در حالي كه هوش مصنوعي در محصولات و خدمات بيشتري يكپارچه مي‌شود، مصرف بالاي برق، پاشنه آشيل اين فناوري مانده كه ممكن است تامين نيرو را در مضيقه قرار دهد. به گزارش ايسنا، هنگامي كه گوگل، هفته گذشته اعلام كرد آلايندگي جوي اين شركت از سال ۲۰۱۹، به ميزان ۴۸ درصد افزايش يافته، انگشت اتهام را به سمت هوش مصنوعي گرفت. شركت‌هاي فناوري امريكايي سرگرم ساخت شبكه‌هاي وسيع از ديتاسنترها در سراسر جهان هستند و مي‌گويند هوش مصنوعي، موجب رشد مصرف برق شده است و توجهات را به سمت ميزان مصرف انرژي اين فناوري و تاثير آن بر محيط زيست معطوف كرده‌اند.
هوش مصنوعي چه ميزان برق مصرف مي‌كند؟
هر باري كه كاربري، يك درخواست به يك ربات چت يا ابزار هوش مصنوعي مولد ارسال مي‌كند، اين درخواست به يك ديتاسنتر ارسال مي‌شود. حتي پيش از اين مرحله، طراحي برنامه‌هاي هوش مصنوعي مانند مدل‌هاي زباني بزرگ، به ميزان عظيمي نيروي رايانشي نياز داشت. همزمان، رايانه‌ها برق زيادي مصرف مي‌كنند و سرورها داغ‌تر مي‌شود كه به معناي نياز به برق بيشتر براي خنك‌سازي آنهاست. آژانس بين‌المللي انرژي (IEA) اوايل امسال در گزارشي اعلام كرد ديتاسنترها به‌طور كلي ۴۰ درصد از مصرف برق در رايانش و ۴۰ درصد در خنك‌سازي را به خود اختصاص داده‌اند.
چرا كارشناسان نگران هستند؟
شركت‌هاي بزرگ فناوري از زمان معرفي چت ربات چت‌جي‌پي‌تي توسط شركت OpenAI در اواخر سال ۲۰۲۲، براي تجهيز محصولاتشان به هوش مصنوعي شتافته‌اند. اما كارشناسان زيادي نگران هستند كه اين محصولات جديد، باعث افزايش مصرف برق شوند. زيرا خدمات هوش مصنوعي به مصرف برق بيشتري در مقايسه با خدمات معمولي نياز دارند. به عنوان مثال، مطالعات مختلف نشان داده‌اند كه هر درخواست صورت گرفته در چت‌جي‌پي‌تي، تقريبا ۱۰ برق يك جست‌وجوي معمولي در گوگل، برق مصرف مي‌كند. بنابراين، اگر گوگل همه جست‌وجوها (حدود ۹ ميليارد جست‌وجو در سال)، را به هوش مصنوعي سوئيچ كند، مصرف برق اين شركت به ميزان عظيمي افزايش پيدا مي‌كند و اكثر اين خدمات و محصولات جديد به مدل‌هاي زباني بزرگ متكي هستند. برنامه‌نويسي اين الگوريتم‌ها، بي‌نهايت فشرده بوده و معمولا مستلزم تراشه‌هاي رايانه‌اي است كه برق زيادي مصرف مي‌كنند. اين تراشه‌ها به نوبه خود به خنك‌سازي بيشتري نياز دارند كه برق بيشتري مصرف مي‌كند.
هوش مصنوعي چه ميزان برق مصرف مي‌كند؟
قبل از دوران هوش مصنوعي، برآوردها معمولا نشان مي‌داد ديتاسنترها حدود يك درصد از تقاضاي جهاني براي برق را تشكيل مي‌دهند. در گزارش آژانس بين‌المللي انرژي آمده است ديتاسنترها، رمزارزها و هوش مصنوعي، مجموعا ۴۶۰ تراوات ساعت برق در سراسر جهان در سال ۲۰۲۲ مصرف كردند كه تقريبا ۲ درصد از كل تقاضاي جهاني براي برق بود. آژانس بين‌المللي انرژي برآورد كرده كه اين آمار مي‌تواند تا سال ۲۰۲۶، دو برابر شود كه معادل آمار مصرف ژاپن است. الكس دو وريس، محققي كه وب سايت
ديجي كونوميست را اداره مي‌كند، مدل مصرف برق مورد هوش مصنوعي را با تمركز بر پيش‌بيني‌هاي فروش شركت امريكايي انويديا كه بر بازار سرورهاي تخصصي هوش مصنوعي مسلط است، طراحي كرده است. وي در تحقيقاتي در اواخر سال گذشته به اين نتيجه رسيد كه اگر فروش پيش بيني شده انويديا براي سال ۲۰۲۳، درست بوده و همه اين سرورها مورد استفاده قرار بگيرند، به تنها عامل مصرف برق سالانه ۸۵.۴ تا ۱۳۴ تراوات ساعت خواهند بود كه مشابه مصرف برق آرژانتين يا سوئد است. اين محقق تاكيد كرد آماري كه در اين گزارش ارايه كرده است، محافظه‌كارانه بوده‌اند زيرا او نيازهاي سرمايشي را به حساب نياورده است و افزود: استفاده از سرورهاي انوديا از پيش‌بيني‌هاي سال گذشته فراتر رفتند بنابراين، ميزان مصرف برق قطعا بالاتر خواهد بود.
آيا اين وضعيت دوام يافتني است؟
بزرگ‌ترين بازيگران در عرصه هوش مصنوعي و ديتاسنتر شامل آمازون، گوگل و مايكروسافت، تلاش كرده‌اند با خريد ميزان زيادي انرژي تجديدپذير، ردپاي كربن خود را كاهش دهند. پراساد كاليانارامان، يك مقام آمازون اظهار كرد: واحد ديتاسنتر اين شركت (خدمات وب آمازون)، بزرگ‌ترين خريدار انرژي تجديدپذير در جهان امروز است. خدمات وب آمازون متعهد شده است تا سال ۲۰۴۰ به يك شركت كربن صفر تبديل شود. گوگل و مايكروسافت هم متعهد شده‌اند تا سال ۲۰۳۰ به اين هدف برسند اما ساخت ديتاسنترهاي جديد و افزايش استفاده از ديتاسنترهاي فعلي، به اهداف انرژي سبز كمكي نمي‌كند. گوگل و مايكروسافت در گزارش‌هاي اخير اعلام كرده‌اند كه انتشار گازهاي گلخانه‌اي آنها در چند سال اخير افزايش يافته‌اند. گوگل رشد ۴۸ درصد آلايندگي خود از سال ۲۰۱۹ و مايكروسافت، افزايش ۳۰ درصدي آن از سال ۲۰۲۰ را اعلام كرده است اما هر دو، هوش مصنوعي را عامل اين افزايش انتشار آلايندگي معرفي كرده‌اند. بر اساس گزارش ژاپن تايمز، برد اسميت، رييس مايكروسافت در ماه مه به بلومبرگ گفت: اين وعده، پيش از رشد انفجاري هوش مصنوعي داده شده بود.
