دوئل انتظارات و واقعيت در بازار سرمايه
بورس در شرايطي دوباره به شاخص‌هاي قبل از انتخابات رياست‌جمهوري عقب‌گرد داشت كه طي دو روز متوالي، تغييرات مثبت در قوه مجريه توانسته بود شاخص را به شكل رويايي افزايش دهد، اين در حالي است كه به نظر مي‌رسد مشكلات بورس آنقدر عميق است كه نه ناي رشد دارد و نه توان ريزش، گويا شاخص تمايل به ايستايي دارد.
بورس در شرايطي دوباره به شاخص‌هاي قبل از انتخابات رياست‌جمهوري عقب‌گرد داشت كه طي دو روز متوالي، تغييرات مثبت در قوه مجريه توانسته بود شاخص را به شكل رويايي افزايش دهد، اين در حالي است كه به نظر مي‌رسد مشكلات بورس آنقدر عميق است كه نه ناي رشد دارد و نه توان ريزش، گويا شاخص تمايل به ايستايي دارد. بورس دوباره به حالت قبلي برگشت. بازاري كه با روشن شدن نتيجه انتخابات رياست جمهور، شور و شوقي را در خود ديد كه سهامداران را ترغيب به نقش آفريني بيشتر در اين بازار براي حفظ روند صعودي شاخص مي‌كرد. حالا اما همه‌چيز به حالت عادي برگشته است؛ البته چيزي جز اين نيز انتظار نمي‌رفت.
در واقع، تنها انتظارات بود كه توانست بورس تهران را در عرض ۲ روز، بيش از ۱۰۰ هزار واحد رشد دهد؛ چرا كه هيچ تغيير بنياديني در بهبود اوضاع صنايع، اتفاق نيفتاده است.
اقتصاد آنلاين نوشت كه حالا البته بزرگ‌ترين انتظارات شكل گرفته حول محور تيم اقتصادي دولت چهاردهم مي‌چرخد. تيمي متشكل از طيب‌نيا و عبده تبريزي كه مي‌توانند آينده روشن‌تري را براي اقتصاد كشور ترسيم كنند. طيب‌نيا از همان ابتدا موضع خود را در خصوص بازار سرمايه مشخص كرد. «اعتقاد به بازار آزاد و جلوگيري از قيمت‌گذاري دستوري» شايد مهم‌ترين تفكر طيب‌نيا است كه مي‌تواند آينده بازار را تضمين كند؛ اما شايد اين اتفاق در برخي صنايع رقم نخورد. به عنوان مثال صنعت خودرو كه صنعتي استراتژيك براي كشور به حساب مي‌آيد، در تيررس شوراي رقابت قرار داشته و علي‌رغم شناسايي ضررهاي ميليارد دلاري، بازهم شاهد سركوب نرخ فروش بوده و حتي به دلايل واهي از بورس كالا نيز رانده شده است.
از طرف ديگر شوراي رقابت فرا قوه‌اي بوده و ادامه يا انحلال آن دست هيچ دولتي نيست و سران ۳ قوه براي آن تصميم‌گيري مي‌كنند. پس قاعدتا قيمت‌گذاري دستوري همچنان در صنعت ليدر بازار ادامه‌دار خواهد بود.
«پيشبرد اهداف به‌سمت دلار تك نرخي» دومين محور اصلي طيب‌نيا است! محوري اساسي كه در صورت تحقق آن يكي از كليدي‌ترين مشكلات بزرگ‌ترين صنايع بورسي كشور نظير فولاد و پتروشيمي رفع خواهد شد. صنايعي كه هزينه‌هاي‌شان بر مبناي نرخ دلار آزاد و بازگشت ارز صادراتي‌شان بر مبناي دلار نيما است. نرخ نيمايي كه ثابت كرد اگرچه با هدف حمايت از مصرف‌كنندگان تعيين شده است، اما تاثير آن بر كالاها و زندگي مردم منعكس نشده و بيشتر معطوف بر رانت‌جويان است.
مضافا، در زمان وزارت طيب‌نيا اين بازار سرمايه بود كه بيشتر از ساير بازارها بازدهي داشته به‌طوري كه ۳ برابر دلار رشد را تجربه كرده است.
در درجه اول بايد اذعان داشت كه تشكيل كابينه دولت چهاردهم تا شهريور ماه به طول خواهد انجاميد و واضحا تا آن موقع، مديريت كشور بر دوش تيم دولت سيزدهم است. اين يعني تا شهريور ماه شرايط بنيادي تغييري نخواهند داشت و اين انتظارات از دولت جديد است كه مي‌تواند آينده روشني را به سهامداران بفروشد.
از سوي ديگر تاييد كابينه پيشنهادي دولت توسط مجلس خود چالش بزرگي ايجاد كرده كه با توجه به جريان فكري حاكم بر مجلس، احتمال رد افرادي نظير طيب‌نيا كه در دولت يازدهم ۳ كارت زرد از مجلس گرفت، دور از ذهن نيست. آمارها نيز نشان مي‌دهد كه بورس تهران دست به عصا حركت مي‌كند! به جز روز اولي كه شاهد خروج قريب به ۲ همت از صندوق‌هاي درآمد ثابت بوديم، رصد اين صندوق‌ها نشان مي‌دهد كه بازار همچنان در حالت بيم و اميد قرار دارد.
ارزش معاملات نيز گوياي همين مساله است؛ به‌طوري كه در ۱۶ و ۱۷ تير ماه شاهد جهش در اين پارامتر بوديم و بعد از آن نيز، مجددا ارزش بازار به حد غير قابل قبولي رسيد. حدي كه نمي‌توان با استناد به آن، از شكل‌گيري آغاز روند صعودي مطمئن شد. مي‌توان مدعي بود كه گوش فعالان اقتصادي از سخن پر است و تا به مرحله عمل نرسد، اتفاقات ۱۳۹۹ را تكرار نخواهند كرد!
بورس تغيير مسير مي‌دهد؟
حامد موسوي، كارشناس و فعال بازار سرمايه درمورد شرايط اقتصاد كشور به ويژه بازار سرمايه در دولت جديد بيان كرد: به عقيده بنده، با توجه به تغيير سياست‌ها جلوي بدتر شدن اقتصاد و بازار سرمايه گرفته شد. يعني با انتخاب آقاي پزشكيان و سياست‌هايي كه بيان كرد از بدتر شدن شرايط جلوگيري شد و به دنبال آن، براي بهتر شدن اوضاع بايد منتظر يك سري موارد باشيم كه اولين و نزديك‌ترين آن، انتخاب كابينه است و ببينيم چه افرادي در تيم اقتصادي رييس‌جمهور حضور پيدا خواهند كرد و اين مساله بسيار مهمي است كه چه افرادي به عنوان اعضاي كابينه دولت چهاردهم انتخاب مي‌شوند.
اين فعال بازار سرمايه تصريح كرد: مدت زماني كه وزراي دولت چهاردهم انتخاب شوند و بر مسند خود بنشينند و كار را به دست بگيرند و به امور مسلط شوند و بخواهند شروع به اصلاحات كنند كمي زمان‌بر است و به همين دليل، نمي‌توانيم توقع داشته باشيم كه هنوز رييس‌جمهور منتخب روي صندلي ننشسته است شرايط بازار سرمايه خوب شود.
قبول داريم كه بازار سرمايه هميشه آينده را خريداري مي‌كند، ولي بايد به اين نكته توجه كنيم كه ما در آينده، انتخابات رياست‌جمهوري امريكا را هم، داريم و به همين دليل، به نظر بنده، مهم‌ترين موضوعي كه امسال پيش‌رو داريم انتخابات امريكاست كه به‌طور مستقيم، روي اقتصاد ما تأثير مي‌گذارد. در نتيجه، بايد ببينيم چه اتفاقاتي پيش خواهد آمد و در جريان رياست‌جمهوري امريكا، دموكرات‌ها يا جمهوري‌خواه‌ها مي‌آيند؟ و نحوه برخورد تيم آقاي پزشكيان با ريسك‌ها به چه صورت خواهد بود؟ حامد موسوي تأكيد كرد: به نظر بنده، بهتر است گام به گام جلو برويم. زيرا قرار نيست حالا كه آقاي پزشكيان آمده‌اند يك شبه همه مشكلات برطرف شوند. زيرا مردم با رأي دادن خود ترمز تصميمات اشتباه از جمله ترمز دلارزدايي و تحريم‌ها را كشيده‌اند و به ارتباط با دنيا رأي داده‌اند. به همين دليل، بايد ببينيم از اين جا به بعد، وزرا چه تصميماتي را مي‌گيرند و چه اتفاقاتي مي‌افتد؟
چشم‌انداز بازار سرمايه در دولت پزشكيان
اين كارشناس بازار سرمايه گفت: بنده معتقد هستم چشم‌انداز بازار سرمايه ما مثبت است و مي‌تواند در ميان‌مدت و بلندمدت شرايط خوبي داشته باشد. اما در كوتاه‌مدت بايد صبر كنيم تا ببينيم كابينه دولت چهاردهم را چه افرادي تشكيل خواهند داد و چه تصميماتي مي‌گيرند و شرايط بودجه به چه صورت است؟ و همين‌طور بايد منتظر نتيجه انتخابات امريكا بود. به همين دليل، فكر مي‌كنم حداقل، هر ماه يكي از اين عوامل تأثيرگذار بر اقتصاد را داشته باشيم و ان شاءالله، كم‌كم نبود اعتمادي كه در بازار سرمايه وجود دارد ازبين برود تا كمي چشم‌انداز‌ها مثبت شوند. اميدوارم كه رييس بانك مركزي در دولت جديد هم، همكاري كند و تا حدي نرخ بهره را تعديل كنند تا پول به سمت توليد و شركت‌ها برود.
حامد موسوي خاطرنشان كرد: يادمان باشد ما از دولت جديد اصلاً توقع نداريم كه در اين شرايط، پول بياورد تا بورس را حمايت كند. بلكه دولت جديد همين‌كه اقتصاد را اصلاح كرده و قدرت خريد مردم را ترميم كرده و شرايط صادرات را تسهيل كند و ماليات مازاد نگيرد و انرژي را دو برابر به شركت‌ها نفروشد و در نهايت، حال شركت‌هاي توليدي را خوب كند براي ما كفايت مي‌كند. زيرا بازار ما، خودش راهش را پيدا مي‌كند و ان‌شاءالله بتوانيم در ميان مدت، در بازار سرمايه يك روند خوب را داشته باشيم.
