از وعده تامين ارز تا تلاش براي هاب ترانزيت شدن ايران

رييس‌جمهور روز گذشته پس از چند روز بحث و گمانه‌زني در نامه‌اي رسمي، فهرست وزراي پيشنهادي دولت خود را مجلس تقديم كرد. احتمالا نمايندگان مجلس در روزهاي آينده، بررسي ابتدايي كارنامه و برنامه‌هاي وزراي پيشنهادي را در كميسيون‌هاي تخصصي آغاز خواهند كرد و سپس در هفته آينده در صحن علني، كارنامه وزرا بررسي شده و در صورت دريافت راي اعتماد كار رسمي كابينه دولت چهاردهم نيز آغاز خواهد شد.

هرچند بر اساس پيش‌بيني‌هاي انجام شده، رييس‌جمهور دو وزير اطلاعات و دادگستري دولت سيزدهم را ابقا و وزير صمت اين دولت را به عنوان وزير نيرو به مجلس معرفي كرد اما همان‌طور كه از قبل معلوم بود، وزراي اقتصادي و سمت‌هاي اصلي كابينه در دولت جديد تغيير خواهند كرد. در روزهاي گذشته، رييس‌جمهور رييس جديد سازمان برنامه و بودجه را منصوب كرد و از سوي ديگر در رابطه با بانك مركزي به نظر مي‌رسد كه براي افزايش همكاري ميان كابينه، اين احتمال وجود دارد كه همزمان با معرفي نهايي وزير اقتصاد، اين سمت تعيين تكليف شود. صرف نظر از اما و اگرهاي موجود در مسير همكاري دولت و مجلس، در اين ترديدي وجود ندارد كه احسان خاندوزي روزهاي پاياني خود در وزارت اقتصاد را پشت سر مي‌گذارد و اگر چيزي شبيه به معجزه براي محمدرضا فرزين رخ ندهد، احتمالا يك رييس كل بانك مركزي جديد نيز در دولت چهاردهم معرفي خواهد شد. 

به اين ترتيب پس از حدود سه سال اعضاي اصلي كابينه اقتصادي دولت رييسي بايد آماده تحويل سمت‌هاي‌شان باشند. در روزهاي پاياني كار، خاندوزي بار ديگر از اهداف كلان اقتصادي دولت قبل گفته و اين بار از اهميت ترانزيت براي اقتصاد ايران سخن گفته است. وزير اقتصاد گفت: سال گذشته ۱۸.۵ ميليون تن حجم ترانزيت كالا از خاك ايران صورت گرفت كه ركورد سال‌هاي گذشته را شكست. در چهار ماهه ابتداي سال جاري نيز اين رقم ۵۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزايش داشت. سيداحسان خاندوزي در اجلاس بين‌المللي شبيه‌سازي وزراي اقتصادي و دارايي بريكس اظهار كرد: به تمامي مدعوين در اين رويداد شامل مهمانان خارجي و دانشجويان ايراني خوشامد مي‌گويم.
وي خاطرنشان كرد: وزارت اقتصاد در طول دولت شهيد رييسي سه دسته اقدامات را در موضوع برون گرايي و ديپلماسي اقتصادي در دستور كار داشت. محول اول، نقش‌هايي بود كه ذيل سياست‌هاي همسايگي و تقويت رابطه با شركاي راهبردي لازم بود پيش برود. پيوستن پيمان شانگهاي و بريكس در اين راستا بود. خاندوزي افزود: محور دوم تقويت مناسبات اقتصادي و تجاري بود. سال گذشته حجم ترانزيت كالا از خاك ايران ركورد سال‌هاي گذشته را شكست و حدود ۱۸.۵ ميليون تن ترانزيت كالا داشتيم. در چهار ماهه ابتداي سال جاري اين رقم ۵۸ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزايش داشت. اين نشان مي‌دهد كه از مزيت همسايگي با كشورهاي همجوار استفاده خوبي مي‌شود. وزير اقتصاد با بيان اينكه سال گذشته بالاترين ميزان سرمايه‌گذاري خارجي در ۱۶ سال گذشته به ثبت رسيد گفت: با وجود شرايط تحريم توانستيم اعتماد سرمايه‌گذاران كشورهاي مختلف را جلب كرديم كه از ظرفيت‌هاي اقتصاد كشور استفاده كردند. ارزش وزني صادرات غيرنفتي كشور نيز در سال گذشته رشد قابل توجهي داشت.
وي تاكيد كرد: محور سوم كه بيش از همه اميدآفرين است سرمايه‌گذاري در سرمايه‌هاي انساني حوزه ديپلماسي اقتصادي است كه نشست شبيه سازي بريكس در اين راستا انجام شد. اين سرمايه بلندمدت و ارتباطات پايدار و تربيت نسل آينده كساني هستند كه در حوزه ديپلماسي و اقتصاد مي‌توانند پيوند‌دهنده اين كشورها باشند. خاندوزي با بيان اينكه اجلاس شبيه‌سازي كشورهاي عضو بريكس مي‌تواند شروع كننده پرورش ابتكارات و استعدادها باشد گفت: پيوند دادن اين استعدادها با سرريز تجارب و پختگي و دستاوردها نيز رقم مي‌خورد. وزير امور اقتصادي و دارايي بيان كرد: اميدوارم در سال‌هاي آينده از شما نيروهاي خبره و آموزش‌دهندگاني براي سال‌هاي آينده در حوزه بين الملل تربيت شود. مفتخرم كه با وجود القائات برخي رسانه‌هاي خارجي در پايتخت ايران حضور داريد. ما در شرايط امني زندگي مي‌كنيم و در جهت ارتقاي پيشرفت، شناسايي و ذخيره سازي استعدادهاي نو تلاش مي‌كنيم.
به اين ترتيب به نظر مي‌رسد كه حتي در پايان كار نيز مسوولان دولت سيزدهم بر بهبود اوضاع و تغيير جدي شرايط تاكيد دارند. از طرف ديگر محمدرضا فرزين نيز همچنان از مديريت بازار ارز مي‌گويد. در شرايطي كه در مدتي كوتاه از زمستان سال گذشته تا بهار امسال، ناگهان نرخ ارز با يك جهش جدي مواجه شد، بانك مركزي در ماه‌هاي گذشته تلاش كرده كه از تامين بودن نياز ارزي كشور سخن بگويد و اين بار نيز به‌طور خاص از لزوم كاهش نگراني‌ها درباره ارز دارو سخن گفته است. رييس كل بانك مركزي دستورات لازم جهت رفع مشكل نقدينگي تامين مواد اوليه دارو و كارخانجات دارويي و همچنين تسهيل و تسريع در تخصيص و تامين ارز واردات دارو، مواد اوليه دارويي و تجهيزات پزشكي را صادر كرد. محمدرضا فرزين در جلسه هماهنگي با مسوولان سازمان غذا و داروي وزارت بهداشت، مديران سنديكاي توليدكنندگان دارو، مديران اتحاديه واردكنندگان دارو و مواد اوليه، نمايندگان بخش خصوصي پخش دارو و همچنين مديران ارشد بانك مركزي، دستورات لازم جهت رفع مشكل نقدينگي كارخانجات دارويي و تجهيزات پزشكي را  صادر كرد.
در راستاي كمك به تأمين نقدينگي و سرمايه در گردش مورد نياز شركت‌هاي دارويي و رفع كمبود دارو بر اساس تفاهمات صورت گرفته بين بانك مركزي و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي در سال‌هاي ۱۴۰۱ و ۱۴۰۲ به ترتيب ۱۵ و ۳۰ همت تسهيلات بانكي به شركت‌هاي معرفي شده از سوي وزارتخانه ياد شده ابلاغ شد كه عملكرد شبكه بانكي در سال‌هاي مذكور به ترتيب به مبلغ ۴۴.۷ و ۷۶.۴ هزار ميليارد تومان بوده است.
بر اساس دستور رييس كل بانك مركزي و به منظور حمايت از شركت‌هاي دارويي، تجهيزات پزشكي و توليدي شيرخشك از طريق شبكه بانكي، بانك مركزي در سال ۱۴۰۳ نيز نسبت به ابلاغ تسهيلات به ميزان ۵۰ همت (۳۵ همت شركت‌هاي دارويي، ۱۳ همت تجهيزات پزشكي و دو همت شركتهاي توليدي شيرخشك) براي شركت‌هاي معرفي شده از سوي وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي اقدام كرد. طبق تاكيد رييس كل بانك مركزي و با هدف تامين مالي زنجيره توليد، توزيع و پخش در صنعت دارو و تسهيل فعاليت توليدي و خدماتي اين صنعت، مقرر شد از ابزارهاي تعهدي همچون اوراق گام در مراحل مختلف و در تعامل با دستگاه‌هاي مختلف از جمله بانك مركزي بهره گرفته شود. بر اساس اين گزارش، در اين جلسه همچنين پيرو تاكيد رييس كل بانك مركزي، مقرر شد بانك مركزي تا سقف ۲۰۰ ميليون يورو به صورت تخصيص اعتباري براي ثبت سفارش‌هاي دارو و تجهيزات پزشكي اقدام کند؛ همچنين با هماهنگي مسوولان ذي‌ربط امكان پرداخت بدهي ارزي شركت‌هاي دارويي به بانك مركزي تا سقف ۲۰۰ ميليون يورو از طريق پذيرش اوراق گام ريالي فراهم شود. علاوه بر اين در راستاي تقويت سياست‌هاي تشويقي توسعه صادرات صنعت دارو مقررشد به اندازه مبلغ ارز ناشي از صادرات دارو به شركت‌هاي صادركننده و همچنين معادل آن نيز به‌صورت خط اعتباري ارزي جهت استفاده در طرح‌هاي توسعه صنعت دارو و توسعه صادرات آن صنعت اختصاص يابد. 
در اين نشست محمدي، رييس سازمان غذا و دارو نيز گفت: حسب اهميت حوزه سلامت براي كشور پيگيري خط اعتباري ۵۰ همتي اين حوزه با دستور رييس كل بانك مركزي صورت گرفت و مقرر شد دستورالعل آن طي روزهاي آينده به بانك‌هاي عامل ابلاغ شود و از طريق بانك‌هاي عامل به شركت‌هايي دارويي پرداخت شود. 
محمدي افزود: موضوع تسهيلات ارزي نيز به بحث تامين نقدينگي مورد نياز شركت‌هاي دارويي كمك مي‌كند كه اين موضوع نيز با حمايت بانك مركزي عملياتي مي‌شود. وي گفت: همچنين در اين جلسه مصوبه‌اي براي كمك به نوسازي خطوط توليد دارو و تجهيزات تصويب شد كه با ابلاغ به بانك‌هاي عامل اجرايي مي‌شود و مقرر شد با اعلام ليست شركت‌هاي مشمول به شبكه بانكي اين تسهيلات پرداخت شود. عبده‌زاده، رييس هيأت مديره سنديكاي توليدكنندگان دارو نيز در پايان نشست گفت: بر اساس مكاتبات انجام شده با دفتر رياست‌جمهوري و بانك مركزي مشكلات تامين مالي مرتبط به پرداخت تسهيلات و تقسيط پرداخت بدهي‌هاي مابه التفاوت نرخ ارز در خصوص تامين قطعات و تجهيزات و استفاده از اوراق گام در تامين مالي صنعت دارو منعكس شد. وي افزود: در اين جلسه مقرر شد دستورالعمل‌هاي اجرايي تامين مالي تسهيلات ريالي، ارزي و استفاده از اوراق گام تدوين و طي روزهاي آتي به شبكه بانكي ابلاغ شود. رييس هيأت مديره سنديكاي توليدكنندگان دارو در خصوص استمهال و تقسيط بديهي شركت‌هاي دارويي بايت مابه التفاوت نرخ ارز دريافتي نيز گفت: مقرر شد اين موضوع در صورت موافقت سازمان برنامه و بودجه انجام مي‌شود تا شركت‌ها براي تامين داروي موردنياز كشور با آرامش بيشتري فعاليت خود را انجام بدهند. وي با اشاره به مشكلات تامين نقدينگي صنعت دارو گفت: تلاش مي‌كنيم با همكاري و هماهنگي بانك مركزي و بانك‌هاي عامل، سازمان برنامه و بودجه و سازمان غذا و دارو اين مشكلات برطرف شود تا ذخيره مواد اوليه دارويي و توليد دارو بر اساس نيازهاي كشور انجام شود. 
به اين ترتيب در صورتي كه مجلس طبق برنامه كار خود را دنبال كند، احتمالا در هفته آينده تكليف وزارتخانه‌ها در دولت مشخص شده و تيم جديد كار خود را آغاز خواهند كرد، موضوعي كه بايد ديد كه در نهايت كارنامه دولت سيزدهم را چطور مي‌بندد و مديران جديد چه تحليلي از ميراثي كه در اختيار گرفته‌اند خواهند داشت.