شوك كابينه !
كابينه پيشنهادي پزشكيان روز گذشته در صحن علني مجلس رونمايي شد. حالا اين نمايندگان مجلس بايد با راي اعتمادشان تكليف كابينه دولت جديد را مشخص كنند.
تعادل| فرشته فريادرس |
كابينه پيشنهادي پزشكيان روز گذشته در صحن علني مجلس رونمايي شد. حالا اين نمايندگان مجلس بايد با راي اعتمادشان تكليف كابينه دولت جديد را مشخص كنند. پيش از اين مسعود پزشكيان، با انتصاب پورمحمدي به عنوان رييس سازمان برنامه و بودجه و علي طيب نيا در سمت مشاور عالي، بخشي از تيم اقتصادي خود را چينش كرد. البته گفته مي‌شود احتمال ابقاي فرزين در سمت رياست بانك مركزي وجود دارد. با معرفي كابينه پيشنهادي پزشكيان، چهره‌هاي اصلاح‌طلب يكي بعد از ديگري توييت كرده و به آنچه دولت چهاردهم «وفاق ملي» مي‌خواند، نقد مي‌كنند. عضو شوراي راهبري دولت چهاردهم هم گفته كه حدود نصف اعضاي كابينه و به عبارتي مهم‌ترين وزرا متعلق به جريان سياسي شكست‌خورده در انتخابات است. در اين دولت مهم‌ترين وزارتخانه‌ها به جريان اصولگرا داده شده است. منتقدان كابينه دولت چهاردهم، به پزشكيان در چينش كابينه نمره مردودي دادند. در اين گزارش ضمن پرداختن به نگاه منتقدان، نيم نگاهي به كارنامه كاري نامزدهاي پيشنهادي، براي دو وزاتخانه مهم صمت و جهاد كشاورزي انداختيم.
«دو دو » نمايندگان
روز گذشته ليست وزراي پيشنهادي مسعود پزشكيان رسما به مجلس ارائه شد. محمدباقر قاليباف پس از قرائت نامه دولت چهاردهم درباره وزراي پيشنهادي تاكيد كرد كه از امروز دوشنبه براساس جداولي كه پيش‌بيني شده كميسيون‌ها براي بررسي برنامه‌هاي وزراي پيشنهادي تشكيل مي‌شود. براساس آيين نامه داخلي مجلس، نمايندگان يك هفته براي بررسي برنامه‌هاي وزراي پيشنهادي در كميسيون‌هاي تخصصي فرصت دارند و بعد از آن مجلس بايد در جلسات متوالي در صحن علني وارد بررسي صلاحيت وزراي پيشنهادي شود. آن طور كه برخي رسانه‌ها نوشتند: هنگام قرائت اسامي وزراي پيشنهادي دولت توسط قاليباف، رييس مجلس تعدادي از نمايندگان با حالت اعتراض با صداي بلند «دو دو » كردند ومخالف خودرا با وزير معرفي شده كابينه دولت چهاردهم اعلام كردند. وقتي اسامي سيدمحمد اتابك، براي وزارت صمت، عباس عراقچي وزارت امور خارجه، عباس علي آبادي وزارت نيرو، اسكندر مومني وزارت كشور، فرزانه صادق وزارت راه، احمد ميدري وزارت كار اعلام شد ناگهان اكثريت نمايندگان مجلس به عنوان اعتراض از جا برخاستند و با «دو دو » كردن مخالفت خودشان را با اين تعداد از وزراي پيشنهاد شده اعلام كردند و دقايقي مجلس متشنج شد كه قاليباف نمايندگان را به آرامش دعوت كرد. بنابراين به نظر مي‌رسد بر خلاف آنچه دولت و برخي چهره‌هاي سياسي از همراهي مجلس و دولت در تاييد و رأي اعتماد وزرا مي‌گفتند كار مسعود پزشكيان جهت رأي اعتماد گرفتن براي وزرايش در مجلس دوازدهم بسيار سخت خواهد بود. به‌طوري كه مالك شريعتي نماينده مجلس نوشت: حداقل ۴ وزير پيشنهادي پزشكيان راي اعتماد نمي‌گيرند.
انتقادها به كابينه
معرفي وزراي پيشنهادي پزشكيان اما انتقادهایی را به دنبال داشت. آنچه در نگاه نخست به اسامي پيشنهادي آقاي پزشكيان بيش از هر چيز خودنمايي مي‌كند، اين است كه با وجود اينكه او نامزد اختصاصي اصلاح‌طلبان بود اما به جز محمدرضا ظفرقندي وزير پيشنهادي بهداشت و همتي به عنوان وزير پيشنهادي اقتصاد، نام اصلاح‌طلب شناسنامه‌داري در آن به چشم نمي‌خورد. تقريبا يك چهارم وزراي پيشنهادي پزشكيان، در دولت رييسي حضور داشته‌اند كه سهم قابل ملاحظه‌اي به اصولگرايان و آن هم اصولگرايان دولت رييسي كه معمولا از جنس پايداري‌اند، است. دنيامالي هم شايد سهم قاليباف از دولت پزشكيان باشد. تعدادي از وزراي پيشنهادي هم نزديك به جريان اعتدالي هستند؛ مانند عباس عراقچي، محمدرضا صالحي اميري و احمد ميدري. البته عليرضا نوري قزلچه را هم شايد بتوان به تعبيري نزديك به نيروهاي ميانه‌رو و اعتدالي در نظر گرفت.
از ديگر انتقاداتي كه به كابينه مي‌شود، ابقاي برخي از وزراي دولت رييسي است. «اسماعيل خطيب» به عنوان وزير اطلاعات، «امين حسين رحيمي» به عنوان وزير دادگستري و «عباس علي‌آبادي» نيز به عنوان وزير نيرو سه وزير در دولت سيزدهم هستند كه در ليست كابينه پيشنهادي پزشكيان به چشم مي‌خورند. «خطيب و رحيمي» در دو سمتي كه بوده‌اند ماندگار شده‌اند، اما علي‌آبادي كه در دولت سيزدهم وزير صمت بود در اين دولت به عنوان وزير نيرو معرفي شده است. پيش‌تر محمد اسلامي، رييس سازمان انرژي اتمي دولت سيزدهم با حكم پزشكيان در سمت خود ابقا شده بود. البته حضور اسكندر مومني براي وزير كشور هم نيز موجي از انتقادات را به همراه داشت. برخي در واكنش به حضور او در كابينه پيشنهادي اعلام كردند كه او يك نظامي است و تخصص لازم براي حضور در اين جايگاه مهم سياسي وحل مسائل مهم فرهنگي را ندارد. برخي هم اين پرسش را مطرح كردند كه آيا در جبهه اصلاحات هيچ گزينه شايسته‌اي وجود نداشت كه پزشكيان براي وزارت كشور معرفي كند؟
برخي هم به حضور دنيا مالي به عنوان نامزد پيشنهادي وزارت ورزش در ليست كابينه تاختند. به گفته منتقدان، او از چهره‌هاي نزديك به قاليباف است و انتخابش بر مبناي سهم خواهي حزبي وگروهي است. غلامحسين كرباسچي در واكنش به پذيرش پست وزارت از سوي احمد دنيامالي وقتي در انتخابات، دولت پزشكيان را دولت مرعوب و مسدود توصيف كرده بود، توييتي منتشر كرد. محظور آقاي رييس‌جمهور براي تشكيل دولت وفاق ملي را ميتوان درك كرد. ولي چطور مي‌شود با اعتقاد به اينكه اين دولت دولت مرعوب است باز هم قبول مسووليت كرد!
نصف كابينه متعلق به جريان سياسي شكست‌خورده است
رحمت‌الله بيگدلي عضو شوراي راهبري دولت چهاردهم هم درباره ليست وزراي پيشنهادي رييس‌جمهوري به مجلس و تركيب آنها به خبرگزاري مهر گفته است: جز ۷ نفر از وزراي مهم پيشنهادي مابقي اسامي ليست پيشنهادهاي شوراي راهبري به رييس‌جمهوري است. او همچنين بيان كرده: هيچ سابقه‌اي از جريان اصولگرايي نداريم كه وقتي برنده انتخابات مي‌شود حتي به صداي جريان اصلاحات و اقوام و... گوش كند چه برسد به اينكه بخواهد در جايي كه قرار است وزرا را انتخاب كند عضوي از اعضاي آن جمع اصلاح‌طلب باشند. بيگدلي توضيح داده: مثلادر دولت احمدي‌نژاد يا دولت رييسي نه تنها در سطح وزرا، بلكه در سطح معاونان وزرا يا استانداران و فرمانداران و بخشداران از جريان اصلاح‌طلبي استفاده نشد. اينكه در ليست پيشنهادي وزراي آقاي پزشكيان مهم‌ترين وزرا اصولگرا هستند به نظر من بالاتر از از وفاق ملي و حتي ائتلاف است؛ زيرا حدود نصف اعضاي كابينه و به عبارتي مهم‌ترين وزرا متعلق به جريان سياسي شكست‌خورده در انتخابات است. در اين دولت مهم‌ترين وزارتخانه‌ها به جريان اصولگرا داده شده است.
مخالفت جبهه اصلاحات با كابينه پيشنهادي
انتقادات از مسعود پزشكيان و كابينه‌اي كه ساخته، بالا گرفته است. چهره‌هاي اصلاح‌طلب يكي بعد از ديگري توييت كرده و به آنچه دولت چهاردهم «وفاق ملي» مي‌خواند، نقد مي‌كنند. رييس جبهه اصلاحات ايران با انتشار يك تویيت مخالفت تلويحي اين جبهه با كابينه پيشنهادي پزشكيان را اعلام كرد. آذر منصوري، رييس جبهه اصلاحات در شبكه اجتماعي «ايكس» نوشت: «در نامه جبهه اصلاحات ايران به رييس‌جمهور: در مرحله اول شكل‌گيري هيات دولت اجازه ندهيد، ويژه گزيني‌ها و روندهاي ناصواب موجب حذف شايستگان و نااميدي مردم از انتخاب خود شود كه حتي تا روز رأي‌گيري براي آمدن پاى صندوق و رأي دادن به شما ترديد داشتند.»
يك فعال سياسي اصلاح‌طلب در واكنش به كابينه پيشنهادي پزشكيان توييتي منتشر كرد. پروانه سلحشوري، در شبكه اجتماعي ايكس نوشت: پزشكيان در اولين امتحان به جز در مواردي معدود، نمره مردودي گرفت. او نوشت: «كابينه‌اي كه نه بر اساس شايستگي و تخصص و مشورت كارگروه‌ها و شوراي راهبري، بلكه با سهم‌خواهي و دخالت آشكار اين و آن شكل گرفت. تجربه جهاني نشان داده عمر چنين دولت‌هايي كوتاه است و به سرانجام نمي‌رسد.»
شهيندخت مولاوردي هم در اين باره در توييتر نوشت: «هرچند مديريت كشور با يكدست‌سازي و خالص‌سازي به بن بست نزديك شد، اما اين دليل نمي‌شود اين بار از آن طرف پشت بام بيفتيم. كابينه جاي كساني است كه حداقل به اصل «توافق در داخل و تعامل با دنيا» پايبند باشند؛ سرمايه‌ساز براي برخي و اميدآفرين براي برخي ديگر! »
جليل رحيمي جهان آبادي، نماينده نماينده تربت جام، تايباد، باخرز و صالح‌آباد در مجلس نيز از كابينه پيشنهادي پزشكيان انتقاد كرد و در حساب كاربري خود در شبكه اجتماعي ایكس نوشت: «آقاي رييس‌جمهور هشت وزارتخانه به اصولگراياني كه مقابل شما و ما ايستادند و به شما راي ندادند رسيد. يك وزارتخانه به اهل سنت كه با همه وجود شما و جنبش اصلاحات را ياري نمودند؛ نرسيد. كجاي اين كابينه وفاق ملي است؟ ما مگر بخشي از ملت ايران نيستيم؟»
برخي هم در شبكه اجتماعي ايكس به ميانگين سني كابينه اشاره كرده ونوشتند: «ميانگين سني بالاي وزراي پيشنهادي با وعده‌هاي آقاي پزشكيان مبني بر سهم دهي به جوانان در مديريت كشور همخواني ندارد.» كانال راهبرد هم درباره وضعيت سني كابينه نوشت: احمد ميدري، ستار هاشمي، همتي، عراقچي، ظفرقندي، نوري قزلجه، فرزانه صادق، پاك‌نژاد، صالحي اميري، عباس صالحي، سيمايي صراف يعني ۶۰ درصد از وزرا از پيشنهادهای كارگروه‌هاي شوراي راهبري تشكيل دولت چهاردهم هستند. 14 نفر براي بار اول وزير مي‌شوند. ميانگين سن كابينه هم حدود ۵۵ سال خواهد بود. يك نفر زن در كابينه حضور دارد.
در ادامه اين گزارش نگاهي به كارنامه دو نامزد پيشنهادي براي وزات صنعت، معدن وتجارت و وزارت جهاد كشاورزي خواهيم انداخت.
اتابك؛ وزير پيشنهادي صمت
پس از اعلام اسامي مختلف براي گزينه صمت نام سيدمحمد اتابك، به عنوان گزينه نهايي وزارت صمت معرفي شده است. سيد محمد اتابك پيش از اين معاون اقتصادي بنياد مستضعفان بوده است. او كه سابقه مديريت در صنايع سيمان و فولاد و ... را در كارنامه كاري خود دارد، از سال ۱۳۹۲ تا سال ۱۴۰۰ عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني تهران بوده است. سيدمحمد اتابك در سال ۱۳۳۷ متولد شد. او كارشناس ارشد مهندسي عمران از دانشگاه ميشيگان امريكا است. او دركارنامه كاري خود مديرعاملي سيمان تهران را دارد. سيدمحمد اتابك همچنين به مدت 8 سال در فاصله سال‌هاي ۱۳۹۰ تا ۱۳۹۸ مديرعامل هلدينگ صنايع معدني كاوه پارس بود. او از سال ۱۳۹۸به عنوان معاون اقتصادي بنياد مستضعفان منصوب شد. اتابك داراي سوابقي، چون رييس هيأت مديره انجمن سيمان، رييس هيأت مديره سيمان تهران، عضو شوراي مشورتي وزارت صنايع و مجلس و... است.
برخي در انتقاد با اين گزينه پيشنهادي صمت نوشتند كه اتابك، با حوزه صنعت، معدن و تجارت آشنا نيست و حتي طبق اطلاعات كسب شده فعالان اين بخش‌ها نيز وي را نمي‌شناسند به گفته آنها اتابك در دوره فعاليت در بنياد مستضعفان، مديريت صنايع معدني را بر عهده داشت كه اصولا قابل قياس با حجم فعاليت‌هاي سه گانه وزارتخانه به خصوص تجارت و بازرگاني نيست. وي علاوه بر سن بالا، بيماري ريوي نيز دارد و قطعا با چنين مشكلات شخصي و فردي نمي‌تواند از پس مشكلات و موضوعات ريز و درشت صنعت، معدن و تجارت بر آيد. به نظر مي‌رسد، با توجه به اينكه بخشي از بدنه بخش خصوصي از معرفي اتابك به عنوان وزير پيشنهادي صمت ناراضي باشند، كار او براي گرفتن راي اعتماد از مجلس سخت خواهد شد.
نوري قزلجه؛ نامزد پيشنهادي صمت
غلامرضا نوري قزلجه نيز از ديگر نامزدهاي پيشنهادي وزارت جهاد كشاورزي بود كه روز گذشته در ليست كابينه پزشكيان به چشم مي‌خورد. از زماني كه غلامرضا نوري قزلجه از سوي پزشكيان به عنوان وزير پيشنهادي معرفي شده از سوي هم طيف‌هايش در مجلس مورد تكريم قرار گرفته است. او كه ۳۰ سال سابقه خدمت در جهادكشاورزي را دارد درحال حاضر در مجلس است. نوري سه دوره است كه نمايندگي مجلس را با خود به يدك مي‌كشد. او در مجلس گذشته از اينكه در كميسيون تخصصي كشاورزي، آب و منابع طبيعي بود؛ در يك دوره مجلس به عنوان معاون اجرايي رييس مجلس منصوب شد.
نوري فارغ‌التحصيل مقطع كارشناسي مهندسي كشاورزي- دامپروري، كارشناسي ارشد مديريت كشاورزي و دانشجوي دكتراي سياست و توسعه كشاورزي است. طبق داده‌هاي موجود نوري از دهه هفتاد به استخدام وزارت جهاد كشاورزي درآمد و سابقه ۳۰ سال خدمت در اين وزارتخانه را در مقاطع مدارج مختلف از كارشناسي تا مديريت شهرستان را در كارنامه دارد، او همچنين در دوره‌اي به عنوان قائم‌مقام و مشاور وزير نيز سابقه خدمت در مجموعه جهاد كشاورزي را دارد. طبق آنچه در سايت‌ها منتشر شده است؛ جمعي از نخبگان، متخصصان و تشكل‌هاي حوزه كشاورزي، پرسنل وزارت جهاد كشاورزي و همچنين گروهي از نمايندگان از جمله حاميان نوري براي معرفي به عنوان وزير پيشنهادي جهادكشاورزي هستند. باتوجه به فعاليت و حضور نه چندان كم وي در مجلس پيش بيني مي‌شود شناخت کاملی از وزارت جهادكشاورزي، باند‌هاي ثروت و قدرت فعال در آن، چالش و معضلات آن داشته باشد. از سويي ديگر با تكيه به فعاليت در بهارستان و شناخت اغلب نمايندگان ادوار از وي، بتواند با كسب آرا مطلوبي بر كرسي اين وزارتخانه تكيه بزند.
