارد و از آن فضاي سوت و كور فاصله گرفته و مشخص است كه برنامه‌ريزي‌ها براي حضور حداكثري در انتخابات طرح‌ريزي شده است. برخي تغييرات در فعاليت‌هاي گشت ارشاد (حداقل در زمان انتخابات) در فصل گرما و مصوبات ضمني حمايتي از بازار سرمايه و تغييرات نرخ بهره نشان از يك خرد جمعي براي كاهش التهابات اجتماعي و اقتصادي جامعه دارد. در خصوص ادامه‌دار بودن دامنه دو درصدي (اگر بنا باشد تا انتخابات ادامه داشته باشد) مي‌توان گفت سياست رشد كنترل شده براي بازار در پيش گرفته شده است. حمايت بورس به گونه‌اي كه بتوان در يك چارچوب كنترلي و پيوسته تا انتخابات بورس را سبز نگه داشت و از طرفي افت و خيزهاي هيجاني بازار را نيز كنترل كرد. در صورتي كه راهبرد‌هاي حمايتي ادامه‌دار باشد اين سياست كمي به آرامش بازار كمك مي‌كند در غير اين صورت دوباره فرسايش بورس رخ خواهد داد. بدون ترديد در انتخابات 1403 موضوع بورس، موضوع داغ مناظرات خواهد بود! نامزدهاي هر كدام تلاش خواهند كرد راهبرد مناسب مورد نظر خود در اين زمينه را ارايه كنند. در آينده از بورس بيشتر خواهيم شنيد. در دوره گذشته انتخابات برخي نامزدها در خصوص حل مشكلات بورس ظرف فقط 3روز صحبت يا گروهي ديگر از كانديداها وعده‌هايي را در خصوص بازار سهام مطرح مي‌كردند كه با شاخص‌هاي كلي ظرفيت‌ها و وظايف ساختار اجرايي در تضاد بود. به‌رغم اين وعده‌هاي روشن اما پس از پايان انتخابات، رخدادهايي حول و حوش بازار سرمايه رخ داد كه باعث افزايش نزول شاخص‌ها و رشد نااطميناني در بورس و كليت اقتصاد شد. بخشنامه‌هاي دستوري و دستورالعمل‌هاي ناگهاني بازار سرمايه كشورمان را در آستانه مشكلات بنياديني قرار داد كه خروج از آنها به تدابير ويژه‌اي نياز دارد. در واقع دولت‌ها بايد اجازه دهند بازار سرمايه مسير خود را با تكيه بر ظرفيت‌هاي دروني‌اش طي كند و با دخالت‌هاي گاه و بي‌گاه اين مسير را ناهموار نكنند. اكنون بازار سرمايه ظرفيت بسيار خوب و بالايي براي رشد دارد و سهام بورس اكنون تقريبا يك‌سوم تا دوسوم ارزش واقعي خودشان را دارند. قبلا عرض كردم كه دولت فقط با تزريق نقدينگي و راهبري درست (بدون دخالت و دستور و بخشنامه‌هاي خلق‌الساعه) مي‌تواند بورس را به حركت درآورد. اما ما طي سال‌هاي اخير دولتي را داشتيم كه قانون و دستورالعمل مي‌دهد، ماليات مي‌گيرد، سكه مي‌فروشد، اوراق مي‌فروشد، سهام مي‌فروشد، صندوق ETF مي‌فروشد، بنگاه‌داري مي‌كند، خلاصه كه يك سوپرماركت بزرگ مالي دولتي داريم كه بزرگ‌ترين رقيب بخش خصوصي كشور شده و به خاطر جذب گسترده منابع باعث ركود بي‌سابقه‌اي در بازارها شده است. فعلا در خصوص بازار بايد پذيرفت كه وضعيت سياسي كشور و وضعيت نرخ بهره و ركود گسترده در اقتصاد مهم‌ترين عوامل تاثيرگذار بر بورس است و كل كشور در يك شرايط برزخي به سر مي‌برد. به نظرم حداقل تا مشخص شدن رييس‌جمهور جديد، بازار در وضعيت ثابت قرار خواهد داشت و البته كه ريزش سنگيني هم در انتظار بورس نيست و نوسانات فرسايشي حكمفرما خواهد بود. بايد منتظر تحولات بعدي و مناظره‌هاي انتخاباتي نامزدها بمانيم تا مشخص شود كه ردپاي هر كدام از گفتمان‌ها چه اثراتي بر شاخص‌هاي كلي بورس به جاي مي‌گذارد.
