غولهاي فناوري در سال ۲۰۲۴ بيش از ۱۰۰ ميليارد دلار براي هوش مصنوعي هزينه كردهاند
بزرگترين شركتهاي فناوري در نيمه اول سال ۲۰۲۴ ميزان سرمايهگذاري روي زيرساخت هوش مصنوعي را تا ۵۰ درصد افزايش داده و به بيش از ۱۰۰ ميليارد دلار رساندهاند. بيشتر هزينهها مربوط به توسعه زيرساخت هوش مصنوعي از جمله خريد زمين، ساخت تاسيسات و تامين تجهيزات لازم براي افزايش قدرت رايانشي است.
بزرگترين شركتهاي فناوري در نيمه اول سال ۲۰۲۴ ميزان سرمايهگذاري روي زيرساخت هوش مصنوعي را تا ۵۰ درصد افزايش داده و به بيش از ۱۰۰ ميليارد دلار رساندهاند. بيشتر هزينهها مربوط به توسعه زيرساخت هوش مصنوعي از جمله خريد زمين، ساخت تاسيسات و تامين تجهيزات لازم براي افزايش قدرت رايانشي است. تمام اين مخارج را در حالي شاهد هستيم كه والاستريت نگران بازدهي اين فناوري است و بازار سهامي روزهاي سختي را پشت سر ميگذارد. به گزارش پيوست، بزرگترين شركتهاي جهان با جيب پرپول به سراغ هوش مصنوعي رفتهاند و طبق برآورد تحليلگران ميزان مخارج آنها در نيمه دوم سال ۲۰۲۴ حتي از اين هم فراتر ميرود و شايد شاهد افزايش دو برابري مخارج باشيم. معاملهگران و سرمايهگذاران به اندازه مديران فناوري خوشبين نيستند. چنين مخارج گستردهاي ممكن است تا ساليان دراز به سوددهي و ورودي پول منتهي نشود. مارك زاكربرگ، مديرعامل متا، با وجود تاكيد بر سرمايهگذاري بيشتر و حتي افزايش مخارج شركت در زمينه هوش مصنوعي ميگويد بهرهبرداري مالي از قابليتهاي هوش مصنوعي به سالها زمان نياز دارد. اما از كاهش مخارج، حداقل در آينده كوتاهمدت، خبري نيست و مديران خواستار اعتماد سرمايهگذاران هستند. از نگاه آنها كسبوكار اصلي شركت به حدي سوددهي دارد كه حتي چنين سطح مخارجي را نيز به دوش بكشد.
سرمايهگذاري محدود بسيار خطرناكتر از سرمايهگذاري بيش از حد است
مديران همچنان بر افزايش سرمايهگذاري تاكيد دارند. سوندار پيچاي، مديرعامل گوگل، ميگويد: «در فناوري و هنگام عبور از گذارهاي اينچنين… خطر سرمايهگذاري پايين [در هوش مصنوعي] بسيار جديتر از سرمايهگذاري بيش از حد است.» الفابت، شركت مادر گوگل، در نيمه اول سال ۲۰۲۴، از افزايش ۹۰ درصدي مخارج خبر داد اما كسبوكار اصلي اين شركت يا همان بخش تبليغات نيز تنها در سه ماهه دوم با رشد ۱۱ درصدي درآمد خود ۶۴ ميليارد دلار آورده براي شركت به همراه داشته است. زاكربرگ نيز ميگويد: «در اين لحظه ترجيح ميدهم ظرفيت را پيش از اينكه به آن نياز داشته باشم بسازم تا اينكه بيش از حد دير شود.» از نگاه تحليلگران نيز روند افزايش مخارج ادامه دارد. پيشبينيها به رشد دو برابري سرمايهگذاري غولهاي فناوري روي هوش مصنوعي تا پايان سال اشاره ميكند (يعني بيش از ۲۰۰ ميليارد دلار) و تحليلگران شركت Dell’Oro انتظار دارند كه طي پنج سال، حدود يك هزار ميليارد دلار به زيرساخت اين فناوري از جمله ديتاسنترها اخصاص يابد. بيشتر اين مخارج به خريد زمين و ساخت ديتاسنترهايي اختصاص مييابد كه در نهايت مغز متفكر هوش مصنوعي و قدرت رايانشي آن را تشكيل ميدهند. با اين حال حتي در صورت بنبست طرحهاي هوش مصنوعي، شركتها ميتوانند ظرفيت ابري خود را به اهداف ديگري اختصاص دهند. ايمي هود، مدير ارشد مالي مايكروسافت، براي اطمينان خاطر سرمايهگذاران گفت ديتاسنترها داراييهاي بلندمدتي محسوب ميشوند كه «به مدت ۱۵ سال و بيشتر» امكان بهرهبرداري مالي از آنها وجود دارد. به گفته او حتي اگر تقاضا براي خدمات و محصولات هوش مصنوعي كمتر از آنچه انتظار ميرفت باشد، مايكروسافت ميتواند روند خريد سختافزار گرانقيمت هوش مصنوعي را متوقف كند.
حبابي در آستانه انفجار يا تحولي واقعي؟
علاوه بر شركتهاي بزرگ، استارتآپهاي كوچكتري از جمله اوپنايآي، آنتروپيك، xAI و چندين بازيگر ديگر با تمركز بر هوش مصنوعي پا به ميدان گذاشتهاند. شركت xAI ايلان ماسك بيش از ۲۰ ميليارد دلار، آنتروپيك در حدود ۲۰ ميليارد دلار و اوپنايآي نيز بيش از ۱۰۰ ميليارد دلار ارزشگذاري شده است. مايكروسافت، گوگل، متا و آمازون نيز از جمله بزرگترين شركتهاي جهان هستند كه رقمهاي سرسامآوري را براي سرمايهگذاري در اين حوزه گزارش ميكنند. همين مساله باعث شده تا برخي از تحليلگران به احتمال تشكيل يك حباب و رفتاري مشابه حباب داتكام در دهه ۱۹۹۰ و اوايل ۲۰۰۰ اشاره كنند. ماكيل هادل، تحليلگر شركت خدمات مالي Morningstar، ميگويد: «به نظرم مورد مشابهي كه طبيعتا به ذهن بسياري از سرمايهگذاران ميرسد، حباب تلكام در اواخر دهه ۱۹۹۰ و اوايل ۲۰۰۰ است.» پس از انفجار حباب داتكام، بيشتر شركتها بهطور كامل نابود شدند و بخش زيادي از سرمايهها نابود شد. اما شرايط امروز از برخي جهات تفاوتهاي مهمي با حباب داتكام دارد، علاوه بر بازيگران تازهكار و استارتآپها، نامداران فناوري كه در حال حاضر كسبوكاري تثبيت شده و بسيار سودده دارند در اين روند نقش اصلي را ايفا ميكنند. از سوي ديگر تلاش براي بهرهبرداري از اين محصولات از همين حالا آغاز شده كه براي مثال ميتوان به اشتراك پولي ChatGPT، نسخههاي پولي چتبات جمناي و گروك اشاره كرد. با اين حال احتمال يك ركود اقتصادي در ايالات متحده و گزارشهاي نا اميدكننده برخي از فعالان فناوري از جمله آمازون و اينتل را نيز ميتوان در كنار عدمسوددهي هوش مصنوعي در شرايط فعلي از عوامل منفي امروز دانست.