نقش ايران در توسعه مسير شرقي كريدور شمال - جنوب
يك كارشناس حمل و نقل گفت: با رشد ترانزيت از شاخه شرقي و شاخه مياني كريدور شمال به جنوب بي‌شك ايران نيز از اين بازار سهم چشمگيري كسب خواهد كرد.
يك كارشناس حمل و نقل گفت: با رشد ترانزيت از شاخه شرقي و شاخه مياني كريدور شمال به جنوب بي‌شك ايران نيز از اين بازار سهم چشمگيري كسب خواهد كرد. سيد مرتضي ناصريان كارشناس ارشد ساخت و توسعه زيربناهاي حمل‌ونقل كشور در گفت‌وگو با مهر با اشاره به نقش ايران در توسعه شاخه شرقي كريدور شمال - جنوب، گفت: موافقت‌نامه بين‌المللي كريدور شمال- جنوب در سال ۲۰۰۰ ميلادي بين ايران، هند و روسيه توافق شده كه تبادل بار بين كشورهاي اروپايي، روسيه و هند از مسير ايران انجام شود و بعد از آن برخي از كشورهاي منطقه به اين توافق كريدوري ملحق شدند اما فعاليت ترابري چشمگيري رخ نداد در حالي‌كه بارهاي ترانزيتي بالقوه‌اي كه براي عبور از كريدور شمال - جنوب وجود دارد، بسيار بالاست و معمولاً از طريق درياي سياه و كانال سوئز حمل مي‌شوند. در سه سال اخير براي فعال شدن اين كريدور استراتژيك مذاكراتي با كشور روسيه، هند، كشورهاي آسياي ميانه و قفقاز صورت گرفته و تا حدودي به توفيق نسبي رسيده است. وي با اشاره به توافق اخير چهارجانبه بين روسيه، قزاقستان، ايران و تركمنستان براي توسعه ترابري در شاخه شرقي و مياني كريدور شمال - جنوب، افزود: مسير شرقي و غربي كريدور شمال - جنوب به نسبت درياي خزر سنجيده مي‌شود و توافق چهارجانبه بين كشورها در واقع يك نقشه راه (Road map) است، زيرا اقدامات مربوط به هر كشور يا كشورها مشخص خواهد شد و فعاليت ترابري ترانزيت بين كشورهاي ذكر شده، موجب افزايش درآِمد براي كشورهاي مسير و تسهيل صادرات و واردات خواهد شد. ناصريان ادامه داد: البته در سال‌هاي اوليه كه موافقت‌نامه كريدور شمال - جنوب منعقد شد، زيرساخت‌هاي مناسبي وجود نداشت اما طرح راه‌آهن مطلوبي در شرق درياي خزر توسط كشور قزاقستان و تركمنستان احداث شد كه امتداد اين خط ريلي در ايران از اينچه‌برون تا گرگان است و در منطقه گرگان به شبكه راه‌آهن ايران متصل شد. طول اين خط ريلي در كشور ما از اينچه برون تا گرگان حدود ۸۰ كيلومتر است كه امتداد آن حدود ۶۵۰ كيلومتر در كشورهاي قزاقستان و تركمنستان ساخته شده و حدود دهسال قبل افتتاح شده است. اين كارشناس ارشد ساخت و توسعه زيربناهاي حمل‌ونقل كشور افزود: در كشورهاي قزاقستان و تركمنستان سرمايه‌گذاري قابل توجهي در زمينه زيربناهاي ريلي انجام شده تا شاخه شرقي كريدور شمال - جنوب فعال شود اما تاكنون فعاليت ترانزيتي اين خط ريلي همانطور كه گفته شد نسبت به امكانات بالقوه‌اي كه دارد، اندك است. به همين علت هر چهار كشور قصد افزايش ترابري در اين مسير را دارند. وي ادامه داد: بر اساس اين توافق نامه بنا شد، نمايندگان راه‌آهن‌هاي كشورها جلسات مستمري در زمينه شاخه شرقي كريدور شمال - جنوب و شاخه مياني برگزار كنند. منظور از شاخه مياني مسير ترابري از روسيه يا قزاقستان به بنادر شمالي ايران از طريق حمل دريايي در درياي خزر است. مطابق توافق‌نامه چهارجانبه در جلسات بين نمايندگان راه آهن هر چهار كشور وضعيت فعلي ترابري، زيربناها، پايانه‌هاي ترابري، امكانات لجستيكي و سخت‌افزاري و از سوي ديگر تعرفه‌هاي حمل، مجوزها و مقررات همكاري راه‌آهن‌ها در طول شاخه شرقي و شاخه مياني را بررسي مي‌نمايند تا چالش و موانع موجود در خطوط ريلي كريدور شمال - جنوب رفع شود و موجب رشد چشمگير ترانزيت در اين كريدور شود. ناصريان خاطرنشان كرد: روسيه و قزاقستان كشورهاي پهناوري هستند و در مناطق شرقي كشور روسيه معادن زغال‌سنگ و كارخانه‌هاي پتروشيمي و صنايع فولاد وجود دارد كه اين صنايع براي دسترسي به بازار بين‌المللي يا بايد از مسير جنوب و عبور از ايران استفاده كنند يا از مسيرهاي ديگر به سمت شرق تار رسيدن به اقيانوس آرام بهره ببرد كه گزينه دوم مسير طولاني، دشوار و پرهزينه به شمار مي‌رود؛ بنابراين مسير ايران براي ترانزيت روسيه جذابيت دارد تا عمده بارهاي خود را از اين مسير عبور دهد.
