اهمیت تعیین تکلیف تحریم
عمده مشکلات داخلی تولید، موانع ساختاری هستند که حل آن بسیار زمانبر است و باید رفع موانع ساختاری داخلی در کوتاهمدت مدنظر دولت آینده باشد اما برنامه بلندمدت دولت برای برونرفت از این شرایط باید تمرکز بر اصلاح ساختارهای غیراقتصادی باشد.
عمده مشکلات داخلی تولید، موانع ساختاری هستند که حل آن بسیار زمانبر است و باید رفع موانع ساختاری داخلی در کوتاهمدت مدنظر دولت آینده باشد اما برنامه بلندمدت دولت برای برونرفت از این شرایط باید تمرکز بر اصلاح ساختارهای غیراقتصادی باشد. بسیاری از اقتصادخواندهها بر اصلاحات ساختاری تاکید دارند که نام آن را جراحی اقتصادی گذاشتهاند و این اقدام سه بار انجام شد و هر سهبار نتیجهای نداشت. دلیل این بود که اولویت را روی ریلگذاری ساختاری نگذاشتند. در نهایت برای رشد تولید باید تحریمها برداشته شود و تنش خارجی نداشته باشیم و مشکلات مالی و پولی حل شود. اصلاح ساختاری غیراقتصادی شامل استفاده از نیروهای شایسته منتهی به پیشرفت و حاکمیت شایستهسالاری است. به این معنا که در همه ابعاد مدیریتی دولتی و غیردولتی، افراد کارآمد مورداستفاده قرار گیرند. به عنوان مثال اگر مجلس ناکارآمد باشد اما قوه مجریه کارآمد باشد، باز هم کمک زیادی به بهبود شرایط نمیکند.
فارغ از اينكه تنشهاي نظامي و سياسي ميتواند در بلندمدت بر تجارت خارجي اثر بگذارد اما يكي از عوامل اثرگذار بر نرخ ارز انتظارات است. در سال گذشته شاهد تنشهاي سياسي مانند حمله تروريستي كرمان، درگيري با آذربايجان و توفانالاقصي بودهايم كه با كاهش اين تنشها، التهاب در بازار ارز و اقتصاد نيز از بين رفت؛ بنابراين با كاهشي شدن التهابات نيز امكان ريزشي شدن نرخ دلار وجود دارد. وي افزود: جهش نرخ ارز با رخ دادن تنش سياسي و نظامي امري طبيعي است و بانك مركزي نيز براي خنثيسازي اثر اين تنشها از سال گذشته اقداماتي انجام داده است. تعدادي از افراد در ابتداي سال ۱۴۰۲ بيان ميكردند كه تورم سه رقمي خواهد شد و دلار به بالاي ۱۰۰ هزار تومان خواهد رسيد، ولي چون اين جوسازيها با واقعيت همراه نبوده از بين رفت، البته ثبات در روابط سياسي نيز در كنترل نرخ ارز نقش داشته است اما بايد توجه داشت كه اگر دولت به وعدههاي خود عمل نكند اعتماد مردم نيز سلب شده و جوسازيها كارساز خواهد شد. اولویت ريیسجمهور در کوتاهمدت باید حل مشکلات خارجی سر راه تولید یعنی تحریم و حل مشکلات مالی و مراودات مربوط به FATF باشد. با فرض حل این دو مساله، باز هم مشکلات و موانع داخلی بر سر راه تولید وجود دارد. گفتند به غرب اعتماد نمیکنیم و به سمت شرق میرویم. اکنون شرق نیز به ما نارو زده است. تا مشکل FATF و تحریمهای اقتصادی حل نشود، نمیتوان تنها به یک سمت شرق توجه کرد، چراکه قدرت چانهزنی ما را کاهش میدهد.