درخواست پرستاران براي مهاجرت رو به افزايش است
حرف زدن از مشكلات پرستاران ديگر به موضوعي نخ نما بدل شده است اما حتي در روزي كه عنوان خبرنگار را يدك مي‌كشد باز هم بايد از مشكلات اين قشر گفت. از بي مسووليتي مسوولاني كه هر بار وعده بهتر شدن وضعيت را مي‌دهند و در نهايت اتفاقي كه رخ مي‌دهد بلند شدن صداي اعتراض و نارضايتي كساني كه بيشترين بار حوزه سلامت را به دوش مي‌كشند.
حرف زدن از مشكلات پرستاران ديگر به موضوعي نخ نما بدل شده است اما حتي در روزي كه عنوان خبرنگار را يدك مي‌كشد باز هم بايد از مشكلات اين قشر گفت. از بي مسووليتي مسوولاني كه هر بار وعده بهتر شدن وضعيت را مي‌دهند و در نهايت اتفاقي كه رخ مي‌دهد بلند شدن صداي اعتراض و نارضايتي كساني كه بيشترين بار حوزه سلامت را به دوش مي‌كشند. در نشست خبري كه رييس كل سازمان نظام پرستاري به مناسب روز خبرنگار برگزار كرد اخبار خوشايندي از وضعيت پرستاران عنوان نشد. همه‌چيز به يك نقطه ختم مي‌شود و آن دلزدگي كساني است كه روزگاري نه چندان دور (دوران پاندمي كرونا) جان خود را به دست گرفته بودند و براي بهبود بيماران از هيچ تلاشي دريغ نمي‌كردند. تعداد قابل توجهي از آن بر سر همين انجام وظيفه جان باختند اما اين باعث نشد بقيه عقب بكشند و بگذارند احساس ترس بر إحساس وظيفه‌شان غلبه كند.
حوزه سلامت تعطيل شدني نيست
احمد نجاتيان رييس سازمان نظام پرستاري به خبرنگاران گفت: حوزه خدمات‌رساني به مردم هيچگاه تعطيل‌شدني نيست و تعطيل‌نشدني بودن خدمات‌رساني سبب مي‌شود به مسائل بيشتر توجه كنيم. او با بيان اينكه با تغييرات اقليمي مواجه هستيم، اظهار كرد: تمام دنيا با تغييرات اقليمي مواجه است و اين تغييرات توانسته تمام دنيا را تحت تاثير قرار دهد. تاثير تغييرات اقليمي بر سلامت ثابت‌شده و مسائلي مانند خشكسالي، سيل و افزايش دما سبب تغيير الگوي بيماري‌ها شده است. رييس‌كل سازمان نظام پرستاري ادامه داد: نظام سلامت به واسطه تغيير الگوهاي بيماري‌ها بايد آماده شود؛ چرا كه اين روند طي سال‌هاي آتي تشديد مي‌شود و از اين رو به يك عزم جدي براي كاهش عوامل موثر بر تغيير اقليم نياز داريم. طور مثال، كاهش توليد كربن و استفاده از سوخت‌هاي فسيلي بايد در دستور كار قرار گيرد و نظام سلامت نيز بايد خود را نسبت به اين تغييرات تاب آور كرده و هماهنگ با اين تغييرات باشد. نجاتيان گفت: در چند سال گذشته فضاي معيشت و مطالبات معيشتي كه به حق هم هست زياد بوده است كه نقش سازمان در حوزه‌هاي ديگر ديده نشده است.
وظايف سازمان نظام پرستاري
نجاتيان با بيان اينكه سازمان نظام پرستاري يك سازمان عمومي غيرحاكميتي است، توضيح داد: قانون‌گذار، وظايف حاكميتي و عمومي براي سازمان نظام پرستاري تعريف كرده است. وظايف سازمان نظام پرستاري بر مبناي قانون شامل «آموزش»، «پژوهش و توسعه تحقيقات»، «استانداردسازي»، «ارتقاء كيفيت مراقبت‌هاي پرستاري»، «دفاع از حقوق مردم»، «دفاع از حقوق مادي و معنوي پرستاران» و «نظارت بر ارايه خدمات سلامت» مي‌شود. او گفت: حدود ۲۰ سال از عمر سازمان نظام پرستاري مي‌گذرد و شايد بتوان گفت طي اين مدت به واسطه مطالبات معيشتي پرستاران، تمام وظايف سازمان نظام پرستاري ديده نشده است. اگرچه سازمان نظام پرستاري براي استانداردسازي خدمات تلاش كرده اما راه زيادي در اين مسير وجود دارد. او با بيان اينكه تمام دولت‌ها موضوع سلامت جزو اولويت‌هاي خود برشمرده‌اند، گفت: سازمان نظام پرستاري طي حيات ۲۰ ساله خود همواره همراه دولت‌ها چه اصولگرا و چه اصلاح‌طلب بوده و نگاه سياسي به دولت‌ها نداشته است. نجاتيان با بيان اينكه جامعه پرستاري كشور حدود ۳۰۰ هزار نفر است، افزود: جامعه پرستاري كشور مي‌تواند با ورود به عرصه سياست‌گذاري به وزارت بهداشت كمك كند.
وضعيت افزايش تعداد پرستاران بهبود نيافته است
نجاتيان با بيان اينكه نظام سلامت با چالش بزرگ كمبود نيروي متخصص مواجه است، خاطرنشان كرد: متاسفانه آمار دقيقي در ارتباط با تعداد پرستاران شاغل در دسترس نيست اما نسبت پرستار به تخت در كشور حدود يك است. وضعيت افزايش تعداد پرستاران در سال‌هاي گذشته بهبود نيافته و استخدامي‌هاي اخير نيز به تعداد پرستاران شاغل چندان اضافه نكرده است. رييس‌كل سازمان نظام پرستاري با اشاره به آزمون‌هاي استخدامي بيان كرد: برخي از نيروهاي شاغلي كه به صورت قراردادي يا پيمانكاري اشتغال داشتند، تبديل وضعيت را تجربه كردند و همچنين پرستاراني كه به تازگي جذب شدند راي بيمارستان‌هاي تازه‌تاسيس به‌كار گرفته شدند. با توجه به بازنشسته‌شدن نيروهاي پرستار مي‌توان گفت كه عملاً به تعداد پرستاران اضافه نشده است.
مهاجرت پرستاران دغدغه سازمان نظام پرستاري
او با بيان اينكه مهاجرت پرستاران دغدغه‌ها و نگراني‌هاي اصلي سازمان نظام پرستاري به حساب مي‌آيد، توضيح داد: عوامل متعددي مانند مسائل سياسي، مسائل بين‌المللي و مسائل موجود در نظام سلامت سبب ميل به مهاجرت مي‌شود. مساله مهاجرت را نبايد با نگاه تك‌بعدي بررسي كرد بلكه بايد با نگاه چندوجهي به اين موضوع پرداخت.
نجاتيان درباره تعداد پرستاراني كه تن به مهاجرت داده‌اند، تاكيد كرد: بررسي‌ها بيانگر اين است كه درخواست‌هاي مهاجرت كه به سازمان نظام پرستاري ارسال مي‌شود طي بازه زماني ۲ ساله يعني از سال ۱۴۰۰ تا ۱۴۰۲، حدود دو برابر افزايش يافته است. افزايش درخواست‌ها براي مهاجرت، يك هشدار به حساب مي‌آيد. رييس‌كل سازمان نظام پرستاري ادامه داد: حدود ۲۰ درصد از ظرفيت آموزش پرستاري كشور، ميل به مهاجرت دارند و درخواست مهاجرت مي‌كنند اما تعداد افرادي كه تن به مهاجرت مي‌دهند مشخص نيست. او با بيان اينكه وضعيت استخدامي جزو علل مهاجرت پرستاران حسوب مي‌شود، گفت: اگرچه وزارت بهداشت نسبت به برگزاري آزمون استخدامي رخواست‌هايي داشته اما سازمان اداري و استخدامي كشور با توجه به نرم‌هاي موجود در كشور با افزايش تعداد پرستاران موافق نيست. نجاتيان با اشاره به مولف «نسبت پرستار به تخت» خاطرنشان كرد: متاسفانه در ارتباط با موضوع نسبت پرستار پرستار به تخت در كشور اختلاف نظر وجود دارد. سازمان نظام پرستاري و وزارت بهداشت درباره نسبت پرستار به تخت، عددهاي مدنظر خود را اعلام كرده‌اند اما سازمان‌هاي «اداري و استخدامي» و «برنامه و بودجه» كه مسووليت صدور مجوز جذب پرستار را برعهده دارند عددهاي مدنظر وزارت بهداشت و سازمان نظام پرستاري را نپذيرفته‌اند. رييس‌كل سازمان نظام پرستاري ادامه داد: موضوع استخدام پرستار بايد در كانون توجه دولت چهاردهم قرار گيرد. اگر خواهان تقويت نظام درماني هستيم بايد براي هر تخت بيمارستاني، ۱.۸ پرستار در دسترس باشد. همچنين عدد كارشناسي شده براي نسبت تيم پرستاري به تخت معادل ۲.۵ است.
كمبود پرستار و اضافه كار اجباري
وي با بيان اينكه كمبود پرستار سبب اضافه كار اجباري شده، افزود: زنان حدود ۷۰ درصد جامعه پرستاري را تشكيل مي‌دهند و به دليل كمبود نيروي پرستاري بايد اضافه كار اجباري را تجربه‌كنند. پرستاران علاوه بر وظايف شغلي بايد وظايف زندگي شخصي خود را انجام دهند و بررسي‌ها بيانگر اين است كه گاهي ميزان اضافه كاري آنها به ۸۰ ساعت مي‌رسد. ميزان دريافتي پرستاران با سختي كار آنها منطبق نيست و درياقتي پرستاران براي هر ساعت حدود ۳۰هزار تومان است. ميزان دريافتي پرستاران براي يك ساعت حدود ۱۸۰ هزار تومان است كه حتي پاسخگوي هزينه‌هاي رفت‌وآمد آنها نيست. موضوع دريافتي پرستاران در دستور كار كميته دستمزد وزارت بهداشت قرار گرفته است و در دولت چهاردهم به‌شدت پيگيري مي‌شود.
پرداخت ديرهنگام معوقات پرستاري
رييس‌كل سازمان نظام پرستاري با بيان اينكه برخی دانشگاه‌هاي علوم‌پزشكي تفسيرهاي نادرستي از قوانين دارند، گفت: «قانون ارتقاء‌بهروري» فرصت كار كردن با شرايط بهترها براي پرستاران فراهم كرده كه در نهايت خدمات بهتري به مردم ارايه دهند. تفاسير نادرست برخي دانشگاه‌هاي علوم‌پزشكي و بخش خصوصي از قانون ارتقاء بهره‌وري سبب شده به اهداف اين قانون دست نيابيم.
نجاتيان با بيان اينكه پرداخت هنگام معوقات از معضلات جامعع پرستاري به حساب مي‌آيد، خاطرنشان كرد: بررسي‌ها بيانگر اين است ميزان معوقات كارانه پرستاران به‌طور متوسط حدود ۸ ماه است. ميزان معوقات پرداخت كارانه پرستاران حدود ۹ ماه بود كه طبق آخرين اعلام وزارت بهداشت اين ميزان به ۸ ماه رسيده است.
ورود دولت چهاردهم به نحوه قراردادها
او با بيان اينكه برخي پرستاران به صورت قراردادي و شركتي مشغول به فعاليت هستند، گفت: برخي مشاغل مانند پرستاري جزو مشاغل حاكميتي هستند و با توجه به اظهارات رييس‌جمهور مبني بر جلوگيري از استخدام شركتي از دولت چهاردهم مي‌خواهيم به موضوع چگونگي قراردادهاي استخدامي به ويژه پرستاراني كه در روزهاي كرونايي خدمت مي‌كردند، ورود كند.
پيشنهاد براي بخشش مالياتي پرستاران
نجاتيان با اشاره به معوقات پرداختي و دريافتي‌هاي پرستاران گفت: اگر مسائلي مانند ميزان پرداختي‌ها و معوقات پرداختي قابليت حل‌شدن ندارد، از پرداخت ماليات مضاعف پرستاران جلوگيري كنيم. گاهي‌اوقات پرستاران مشمول رداخت ماليات پلكاني مي‌شوند. سازمان نظام پرستاري به منظور برقراري عدالت رخواست مي‌كند كه پرستاران مانند پزشكان از سقف معين پرداخت ماليات برخوردار شوند يا مشمول ماهيت مالياتي باشند.
افزايش ظرفيت رشته پرستاري
يك چاقوي دولبه است
وي با بيان اينكه افزايش ظرفيت رشته پرستاري به منظور کمبود نيروي پرستار انجام مي‌شود، اظهار كرد: افزايش ظرفيت رشته پرستاري با هدف رفع كمبود پرستار، يك چاقوي دو لبه است. افزايش كمي آموزش پرستاري بايد با افزايش كيفي همراه باشد. آموزش پرستار به فضاي باليني و آزمايشگاهي نياز دارد. بررسي‌ها بيانگر اين است برخي دانشكده‌هاي پرستاري از آزمايشگاه و زيرساخت لازم محروم هستند و اين دانشكده‌ها با فشار سياسي ايجاد مي‌شوند. افزايش دانشكده‌ها بايد بر مبناي آمايش سرزميني انجام شود.
آموزش بهياري، كمبود پرستار را جبران نمي‌كند
رييس‌كل سازمان نظام پرستاري با بيان اينكه آموزش بهياري نمي‌تواند كمبود پرستار را جبران كند، افزود: اگرچه بهياران در توسعه نظام سلامت اثرگذار هستند ما نمي‌توانند پاسخگوي كمبود پرستار باشند. با توجه به اينكه بيماري‌هاي دنياي امروز بسيار پيچيده هستند، بهياران نمي‌توانند جايگزين نيروي پرستار شوند. با ديدگاهي كه در حمايت از مردم داريم بايد گفت بهياران نمي‌توانند جايگزين پرستاران شوند و استفاده از نيروي بهياري مي‌تواند سبب آسيب مردم به ويژه مناطق كم‌برخوردار شود. همچنين بهياراني كه در نظام سلامت مشغول به فعاليت هستند بايد ارتقا يافته و به پرستار تبديل شوند. او با اشاره به مدارس آموزش بهداري گفت: تعداد مدارس آموزش بهياري بايد كاهش يابد و اگر كاهش تعداد اين مدارس ميسر نيست در مسير جلوگيري از افزايش اين مدارس گام‌برداريم.
