حال و روز درياچه صورتي ايران خراب است
ورود روان آبها و فاضلابهاي خانگي و صنعتي در اكثر شهرهاي منتهي به دريا و رودخانه در اقصي نقاط ايران روزبه روز تشديد ميشود و دليل آن را هم بايد در عدم نظارتها و عدم احساس مسووليت برخي مسوولان در قبال مسائل زيست محيطي و حفظ آب و خاك جستوجو كرد.
ورود روان آبها و فاضلابهاي خانگي و صنعتي در اكثر شهرهاي منتهي به دريا و رودخانه در اقصي نقاط ايران روزبه روز تشديد ميشود و دليل آن را هم بايد در عدم نظارتها و عدم احساس مسووليت برخي مسوولان در قبال مسائل زيست محيطي و حفظ آب و خاك جستوجو كرد. درياچه زيباي مهارلو كه درياچهاي مملو از نمك است با ورود روان آبهاي آلوده و فاضلابهاي شهري از طريق رودخانههايي كه درياچه را تغذيه ميكنند با آلودگيهاي متعدد مواجه شده است و حال و روز خوشي ندارد. امروزه آلودگي زيست محيطي ناشي از توليد و رهاسازي فاضلاب در طبيعت ديگر مختص نقطه خاصي از كشورمان نيست بلكه ورود روان آبها و فاضلابها به رودخانهها، تالابها و درياچهها درمناطق گوناگوني اعم از شمال، جنوب، غرب و مركز كشور مشاهده ميشود؛ بدون آنكه كسي در قبال اين مساله زيست محيطي احساس مسووليت كند و پاسخگو باشد.
معضل ورود فاضلاب به درياي خزر
رودخانههاي شمال كشور و همچنين درياي خزر از ديرباز با معضل ورود فاضلاب، شيرآبه و زباله دست و پنجه نرم ميكنند و روز به روز مسائل زيست محيطي اين مناطق بغرنجتر ميشود؛ اين در حالي است كه در مناطق ديگري از كشورمان از جمله در استانهاي جنوبي نظير هرمزگان، بوشهر و خوزستان هم ورود فاضلاب به رودخانهها و دريا نه فقط محيط زيست و طبيعت اين مناطق را با مخاطرات فراوان مواجه كرده، بلكه سلامت انسانها و آبزيان را هم در معرض تهديد جدي قرار داده است.
ورود روان آب و فاضلاب به مهارلو
در اين ميان استان فارس از جمله مناطق كشورمان است كه شرايط مشابهي با استانهاي شمالي و جنوبي كشور پيدا كرده است؛ به عنوان مثال درياچه مهارلو با معضل ورود روان آب و فاضلاب مواجه و اكو سيستم آن به خطر افتاده است. درياچه زيباي مهارلو كه درياچهاي مملو از نمك است با ورود روان آبهاي آلوده و فاضلابهاي شهري از طريق رودخانههايي كه درياچه را تغذيه ميكنند با آلودگيهاي متعدد مواجه شده است و حال و روز خوشي ندارد. مهارلو درياچهاي به وسعت ۲۵هزار هكتاري است كه در جنوب شرقي شهر شيراز واقع شده و به درياچه صورتي هم معروف است. اين درياچه با وجود جاذبههاي گردشگري و اكوسيستم زيست محيطي براي پرندگان مهاجر؛ گريبانگير مشكلات و معضلاتي از جمله آلودگيهاي محيطي شده است كه اين مساله حيات منطقه را هم تهديد ميكند.
با اين وجود گفته ميشود كه نمك درياچه فقط در بخشهاي صنعتي مصرف ميشود و در بخش خوراكي مورد استفاده قرار نميگيرد، اما لازم است تا نظارتها در اين باره افزايش يابد.
دليل اصلي آلودگي مهارلو رودخانه «چنارراهدار» است
معاون نظارت و پايش اداره كل محيط زيست استان فارس به ۳ رودخانه تغذيه كننده درياچه مهارلو اشاره ميكند و ميگويد: ۳ رودخانه سروستان، خشك شيراز و چنار راهدار درياچه مهارلو را تغذيه ميكنند و وروديهاي اصلي آن هستند؛ علاوه بر آنها درياچههاي كوچكي هم در قسمت شمالي درياچه وجود دارد كه زماني جزو منابع تغذيه كننده مهارلو بودهاند، اما به علت خشكساليهاي اخير، اكنون وضع مطلوبي ندارند
قاسم نهاوندي با بيان اينكه برخي روان آبهاي سطحي در سطح شهر به ۲ رودخانه خشك و چنار راهدار هدايت ميشوند و در نهايت به درياچه مهارلو ميريزند، دليل اصلي انتقال آلودگي به درياچه مهارلو را رودخانه چنار راهدار ميداند و ميافزايد: رودخانه چنار راهدار به عنوان اصليترين دليل آلودگي درياچه شناخته شده است، اين رودخانه به خاطر روان آبهاي سطحي، فاضلابها و پسابهاي خروجي از برخي تصفيهخانهها كه از نقاط مختلف به آن هدايت ميشود و درنهايت به درياچه ميريزد، سبب ايجاد آلودگي در درياچه مهارلو شده است.
وي با اشاره به اينكه آلودگيهاي زيادي درياچه مهارلو را در گذشته تهديد ميكردند، ادامه ميدهد: در گذشته آلودگيهاي مختلفي درياچه را در معرض خطر و آسيب قرار داده بودند، اما با پيگيريهاي موثراداره محيط زيست بسياري از اين عوامل تهديد كننده رفع شدند.
براي مثال ۳ واحد صنعتي نشاسته سازي با پيگيريهاي اداره محيط زيست و اقدامات قانوني موظف شدند تا از سيستم تصفيه فاضلاب استفاده كنند و همچنين فرآيند توليد را با دستگاههاي پيشرفتهتر به گونهاي تغيير دهند كه حداقل ميزان مصرف آب و حداقل ميزان توليد پساب را داشته باشند. نهاوندي ميافزايد: اكنون با رفع مشكل ورود فاضلاب تصفيه نشده اين ۳ واحد صنعتي، بخش قابل توجهي از آلودگي كه توسط رودخانه چنار راهدار وارد درياچه ميشد و بخشي از بوي نامطبوع ناشي از اين پسابها در كمربندي، رفع شده است.
فاضلاب فرودگاه دستغيب هم عامل آلودگي ديگر مهارلو است
اوعامل ديگر آلودگي را فاضلاب فرودگاه شهيد دستغيب شيراز ميداند و ادامه ميدهد: بخش ديگري از آلودگيهاي درياچه مهارلو از طريق ورود فاضلاب فرودگاه به وجود ميآمد كه با پيگيريهاي قضايي و محيط زيست به شبكه فاضلاب شهري متصل شدند و از ورود آلودگي به مهارلو جلوگيري شد.
نهاوندي به وجود آلودگيهاي نقطهاي در اطراف درياچه مهارلو هم اشاره ميكند و ميافزايد: باوجود رفع موانع خطرساز براي درياچه كه پيشتر به آنها اشاره شده متاسفانه هنوز آلودگيهاي نقطهاي در منطقه وجود دارد كه درحال پيگيري براي رفع آنها هستيم.
او تاكيد ميكند: باوجود نظارتهاي اداره محيط زيست گاهي اوقات تخلفاتي انجام و سبب ميشود فاضلاب و آلودگيها بهطور مقطعي وارد زهكش منتهي به درياچه مهارلو شود.