مصرف‌كنندگان برق؛ محكومان قطعي؟!
پس از ركوردشكني ۲۸ مرتبه مصرف برق طي دو هفته گذشته حجت بر پرمصرف‌ها تمام شد و طبق اعلام وزير نيرو برق مشتركان پرمصرف بدون چون و چرا قطع مي‌شود، اين در حالي است كه به گفته برخي كارشناسان مقصر اصلي ناترازي برق مصرف‌كنندگان نيستند و نبود سرمايه‌گذاري مناسب در حوزه احداث نيروگاه يكي از مهم‌ترين عوامل در ايجاد ناترازي محسوب مي‌شود.
پس از ركوردشكني ۲۸ مرتبه مصرف برق طي دو هفته گذشته حجت بر پرمصرف‌ها تمام شد و طبق اعلام وزير نيرو برق مشتركان پرمصرف بدون چون و چرا قطع مي‌شود، اين در حالي است كه به گفته برخي كارشناسان مقصر اصلي ناترازي برق مصرف‌كنندگان نيستند و نبود سرمايه‌گذاري مناسب در حوزه احداث نيروگاه يكي از مهم‌ترين عوامل در ايجاد ناترازي محسوب مي‌شود.
به گزارش خبرنگار «تعادل»، تقاضاي مصرف برق ايران درحالي به ۸۰ هزار مگاوات رسيده كه از اوج مصرف تركيه هم اكنون چيزي حدود ۵۰ هزار مگاوات است و كشور صنعتي و بزرگ آلمان با حجم وسيع سرمايه‌گذاري به ميزان ۸۰ هزار مگاوات مصرف برق دارد. در فصل گرم به دليل وارد مدار شدن سامانه‌هاي سرمايشي مصرف برق به‌شدت افزايش مي‌يابد كه به دنبال كاهش دماي هوا در نقاط مختلف كشور به مرور كاهش مي‌يابد.
اوج بار شبانه نيز از ۷۰ هزار مگاوات فراتر رفته است كه اين مساله لزوم مديريت مصرف برق را بيش‌از هر زماني نشان مي‌دهد. وزارت نيرو نيز براي اين مهم طرح تشويق مشتركان را درنظر گرفت كه بر اساس آن از ابتداي خرداد تاكنون بالغ بر ۱۲ ميليون مشترك معادل ۴۰درصد مشتركان ضمن كاهش مصرف برق خود نسبت به سال گذشته پاداش صرفه‌جويي دريافت كرده‌اند، در كنار مشتركان داراي مديريت مصرف و صرفه‌جويي كه تعدادشان بسيار زياد است، مشتركان پرمصرف و بدمصرفي نيز وجود دارند كه با آنها نيز اتمام حجت شده است.
بايد گفت كه حدود ٣٢ ميليون مشترك خانگي در كشور وجود دارد كه از اين ميان ٧٥درصد آنها در سطح الگو مصرف مي‌كنند، ٢٥ درصد از مشتركان حدود نيمي از برق مصرفي بخش خانگي را به خود اختصاص مي‌دهند، ١٥درصد از مشتركين تا ١.٥ برابر الگو، ٨ درصد ١.٥ تا ٢.٥ برابر الگو و ٢درصد از مشتركان بيش از ٢.٥ برابر الگو مصرف مي‌كنند.
آخرين پله مشتركاني هستند كه بيش از ٢.٥ برابر الگو مصرف مي‌كنند كه اين تعداد اندك به تنهايي ٨درصد از كل مصرف حوزه خانگي را به خودشان اختصاص داده‌اند. آن‌طور كه علي‌اكبر محرابيان، وزير نيرو اعلام كرده شركت توانير موظف شده است، پس از اعلام هشدار‌هاي لازم نسبت به قطع برق آنها اقدام كند.
علاوه‌بر اين، اين گروه بايد هوشيار باشند كه در صورت عدم تجديدنظر در نوع مصرف خود، قطعا در تابستان با قبض‌هاي ميليوني مواجه خواهند شد، چراكه براساس ماده ٦ قانون مانع‌زدايي از توسعه صنعت برق، تخصيص يارانه به مصارف بالاتر از الگو ممنوع بوده و تعرفه برق مشتركان خانگي با مصرف بالاتر از الگوي مصوب براي ميزان مصارف كمتر از الگو، مازاد بر الگو تا ١.٥ برابر، مازاد بر الگو تا ٢.٥ برابر، و ميزان مصارف بيش از ٢.٥ برابر به ترتيب با ضرايب ٠.٥، ١.٥، ٢.٥ و ٥ برابر هزينه تامين برق محاسبه و دريافت مي‌شود.
به‌طور كلي شدت مصرف انرژي در ايران نسبت به ميانگين جهاني بسيار بالاتر است و اين نشان مي‌دهد همچنان ظرفيت بالايي براي صرفه‌جويي در بخش خانگي كشور وجود دارد كه انتظار مي‌رود در سايه همكاري مشتركان با كمترين مشكل روز‌هاي گرم پيش رو را سپري كنيم.
چوب قطعي مداوم برق و استمرار ناترازي انرژي ديگر فقط لاي چرخ‌هاي توليد نيستند، بلكه اين بحران ديگر تبعاتي مانند تشديد بيكاري يا كاهش دستمزد نيروي انساني را هم به دنبال دارد.
قطعي مكرر برق باعث شده كه روند توليد صنايع با مشكلات فراواني روبه‌رو شود. اين قطعي‌ها با كاهش توليد، منجر به كاهش درآمد صنايع و گران‌تر شدن محصولات شده است. از سوي ديگر، اين قطعي‌ها تامين دستمزد كارگران را با مشكل مواجه كرده است.
بنابراين قطع برق تنها از يك بعد مطرح نيست و ابعاد مختلف آن بايد بررسي شود. امسال گرماي هوا، تمام الگو‌هاي موجود را بر هم زد و بحران برق را تشديد كرد. اين موضوع تمام توصيه‌هاي كارشناسانه در رابطه با مشكلات ساختاري مصرف برق را نابسامان كرد. براي مثال طي ۲۰ سال گذشته پيشنهاد مي‌شد كه كانال‌كشي ساختمان‌ها متوقف نشود و جايگزيني با كولر‌هاي گازي صورت نگيرد، چراكه اين كولرها، مصرف برق را دوچندان مي‌كنند، درحالي كه با بهينهسازي كولر‌هاي آبي، مي‌توانستند با يك‌پنجم مصرف برق كولر‌هاي گازي، تا حدي اوضاع را مديريت كنند. اما به توصيه كارشناسان توجهي صورت نگرفت و افزايش دما نيز مزيد بر علت شد.
با اين وجود به گفته برخي كارشناسان حوزه انرژي تمام تقصيرها به گردن مصرف‌كننده نيست و بخش دولتي در اين حوزه براي احداث نيروگاهي ضعيف عمل كرده است.
