طي دو روز گذشته، بروز يك مشكل در به‌روزرساني يكي از نرم‌افزارهاي ويندوز، به آخرالزمان حوزه وب تبديل شد؛ ترسي كه در سال‌هاي گذشته و به دليل انتقال همه فعاليت‌ها به وب و نرم‌افزار همواره وجود داشت و بالاخره به وقوع پيوست. نرم‌افزار شركت كراود استرايك (CrowdStrike) توسط بسياري از كسب‌وكارها در سراسر جهان به‌طور گسترده مورد استفاده قرار مي‌گيرد و به همين دليل هم بروز مشكل در اين نرم‌افزار، براي بسياري از كسب‌وكارها در سراسر جهان مشكل ايجاد كرد. هزاران دستگاه ويندوزي روز گذشته با مشكل صفحه آبي مرگ (BSOD) مواجه شدند كه بانك‌ها، خطوط هوايي، شبكه‌هاي تلويزيوني، سوپرماركت‌ها و بسياري از كسب‌وكارهاي ديگر در سراسر جهان را تحت تاثير قرار داد. اين مشكل به اين صورت رخ داد كه يك به‌روزرساني معيوب از شركت امنيت سايبري CrowdStrike، كامپيوترهاي شخصي و سرورها را از كار انداخت؛ به‌طوري كه آنها در يك حلقه بوت دايمي قرار گرفت و نمي‌توانست به درستي راه‌اندازي شود. نرم‌افزار شركت CrowdStrike توسط بسياري از كسب‌وكارها در سراسر جهان براي مديريت امنيت كامپيوترهاي شخصي و سرورهاي ويندوزي به‌طور گسترده مورد استفاده قرار مي‌گيرد و به همين دليل هم بروز مشكل در اين نرم‌افزار، براي بسياري از كسب‌وكارها در سراسر جهان مشكل ايجاد كرد.
مشكل از كجا شروع شد؟
اولين اشكالات فني در اواخر روز پنجشنبه در امريكا ديده شد كه علت آن اختلال در خدمات مايكروسافت از جمله آزور و ۳۶۵ بود. خطوط هوايي فرونتير كه در دنور مستقر است، پروازها را به مدت بيش از دو ساعت متوقف كرد و مشكلات مربوط به خدمات آنلاين مايكروسافت را مقصر خواند. اين شركت هواپيمايي توقف پروازهاي سراسري را لغو و روند از سرگيري پروازها را از ساعت ۱۱ شب به وقت نيويورك آغاز كرد. گروه LSE كه بازار بورس لندن را اداره مي‌كند، اعلام كرد با يك مشكل فني جهاني مواجه است كه از انتشار اخبار جلوگيري مي‌كند. در آسيا، كاربران ژاپني در بعدازظهر، گزارش اشكالاتي در سرويس‌هايي از جمله مجموعه نرم‌افزار اداري مبتني بر اينترنت مايكروسافت ۳۶۵ را آغاز كردند. خطوط هوايي در فرودگاه‌هاي بمبئي و هنگ‌كنگ به بررسي دستي اطلاعات مسافران روي آوردند.
لغو ۱۴۰۰ پرواز در سراسر جهان
پس از آن گزارش‌ها از بانك‌ها و شبكه‌هاي تلويزيوني در استراليا منتشر شد. با شروع روز كاري در اروپا، دستگاه‌هاي بيشتري با مشكل BSOD روبه‌رو شدند. پس از آن، اين مشكل به اسكاي‌نيوز، شبكه خبري بريتانيا سرايت كرد كه قادر به پخش برنامه‌هاي خود نبود و از اين رو از مخاطبان خود عذرخواهي كرد. شبكه CBBC كه شبكه مخصوص بي‌بي‌سي براي كودكان و نوجوانان است نيز از اوايل صبح قطع شد. همچنين رايان‌اير يكي از بزرگ‌ترين خطوط هوايي اروپا اعلام كرد كه با مشكل فني مواجه شده كه بر پروازهاي اين شركت تاثير گذاشته است. اداره فدرال هوانوردي امريكا (FAA) نيز اعلام كرد به دليل يك «مشكل ارتباطي» تمام پروازهاي شركت‌هاي هواپيمايي دلتا، يونايتد و امريكن ايرلاينز متوقف شده‌اند. فرودگاه برلين نيز به دليل «مشكلات فني» نسبت به تاخير در پروازها هشدار داد. كانال‌هاي تلويزيوني، فرودگاه‌ها و بانك‌ها در سراسر جهان به دليل اين اختلال گسترده كه باعث خاموش شدن ناگهاني رايانه‌هاي ويندوزي شد، آفلاين شده‌اند. گزارش‌هايي منتشر شده است كه بيماران نمي‌توانند با پزشك خود ويزيت آنلاين داشته باشند، در انگلستان سيستم‌هاي آنلاين نسخه پزشكان و ارايه دارو قطع شده و به مسافران راه‌آهن گفته شده است كه انتظار تاخير‌هاي طولاني را داشته باشند. اين مشكل در سراسر جهان از استراليا و نيوزيلند و هند و ژاپن گزارش شده است و به نظر مي‌رسد بريتانيا به شدت تحت تاثير آن قرار گرفته است تا جايي كه طبق آخرين اعلام بي‌بي‌سي، تقريبا ۱۴۰۰ پرواز در سراسر جهان لغو شده است.
بيانيه CrowdStrike براي حل مشكل
شركت CrowdStrike در بيانيه‌اي نوشت كه مشكل را شناسايي كرده و انتشار به‌روزرساني معيوب را لغو كرده است؛ اما به نظر نمي‌رسد اين كار به دستگاه‌هايي كه قبلا تحت تاثير قرار گرفته‌اند، كمكي كند. طي چند ساعت صدها كاربر در شبكه اجتماعي رديت مشكلات گسترده را گزارش كردند. همچنين اعلام شد كه راه‌حل موقت شامل بوت كردن دستگاه‌هاي ويندوزي آسيب‌ديده در حالت Safe Mode و سپس رفتن به پوشه CrowdStrike و حذف يك فايل سيستمي خاص است. هر چند اجراي اين راه‌حل روي برخي سرورهاي ابري يا حتي لپ‌تاپ‌هاي ويندوزي كه از راه دور مديريت و استفاده مي‌شوند، دشوار خواهد بود. يكي از كاربران رديت نوشت: «كل شركت ما آفلاين شده است.» كاربر ديگري گفت ۷۰ درصد لپ‌تاپ‌هاي‌شان از كار افتاده‌اند و در حلقه بوت گير كرده‌اند.
عامل اختلال سايبري جهاني عذرخواهي كرد
در نهايت جورج كورتز، مديرعامل شركت امنيت سايبري كراود استرايك (CrowdStrike)، بابت اختلال فني جهاني كه روز جمعه، فعاليت صنايع مختلف را دچار وقفه كرد، عذرخواهي كرد و وعده داد با همه مشتريانش براي برگرداندن فعاليت آنها به وضعيت عادي همكاري كند. به گزارش ايسنا، وي به برنامه «امروز» شبكه ان‌بي‌سي گفت: عميقا براي اتفاقي كه باعث شده‌ايم براي مشتريان، مسافران و هر كسي كه از اين بابت دچار مشكل شد، بيفتد، متاسفيم. كورتز گفت: بسياري از مشتريان، سيستم را ريبوت كرده‌اند و سيستم آنها بالا آمده و كار مي‌كند. وي افزود: ممكن است براي برخي سيستم‌ها كه به صورت اتوماتيك، ريكاور نمي‌شوند، مدتي طول بكشد، اما اين شركت اطمينان حاصل خواهد كرد كه سيستم‌هاي همه مشتريان، به‌طور كامل ريكاور شود.
اختلال در ارايه خدمات در ايران نداشتيم
سخنگوي مركز ملي فضاي مجازي با بيان اينكه به دليل تحريم‌ها، از سرويس‌هاي مايكروسافت در كشور استفاده نمي‌شود، گفت: سرويس‌هاي بومي جايگزين سرويس‌هاي خارجي شده‌اند و تاكنون گزارشي هم از اختلال در ارايه خدمات نداشته‌ايم. حسين دليريان با اشاره به اختلال پيش آمده در خدمات شركت مايكروسافت اظهار كرد: از بامداد امروز به دليل ايجاد اختلال در خدمات شركت CrowdStrike كه يك شركت امنيتي و همكار در مايكروسافت است، بسياري از كشورهاي جهان در ارايه خدمات مختلف به مردم، دچار اختلال شده‌اند. وي افزود: بر همين اساس، مركز ملي فضاي مجازي از همان ساعات اوليه بروز اختلال جهاني در سرويس‌هاي مايكروسافت فعال شد تا ارزيابي دقيقي از وضعيت داشته و وضعيت را مديريت كند، اما تاكنون هيچ‌گونه آسيب يا اختلالي در ارايه خدمات به مردم كشورمان گزارش نشده است. سخنگوي مركز ملي فضاي مجازي تصريح كرد: به اطلاع مردم شريف ايران مي‌رسانم كه كشورمان از سال‌ها پيش به دليل تحريم‌هاي غرب از دريافت اين خدمات منع شده بود و از همان سال‌ها با ابتكار عمل جوانان و نخبگان كشور، سرويس‌هاي جايگزين بومي، در داخل كشورمان طراحي و هم‌اكنون نيز همان سرويس‌ها عملياتي است. دليريان ادامه داد: در عين حال، توانمندي‌هاي كشور در حوزه ارايه خدمات ابري بومي، قابليت صادرات به ساير كشورها را هم دارد و ما آمادگي لازم جهت انتقال تجربه يا صادرات محصولات اين حوزه را داريم. وي خاطرنشان كرد: شركت امنيتي CrowdStrike كه تحت نظر مايكروسافت امريكا فعال است، در واقع خدمات ابري به شركت‌ها، سازمان‌ها و ارگان‌هاي مختلف جهان ارايه مي‌دهد و به همين دليل بسياري از رسانه‌ها، فرودگاه‌ها، شبكه‌هاي بهداشت و درمان و ... در سطح جهان كه از اين خدمات استفاده مي‌كردند، دچار اختلال شده‌اند.
