رايزن بازرگاني حلقه مفقوده توسعه تجارت

اگرچه ايران طي سال‌هاي گذشته تا به امروز مجموعا ۷۵ رايزن بازرگاني در كشورهاي مختلف داشته است اما با توجه به بروز رخدادهاي مختلف همچون تشديد تحريم‌ها، شيوع كرونا و البته عدم توجه كافي به اهميت نقش رايزنان بازرگاني در توسعه روابط تجاري و عدم اختصاص بودجه كافي، تعداد رايزنان به پايين‌ترين حد خود رسيد، به گونه‌اي كه در پايان دولت دوازدهم تنها ۲ رايزن بازرگاني در عراق و افغانستان داشتيم. در ابتداي سال ۹۲ تعداد رايزنان بازرگاني ايران ۲۱ نفر بود اما از سال ۹۷ و درست بعد از تحريم‌هاي يك‌طرفه و البته ظالمانه امريكا به بهانه كمبود بودجه اين تعداد به دو نفر رسيد كه اين عمل به اعتقاد بسياري از كارشناسان نوعي خودتحريمي به شمار مي‌آمد. با اين حال با روي كار آمدن دولت سيزدهم اقداماتي براي اعزام رايزن بازرگاني انجام شد و متوليان تجاري دولت اعلام كردند كه قصد دارند تعداد رايزنان را به ۱۲۰ رايزن تا پايان سال ۱۴۰۴ افزايش دهند.

البته اگرچه اين هدف محقق نشد اما وضعيت اعزام رايزنان بهتر از پايان دولت دوازدهم شده است. در اين رابطه سيد محمدصادق قنادزاده، معاون ارتقاي كسب و كارهاي بين‌المللي سازمان توسعه تجارت ايران به مهر گفت: در حال حاضر ۲۲ رايزن بازرگاني مستقر داريم و ۱۱ رايزن هم در شرف اعزام هستند كه در مجموع تعداد رايزنان ايراني به ۳۳ رايزن مي‌رسد. به گفته وي، طبق برنامه‌ريزي‌ها تعداد رايزنان بازرگاني به ۶۰ رايزن خواهد رسيد. بر اين اساس، مقايسه وضعيت ايران با برخي كشورهاي منتخب نشان مي‌دهد كه تعداد رايزن‌هاي ايراني قابل قياس با ساير كشورها نيست؛ به عنوان نمونه در آمار مربوط به سال ۲۰۲۲ تعداد رايزنان كشور سوئد ۲۳۵ نفر، چين ۲۲۱ نفر، آلمان ۲۱۳ نفر، هند ۱۹۸ نفر، فرانسه ۱۵۶ نفر و امريكا ۱۵۰ نفر بود و اين درحالي است كه تعداد رايزنان ايراني به تازگي به ۳۳ نفر رسيده است. به گزارش مهر، اهميت تجارت خارجي در رشد و پيشرفت كشورها مساله‌اي انكارنشدني است، به گونه‌اي كه سهم آن در توليد ناخالص دنيا از رقم ۵درصد در سال ۱۹۵۰ به بيش از ۲۰درصد در سال‌هاي اخير رسيده است. بنابراين با توجه به نقش بسيار مهمي كه رايزنان بازرگاني در توسعه روابط تجاري و بازارسازي در كشورهاي هدف دارند، بهتر است دولت چهاردهم افزايش تعداد رايزنان بازرگاني را به صورت جدي در دستور كار خود قرار دهد.