سند ملي هوش مصنوعي ابلاغ شد
سند ملي هوش مصنوعي ابلاغ شد و در بخش چشم‌انداز اين سند آمده است ايران تا سال ۱۴۱۲ جزو ۱۰ كشور پيشرو هوش مصنوعي دنيا قرار دارد. همچنين شوراي عالي انقلاب فرهنگي وظيفه سياست‌گذاري، هماهنگي و نظارت كلان بر اجراي اين سند را بر عهده دارد.
سند ملي هوش مصنوعي ابلاغ شد و در بخش چشم‌انداز اين سند آمده است ايران تا سال ۱۴۱۲ جزو ۱۰ كشور پيشرو هوش مصنوعي دنيا قرار دارد. همچنين شوراي عالي انقلاب فرهنگي وظيفه سياست‌گذاري، هماهنگي و نظارت كلان بر اجراي اين سند را بر عهده دارد.
«سازمان ملي هوش مصنوعي» (مصوب جلسه ۹۰۱ تاريخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ شوراي عالي انقلاب فرهنگي) كه در قالب سازمان مستقل زيرنظر رييس‌جمهور تأسيس شد، وظيفه ساماندهي و توسعه زيست‌بوم هوش مصنوعي كشور و انجام امور دبيرخانه شوراي ملي راهبري هوش مصنوعي را بر عهده دارد. دولت موظف است بودجه‌هاي موردنياز سازمان ملي هوش مصنوعي را متناسب با تحقق اهداف و شاخص‌هاي اين سند، در قالب رديف مستقل براي اين سازمان، در لوايح بودجه سنواتي پيش‌بيني كند و همچنين هرسال در تدوين لوايح بودجه، اعتبارات لازم را براي توسعه كاربرد هوش مصنوعي در برنامه‌هاي اجرايي دستگاه‌هاي مستقل ملي داراي ره‌نگاشت مصوب، اختصاص دهد. دستگاه‌هاي اجرايي مسوول اجراي اين سند بايد به‌گونه‌اي برنامه‌ريزي كنند كه اقدامات ملي موضوع مواد ۵ و ۶ در اولويت سالانه آنها لحاظ و منابع و ظرفيت‌هاي معمول دستگاه‌ها به نحو مطلوب در جهت تحقق اهداف و اقدامات سند هدايت شود. از اين رو مصوبه شوراي عالي انقلاب فرهنگي درخصوص سند ملي هوش مصنوعي جمهوري اسلامي ايران توسط سرپرست رياست‌جمهوري محمد مخبر و رييس شوراي عالي انقلاب فرهنگي ابلاغ شد و طبق اين سند شوراي عالي انقلاب فرهنگي وظيفه سياست‌گذاري، هماهنگي و نظارت كلان بر اجراي اين سند را بر عهده دارد. سند ملي هوش مصنوعي جمهوري اسلامي ايران كه در جلسه ۹۰۱ تاريخ ۲۹ خردادماه ۱۴۰۳ شوراي عالي انقلاب فرهنگي به تصويب رسيده است براي اجرا، ابلاغ شد.
هوش مصنوعي تحول‌آفرين است
در بخشي از مقدمه اين سند آمده است: اگر در دوره‌اي صنعت نفت، صنعت برق و فناوري اطلاعات باعث تحول همه‌جانبه صنعت شد، امروزه يكي از مهم‌ترين حوزه‌هاي فناورانه‌اي كه با توجّه به گذشته، حال و آينده تحوّل‌آفرين خود بيش از پيش مورد توجه قرار گرفته، علوم و فناوري‌هاي هوش مصنوعي است كه برخوردار از ابعاد فلسفي، اخلاقي، فقهي، حقوقي، فني و مهندسي است. با عنايت به اثر فراگير و برنامه‌پذيربودن فناوري‌هاي نوين و مزيت‌هاي حاصل از پيشگامي در اين فناوريها، كشورهاي بسياري بر هوش مصنوعي و كاركردهاي آن در بخش‌هاي مختلف فرهنگي، اجتماعي، اقتصادي، سياسي و دفاعي متمركز شده‌اند. كشور ما نيز، يكي از كشورهاي پيشرو در زمينه خلق دانش و انتشار مقالات علمي در حوزه هوش مصنوعي است و توسعه زيست‌بوم كسب وكارهاي نوپا و شكل‌گيري شركت‌هاي دانش‌بنيان اين حوزه، نشان مي‌دهد كه با برنامه‌ريزي منسجم و جامع، مي‌توان دستاوردهاي قابل توجهي را از توسعه هوش مصنوعي در كشور انتظار داشت. مقام معظم رهبري (مدظله العالي) نيز در ديدار با نخبگان، ضمن تأكيد هميشگي نسبت به تمركز بر فناوري‌هاي نو به عنوان ماموريت ويژه نخبگان، به‌طور خاص تمركز بر هوش مصنوعي را به عنوان ظرفيت مهم براي حكمراني نظام‌مند و اثرگذار بر پيشرفت همه‌جانبه و توسعه هوشمندانه آن متناسب با اقتضائات و نيازهاي بومي كشور مورد تأكيد قرار داده‌اند. بديهي است فائق آمدن بر چالش‌ها و مسائل پيش رو در مسير رسيدن به اين جايگاه جز با برنامه‌ريزي دقيق و جامع كه بتواند محقق‌كننده اهداف، راهبردها و اولويت‌هاي مدنظر در اسناد بالادستي و برنامه‌هاي راهبردي نظام باشد، ميسر نخواهد بود. بي‌شك براي ارتقاي جايگاه كشور در حوزه هوش مصنوعي و كسب جايگاه مناسب در بازارهاي جهاني و رسيدن به جمع كشورهاي برتر دنيا، راه پرفراز و نشيبي در پيش است. خودباوري، توانمندسازي نيروي انساني، توجه ويژه به نخبگان، فرهنگ‌سازي، ترويج و آموزش مفاهيم و مباني علمي، تسهيل فضاي كسب‌وكار، بخش خصوصي، تسهيل انتقال فناوري و توسعه فناوري‌هاي زيرساختي و تنظيمگري متناسب با الزامات اين حوزه از جمله مواردي است كه بايد در راستاي يك نگاه منسجم و يكپارچه مدنظر قرار گيرد. تدوين سند ملي هوش مصنوعي جمهوري اسلامي ايران گام مهمي براي وصول به مولفه‌هاي تمدن نوين اسلامي، ارتقاي كيفيت حكمراني و تقويت بنيان‌هاي علمي و پژوهشي در راستاي پيشرفت كشور در همه عرصه‌هاي مرتبط با حكمراني منطقه‌اي و ملي و ارتباطات جهاني است. همچنين هوش مصنوعي در همه قلمروهاي اولويت‌دار از قبيل آموزش و پژوهش، بهداشت و درمان، حكمراني دولتي و خدمات عمومي، دفاعي، امنيتي و انتظامي، صنايع، انرژي، محيط زيست و كشاورزي، فرهنگ ايراني و تمدن اسلامي، رسانه و فضاي مجازي و امور مرتبط با فناوري‌هاي مهم و راهبردي اعم از هوافضا، فناوري زيستي، فناوري نانو، علوم شناختي و ساير عرصه‌هاي علم و فناوري، منشأ تغيير و تحولات بزرگ است.
چشم‌انداز سند هوش مصنوعي
در ماده ۳ و چشم‌انداز اين سند آمده است: جمهوري اسلامي ايران در افق ۱۴۱۲ هجري شمسي، با هدف استقرار مولفه‌هاي تمدن نوين اسلامي با برخورداري از زيست‌بوم هوش مصنوعي پيشرفته و نوآور مبتني بر اصول و ارزش‌هاي اسلامي، اتكا بر قابليت‌ها و توانمندي‌هاي ملي و بهره‌گيري هوشمندانه از تعاملات جهاني، بين ۱۰ كشور پيشرو هوش مصنوعي دنيا قرار دارد و با استفاده از اين فناوري در حكمراني، موضوعات كلان كشور، ثروت‌آفريني، ارزش‌آفريني، تامين سلامت، رفاه، امنيت و آسايش مردم، بيشترين پيشرفت را ايجاد مي‌كند.در بخش اهداف كلان اين سند هم آمده است كه توسعه و تربيت سرمايه انساني متخصص، ماهر و متعهد متناسب با قرار گرفتن در جمع ۱۰ كشور پيشرو باشد. در ماده ۴ هم به سياست‌هاي راهبردي اشاره شده و جهت‌دهي هوش مصنوعي در مسير پيشرفت مبتني بر ارزش‌هاي اسلامي ايراني با توجه به اولويت‌هاي مرتبط با نيازهاي اساسي زندگي، از راهبردي‌ترين سياست‌هاي اين بخش عنوان شده است. در بخشي از ماده ۵ هم لوايح قانوني لازم به منظور ايجاد زيرساخت‌هاي حقوقي مورد نياز جهت بهره‌گيري و مواجهه با مخاطرات هوش مصنوعي در كشور از قبيل تعيين مسووليت‌پذيري فردي و اجتماعي هوش مصنوعي، تدوين لوايح قانوني لازم به منظور ايجاد زيرساخت‌هاي حقوقي مورد نياز جهت بهره‌گيري و مواجهه با مخاطرات هوش مصنوعي در كشور از قبيل تعيين مسووليت‌پذيري فردي و اجتماعي هوش مصنوعي جزو راهبردها و اقدامات ملي عنوان شده است و آموزش و پژوهش، وجوه انساني، تعاملات بين‌المللي از اركان مهم اين سند مطرح شده است. در بخشي از ماده ۶ هم اولويت‌هاي ملي به‌كارگيري هوش مصنوعي مبتني بر نيازهاي اساسي انسان و مزيت‌هاي سرزميني و موضوعات راهبردي كشور انتخاب شده‌اند كه شامل عرصه‌هاي اقتصادي، سياسي، امنيتي، فرهنگي و قلمروهاي صنعتي، كشاورزي، خدمات و همچنين حوزه‌هاي آموزشي، پژوهشي، نوآوري و سلامت مي‌شود.
