از ناترازي‌هاي آبي چه خبر؟!
در خبرها آمده است در اثر تغييرات اقليم، حجم آب دراختيار كشور ۳۰ درصد كمتر شده است، در همين راستا و براي حل اين ناترازي‌ها، نقشه راه آب طراحي شده تا ايجاد شغل و سرمايه ايراني را بدون كمبود آب تضمين كند.اما به گفته برخي تحليلگران اينكه نقشه آب تا چه ميزان مي‌توان نقشي در ناترازي از جنس آب داشته باشد در هاله‌اي از ابهام قرار دارد!
در خبرها آمده است در اثر تغييرات اقليم، حجم آب دراختيار كشور ۳۰ درصد كمتر شده است، در همين راستا و براي حل اين ناترازي‌ها، نقشه راه آب طراحي شده تا ايجاد شغل و سرمايه ايراني را بدون كمبود آب تضمين كند.اما به گفته برخي تحليلگران اينكه نقشه آب تا چه ميزان مي‌توان نقشي در ناترازي از جنس آب داشته باشد در هاله‌اي از ابهام قرار دارد!
به گزارش خبرنگار «تعادل» عيسي بزرگ‌زاده، سخنگوي صنعت آب كشور، با بيان اينكه متوسط بارش كشور را ۲۴۰ ميليمتر در سال آبي جاري است، گفت: اين ميزان نسبت به بلندمدت سه درصد افزايش داشته و مي‌شود گفت كه در شرايط نرمال قرار داريم اما اين مساله به معني پرآبي نيست.
وي افزود: در سال بارشي نرمال، هر چند بارش‌ها خوب است اما كم بارشي‌هاي گذشته را جبران نمي‌كند.
بزرگ‌زاده، ميزان بارش‌هاي تهران را ۱۹ درصد كمتر از ميانگين بلندمدت خواند و گفت: بر اين اساس، تهران در صدر استان‌هاي كم‌بارش قرار دارد.
طي ساليان گذشته، حجم آب در اختيار هر ايراني كمتر شده است؛ بنابراين بايد در كل كشور به ويژه در ۹ استان درگير كم‌بارشي، مديريت تقاضا و مصرف را در دستور كار داشته باشيم و شهروندان با صرفه‌جويي ۱۵ درصدي، علاوه بر حفظ منابع، كمك كنند تا آب به دست همه برسد.
حجم آب موجود در مخازن كشور حدود ۳۵ ميليارد مترمكعب است. حجم ورودي مخازن سدها ۳۶.۵ ميليارد مترمكعب بوده و ۲۳.۸۶ ميليارد مترمكعب نيز مصرف شده است، گفت: وضعيت ۱۳ سد مهم حوضه آبريز اروميه را ۱۵ درصد مثبت است.
مجموع پنج سد تهران اكنون، ۶۷۲ ميليون مترمكعب پرشدگي دارد كه نسبت به سال آبي گذشته، ۱۵ درصد مثبت است. اما سد زاينده‌رود با كاهش ورودي ۲۴ درصدي روبروست. همچنين، ۳۰۰ ميليون مترمكعب آب در چاه نيمه‌ها ذخيره شده كه با ۲۲۵ درصد رشد همراه بوده است.
تغييرات اقليم، ميزان بارش را دستخوش تغيير مي‌كند كه اين اثر در كشور ما بيشتر بوده است و موجب شده تا حجم آب در اختيار كشور، ۳۰ درصد كمتر شده باشدحجم منابع تجديدپذير در اختيار كشور، از ۱۳۰ ميليارد مترمكعب به ۱۰۳ ميليارد مترمكعب در سال رسيده است.
همچنين تغييرات اقليم، نوع بارش را تغيير داده و از برف و باران به باران تقليل داده است. به‌طور مثال در البرز كه رژيم بارشي آن، برف و باراني است با كاهش بارش برف مواجه هستيم. درحاليكه برف در توليد سيل مشاركت كمي دارد و در ذخيره‌سازي طبيعت، منبع بااهميتي است.
در نقشه راه آب، اصلاح الگوي مصرف آب مورد تأكيد قرار گرفته چرا كه نقشه راه، رافع ناترازي آبي كشور است كه تضمين مي‌كند آب عامل محدوديت ايجاد شغل و سرمايه براي ايراني نباشد، مصرف آب در كشاورزي بايد در سطح سند ملي امنيت غذايي مديريت شود اما اجراي اين سند به اندازه كافي جلو نرفته است.
براساس اين سند، در سال بايد ۳ ميليارد مترمكعب كاهش مصرف آب صورت گيرد. اين درحالي است كه يك سال از ابلاغ سند امنيت غذايي توسط رييس‌جمهور شهيد گذشته و بايد اكنون گزارش پيشرفت و اجراي آن ارايه شود.
در همين زمينه اسماعيل حق شناس، كارشناس حوزه انرژي، در گفت‌وگو با «تعادل» اظهار كرد: حجم آب در اختيار كشور ايران به مرور زمان كاهش يافته است. چندين عامل به اين مساله كمك كرده‌اند، از جمله تغييرات اقليمي كه باعث كاهش بارش و افزايش دما شده است، افزايش جمعيت و در نتيجه افزايش تقاضا براي آب، مديريت نامناسب منابع آب، و كاهش سطح آب‌هاي زيرزميني به دليل برداشت بيش از حد. اين عوامل همگي باعث شده‌اند كه ايران با مشكلات جدي در زمينه تأمين آب مواجه شود.
وي تصريح كرد: اگر بارش‌ها به اندازه كافي و در مناطق مناسب رخ دهند، مي‌توانند به پر شدن سدها و تغذيه منابع آب زيرزميني كمك كنند. بارش‌هاي ناگهاني و شديد ممكن است به سيلاب‌ها منجر شود كه نمي‌توانند به‌طور موثر ذخيره شوند.
وي خاطرنشان كرد: بارش‌ها در فصل‌هاي مناسب مثل پاييز و زمستان كه نياز آبي كمتري وجود دارد، مي‌تواند به ذخيره‌سازي بهتر آب كمك كند. بارش‌هاي بهاري و تابستاني ممكن است تأثير كمتري داشته باشند.
به گفته وي مديريت صحيح منابع آب براي استفاده بهينه از بارش‌ها بسيار مهم است و اين شامل ساخت و نگهداري سدها، مخازن و سيستم‌هاي آبياري كارآمد مي‌شود.
حق شناس در پايان گفت: با توجه به تغييرات اقليمي، الگوهاي بارش در حال تغيير است و ممكن است بارش‌ها كمتر قابل پيش‌بيني و منظم باشند. در نتيجه، اگرچه بارش‌هاي اخير مي‌توانند كمك كنند، اما به تنهايي كافي نيستند و نياز به يك مديريت جامع و استراتژي‌هاي بلندمدت براي مقابله با كمبود آب وجود دارد.
