جزييات افزايش ظرفيت توليد نفت در برنامه وزير پيشنهادي

افزايش ظرفيت توليد نفت جزو يكي از برنامه‌هاي كليدي محسن پاك‌نژاد، وزير پيشنهادي وزارت نفت تعريف شده است.
 هر ۱۰۰ هزار بشكه نفت در روز، سالانه ۲ ميليارد و ۸۰۰ ميليون دلار درآمدزايي براي كشور به همراه دارد، از اين رو هر اندازه كه توليد نفت و ظرفيت پالايشي كشور افزايش يابد، به تبع آن توان اقتصادي و منابع ارزي دولت هم بيشتر مي‌شود. ذخاير هيدروكربني مايع بيش از ۱۵۳ ميليارد بشكه است و هر چه بتوانيم توليد نفت و ظرفيت پالايشگاهي را افزايش دهيم، درآمدهاي ارزي قابل توجهي به دولت مي‌رسد كه توان اقتصادي دولت و منابع ارزي كشور را افزايش خواهد داد.

هرچند افزايش ظرفيت توليد نفت خام در دولت سيزدهم در دستور كار بوده، اما باتوجه به اهميت اين مساله بايد در دولت چهاردهم نيز با دقت مورد پيگيري قرار بگيرد و در اين زمينه، بررسي برنامه وزير پيشنهادي نفت نشان مي‌دهد كه ميدان به ميدان و پروژه به پروژه، روي اين ظرفيت كار شده است. در برنامه محسن پاك‌نژاد، وزير پيشنهادي نفت آمده است: «توليد نفت‌خام ايران پس از برجام و پيش از برگشت مجدد تحريم‌هاي بين‌المللي در سال ۱۳۹۷ به‌طور متوسط برابر با ۳۸۲۶ هزاربشكه در روز بوده است.
در حال حاضر با وجود اينكه موانع صادرات نفت به‌طور تدريجي برداشته شده است و امكان توليد حداكثري از ميادين نفتي وجود دارد، به حدود ۳۴۰۰ هزار بشكه در روز كاهش يافته است. به نظر مي‌رسد علت اين موضوع، تاخير در اجراي طرح‌هاي توسعه ميادين نفتي و نيز اجراي ناكافي برنامه‌هاي نگهداشت توان توليد است و در صورت تداوم اين روند طي ۴ سال آينده با كاهش توليد روزانه ۶۰۰ هزار بشكه‌اي، توليد كشور به ۲۷۵۰ هزار بشكه در روز مي‌رسد.

اين در حالي است كه با توجه به روند افزايشي مصرف فرآورده در كشور، بخش اصلي اين ميزان توليد در سال ۱۴۰۷ صرفا پاسخگوي بخش پالايشگاهي و مصرف داخلي بوده و صرفا حدود ۹۵۰ هزار بشكه در روز براي صادرات باقي خواهد ماند كه كشور را با چالش‌هاي جدي تأمين درآمد مواجه خواهد كرد. براين اساس لازم است با رفع چالش‌ها و تدوين برنامه‌هاي كوتاه‌مدت و بلندمدت نسبت به افزايش توليد نفت‌خام كشور طي ۴ سال آينده با اولويت دهي به ميادين مشترك و افزايش ضريب بازيافت اقدام كرد.
اهم برنامه‌هاي مربوط به اقدامات كوتاه‌مدت (يك ساله) شامل بازگرداني توان توليد ميادين موجود از طريق اجراي طرح‌هاي نگهداشت توان توليد و تسريع در افزايش توليد ناشي از اجراي قراردادهاي موجود واگذار شده براي توسعه و نگهداشت توان توليد مي‌شود، با اجراي اقدامات مربوط به تعمير چاه‌هاي موجود و اسيدكاري، مشبك‌كاري و تزريق حلال به چاه‌هاي داراي افت توليد و تسريع در پروژه‌هاي تعريف شده نگهداشت توان توليد با حفاري چاه‌هاي جديد در ميادين توسعه يافته كه برآورد مي‌شود نياز به سرمايه‌گذاري حدود ۳ ميليارد دلار داشته باشد، توان توليد ميادين نفتي موجود از حدود ۳۴۰۰ هزار بشكه در روز فعلي به حدود ۳۸۵۰ هزار بشكه در روز افزايش خواهد يافت.
تسريع در افزايش توليد ناشي از اجراي قراردادهاي موجود واگذار شده براي توسعه و نگهداشت توان توليد نيز شامل قراردادهاي مربوط به توسعه ميادين نفتي مشترك آزادگان جنوبي (۲۵ هزار بشكه در روز)، يادآوران (۱۰ هزار بشكه در روز)، ياران (۹ هزاربشكه در روز) و سهراب (۲ هزار بشكه در روز) و ميادين سپهر و جفير (۱۰ هزار بشكه در روز) با هدف افزايش توليد ۵۶ هزار بشكه در روز است.
اهم برنامه‌هاي مربوط به اقدامات بلندمدت (چهار ساله) نيز شامل دستيابي به افزايش توليد بيش از ۴۰۰ هزار بشكه در روز نسبت به افت توليد طبيعي ميادين با تكميل فعاليت‌هاي اجرايي قراردادهاي IPC در دست اجراي ۱۲ ميدان نفتي و طرح نگهداشت افزايش توليد شامل افزايش توليد از قراردادهاي مربوط به توسعه ميادين نفتي مشترك ياران (۱۵ هزار بشكه در روز)، سهراب (۱۵ بشكه در روز) و لايه نفتي پارس جنوبي (۱۷ هزار بشكه در روز) و آبان و پايدار غرب (۵ هزار بشكه در روز) و ميادين سپهر و جفير (۷۰ هزار بشكه در روز)، شادگان (۵۵ هزار بشكه در روز)، كوپال (۳۰ هزار بشكه در روز)، چشمه خوش، دالپري و پايدار شرق (۵۰ هزار بشكه در روز) با هدف افزايش توان توليد نهايي به حدود ۲۵۷ هزار بشكه در روز و افزايش توليد حدود ۱۵۰ هزاربشكه در روز از محل اجراي كامل طرح‌هاي نگهداشت و افزايش توان توليد نفت مي‌شود.
دستيابي به افزايش توليد بيش از ۲۵۰ هزار بشكه در روز نسبت به توليد اوليه با تنفيذ قراردادهاي توسعه و بهره‌برداري ۸ ميدان نفتي شامل افزايش توليد با تنفيذ قراردادها و انجام عمليات اجرايي قراردادهاي مربوط به ميادين نفتي مشترك آزادگان (۱۷۵ هزاربشكه در روز)، چنگوله (۳۰ هزار بشكه در روز) و آذر (۲۱ هزاربشكه در روز) و ميادين بندكرخه (۵ هزاربشكه در روز)، سومار، سامان و دلاوران (۹ هزاربشكه در روز) و مسجد سليمان (۹ هزار بشكه در روز) با هدف دستيابي به افزايش توليد نهايي حدود ۷۰۰ هزاربشكه در روز با سرمايه‌گذاري ۱۵ ميليارد دلار مورد توجه قرار گرفته است.
همچنين دستيابي به افزايش توليد بيش از ۶۰۰ هزار بشكه در روز نسبت به توليد اوليه با انعقاد قراردادهاي جديد براي توسعه و بهره‌برداري ۱۴ مخزن نفتي شامل افزايش توليد از ميادين نفتي مشترك يادآوران (۵۰ هزار بشكه در روز)، دهلران و دانان (۱۱ هزار بشكه در روز) و اسفنديار (۴ هزار بشكه در روز) و ميادين مخازن بنگستان آبتيور، منصوري و اهواز (۲۱۰ هزار بشكه در روز)، مارون آسماري و بنگستان (۱۵۰ هزار بشكه در روز)، گچساران (۸۰ هزار بشكه در روز)، بي بي حكيمه (۳۰ هزار بشكه در روز)، سوسنگرد (۳۵ هزار بشكه در روز)، دارخوين (۲۰ هزار بشكه در روز) و ابوذر (۱۵ هزار بشكه در روز) و با هدف افزايش توان توليد نهايي به حدود ۸۷۰ هزار بشكه در روز با سرمايه‌گذاري حدود ۲۵ ميليارد دلار.  از اين‌رو، با اجراي برنامه‌هاي فوق، در طول يك سال ظرفيت توليد نفت خام كشور از ۳ ميليون و ۴۰۰ هزار بشكه در روز به حدود ۳۸۵۰ هزار بشكه در روز افزايش خواهد يافت؛ همچنين در پايان دولت چهاردهم، دستيابي به ظرفيت توليد حدود ۵ ميليون بشكه در روز هدف‌گذاري شده است. »
رشد اقتصادي گروه نفت و گاز در سال ۱۴۰۱ عدد ۱۰ درصد و در سال ۱۴۰۲ عدد ۲۰ درصد بوده است، توليد نفت تا امروز به رقم روزانه ۳ ميليون و ۶۰۰ هزار بشكه رسيده. طبق برآوردهاي صورت گرفته تا پايان امسال توليد نفت به ۴ ميليون بشكه در روز خواهد رسيد، بدان معنا كه روزانه ۴۰۰ هزار بشكه بايد به توليد نفت اضافه شود، باتوجه به برنامه وزير پيشنهادي در صورت اجرا تحقق اين رقم دور از ذهن نخواهد بود.