سقف 25 درصدی بازار افغانستان به روی ایران

در آخرین نشست فعالان اقتصادی بخش خصوصی در اتاق بازرگانی ایران با موضوع افغانستان چالش‌های تجارت تهران و کابل مورد نقد و بررسی قرار گرفت. در این نشست مطرح شد، اولویت‌های افغانستان برای واردات مواد غذایی، کشاورزی، سوخت، کالاهای اساسی مانند آرد، روغن، تخم‌مرغ، جوجه یک‌روزه، دارو، تجهیزات پزشکی و تجهیزات ساختمانی است. طبق داده‌های گمرک ایران در چهارماهه اول امسال بیش از 724 میلیون دلار صادرات به افغانستان داشته که نسبت به مدت مشابه سال گذشته 28 درصد افزایش داشته است. اما سرمایه‌گذاری و بهره‌برداری معادن، خدمات فنی و مهندسی، مکانیزاسیون کشاورزی و کشاورزی هوشمند، احداث زیرساخت‌های حمل‌ونقل، انرژی‌هاي نو و تجدیدپذیر از‌جمله زمینه‌های جدید همکاری دو کشور است.  اکنون افغانستان هم بهره‌برداری از معادن را در اولویت خود قرار داده است. بنابراین داد و ستد سنتی ایران با افغانستان باید وارد مدل‌های جدیدتر همکاری شود. البته طبق اظهارات حسین روستایی رایزن ایران در افغانستان، برقراری امنیت سراسری و استقرار حاکمیت مرکزی در افغانستان طی دو سال گذشته، شرایط تجارت با این کشور را بهبود بخشیده است.

او با اشاره به مناقشات اخیر افغانستان و پاکستان می‌گوید: افغانستان می‌خواهد از فرصت بندر چابهار به بهترین نحو استفاده کند. ایران مي‌تواند نقش ترانزیتی خود را در واردات و صادرات افغانستان از 50درصد فعلی، افزایش دهد. طبق اعلام اتاق بازرگانی ایران، روستایی بر این باور است که بخش خصوصي باید پیشتاز فعالیت‌های اقتصادی در افغانستان باشد. موافقت‌نامه‌های افغانستان با برخی کشورها ازجمله موافقت‌نامه تجارت ترجیحی با هند یا موافقت‌نامه تجارت جنوب با 8 کشور ازجمله بنگلادش، هند، بنگال، میانمار و‌... فرصتی برای صادرات مجدد برخی کالاهای ایرانی از‌جمله میوه‌هایی مانند کیوی است. رایزن ایران در افغانستان معتقد است اگر ایران برای حضور در بازار افغانستان برنامه‌ریزی نکند، خیلی زود رقبایی مانند قطر، امارات، ترکیه، پاکستان و چین جایگزین آن خواهند شد. طبق داده‌های موجود، سرمایه‌گذاری در گروه‌های کالایی شامل شوینده‌ها، مواد غذایی، مصالح ساختمانی از جمله سیمان، کاشی و شیرآلات، دارو و تجهیزات پزشکی، پلاستیک شامل انواع ظروف پلاستیکی، انواع سوخت، فرش و موکت برای ایران می‌تواند دارای مزیت باشد. معین خافی رایزن تجاری افغانستان در ایران نیز با تاکید بر اینکه کالای ایرانی در اولویت خرید مردم افغانستان است و نیازی به تبلیغ ندارد، می‌گوید: افغانستان امروز، ازبکستان 20 سال قبل است و 20 سال بعد سرمایه‌گذاری و تجارت با افغانستان به راحتی امروز نخواهد بود. او می‌افزاید: ما می‌خواهیم در تولید مواد غذایی و کشاورزی، احداث شبکه آب‌رسانی، تولید مواد نفتی، تاسیس پالایشگاه و‌... خودکفا شویم. در این مسیر افغانستان کار با ایران را به کار با هند و چین ترجیح می‌دهد. خافی با تاکید بر اینکه افغانستان در زمینه اکتشاف و استخراج مواد نفتی ظرفیت‌های زیادی دارد، ادامه می‌دهد: چینی‌ها در حال حاضر روزانه در افغانستان هزار تن نفت خام استخراج می‌کنند. ایران تا دو سال قبل اولین تامین‌کننده سوخت و فرآورده‌های نفتی افغانستان بود اما متاسفانه الان ترکمنستان و روسیه جای آن را گرفته‌اند. او با بیان اینکه ایران و افغانستان در زمینه کشت فراسرزمینی می‌توانند همکاری‌های خوبی با یکدیگر داشته باشند، می‌گوید: افغانستان منابع آبی خوب و خاک حاصلخیز دارد. به علاوه یکی از اهداف مهم دولت اسلامی افغانستان توسعه کشاورزی است. 

در حال حاضر مشوق‌های خوبی از‌سوی دولت افغانستان برای جذب سرمایه‌گذاری خارجی در‌نظر گرفته شده است که فعالان اقتصادی ایران می‌توانند از آنها استفاده کنند. خافی با اشاره به وجود مشکلات نقل و انتقالات مالی می‌افزاید: با این حال راه‌های جایگزین خوبی هم میان دو کشور ایجاد شده است. هدف دولت افغانستان دستیابی به تجارت 10 میلیارد دلاری میان دو کشور است. رایزن افغانستان در ایران تاکید می‌کند: فعال کردن کریدور چابهار با هدف دسترسی افغانستان به آب‌های آزاد، می‌تواند سطح تجارت دو کشور را به شکل قابل‌توجهی افزایش دهد. اکتشاف و استخراج و فرآوری معادن و مواد معدنی، احداث پالایشگاه و تولید فرآورده‌های نفتی در افغانستان از دیگر زمینه‌های بسیار خوب برای همکاری دو طرف است.