بازار در بيم و اميد اخبار مثبت و منفي
در بازارهاي توسعه يافته دنيا، اخبار و رويدادها و بهطور كلي اطلاعات جديد، بلافاصله در قيمتها منعكس ميشوند. هر خبر خوب يا بدي اثرات خاص خود را در بازارها نمايان ميكند.
در بازارهاي توسعه يافته دنيا، اخبار و رويدادها و بهطور كلي اطلاعات جديد، بلافاصله در قيمتها منعكس ميشوند. هر خبر خوب يا بدي اثرات خاص خود را در بازارها نمايان ميكند. چه اخبار مثبت باشند و چه اخبار منفي! موضوعي و حالتي كه ذيل عنوان انتظارات تورمي در بازارها از آن ياد ميشود. كافي است يك خبر مثبت يا منفي در بازارهاي مختلف ظهور و بروز پيدا كند تا بازارهاي مختلف نسبت به آن واكنش نشان داده و متاثر شوند. حادثه تروريستي تلخ در تهران و ترور اسماعيل هنيه يكي از همين دست اخبار است كه بازارهاي ارزي و برخي ديگر از بازارها را در ايران تحتالشعاع قرار داد. برخي اخبار حاكي از صعود مقطعي قيمتها در برخي بازارهاست. همانطور كه خبر انتخاب مسعود پزشكيان به عنوان رييسجمهور به عنوان يك خبر مثبت اثرات مطلوبي روي نظم و نظام بازارها داشت و شاخصها را در مسير بهبود قرار داد. در اين ميان هر اندازه و هر چقدر بازار كاراتر باشد سرعت تطبيق قيمتها با اطلاعات جديد بيشتر است.
تحقيقات علمي و پژوهشي نشان داده، بازار ما حتي در سطح ضعيف هم كارا نيست. واكنش به اطلاعات جديد شكل عجيبي گرفته است.اخبار منفي به علت وجود رانت حتي قبل از انتشار عمومي، باعث ريزش قيمت ميشوند و اخبار مثبت جديد به علت ترديدها نسبت به عملكرد، با تاخيرِ زيادِ بعد از انتشار عمومي، در قيمتها اثر ميكند. به عبارت روشنتر، وجود برخي نارساييها در بازارهاي ايران، تاثير اخبار مثبت را با تاخير همراه ميكند؛ اين در حالي است كه اخبار منفي حتي قبل از وقوع هم اثرات مخرب خود را در بازارها به جاي ميگذارند. به عنوان مثال اخبار جنگ و تحريم و تعديل منفي و مصوبههاي دولتي حتي پيش از انتشار عمومي به علت رانت اطلاعاتي زودتر خودش را در قيمتها نشان ميدهد و از طرفي اطلاعات مثبت حتي پس از انتشار نيز تاثيري بر قيمت ندارند. مثالهايي از اين نوع تاخيرها ميتوان در تئوري چسبندگي قيمتها هم مشاهده كرد. زماني كه نرخ ارز با نوسان افزايشي همراه ميشود و بالا ميرود، بلافاصله بازار به آن واكنش نشان داده و به سمت گراني ميل ميكند. اما زماني كه نرخ ارز تعديل شده و نزولي ميشود مدت زمان زيادي ميگذرد اما قيمتها، ميلي به اُفت و نزول از خود نشان نميدهند. تحليلگران از اين حالت با عنوان وضعيت چسبندگي قيمتها ياد ميكنند. اينك با انتخاب آقاي پزشكيان و حمايتهاي لفظي ايشان از بورس، هنوز هم بازار با ترديد به وعدههاي بورسي ايشان مينگرد و بايد با گذشت زمان منتظر واكنش بازار به رياستجمهوري ايشان باشيم و احتمالا بازار با احتياط زياد تاثيرات برنامههاي ايشان را در قيمتها لحاظ خواهد كرد تا اعتماد بازار مجددا به دولت و برنامههايش برقرار شود.
هرچند برخي افراد و جريانات تلاتش ميكنند وزن اخبار نگران كننده را سنگينتر كرده و اقدام به پمپاژ نااميدي ميكنند اما خبر خوب اين است كه اعتماد بازار بر اساس عملكرد دولت قابل ترميم است و عمدتا قدرت روندهاي مثبت بورس قابل تكرار است و در صورت وجود اعتماد توان همراه شدن قشر بزرگتري از سرمايهگذاران را دارد خصوصا اينكه ركود بزرگي در اقتصاد كشور وجود دارد و سرمايه به دنبال بازاري مطمئن براي رسوب ميانمدت و بلندمدت است. نكتهاي كه فعلا ميتوان بيان كرد آن است كه در حال حاضر ارتباط بازار سرمايه و فعالان آن كاملا قطع شده است. هيچ خبر و مصوبهاي هم نتوانسته فعلا بازار را به حركت درآورد. اما نشانهها به مرور پديدار خواهند شد. در يادداشتهاي بعدي دليل يك چنين مكانيسمي را بيان خواهم كرد.