باخت سلامت در قمار نابرابر مسوولان با پرستاران

گلي ماندگار|

اعتراضات پرستاران وارد دومين هفته خود شده است. اين اعتراضات صنفي از شنبه هفته گذشته در شيراز آغاز شد و حالا به شهرها و استان‌هاي ديگر رسيده است. اعتراضاتي كه نه‌تنها مربوط به مشكلات مادي و معيشتي پرستاران است كه مطالبه آنها براي اجراي قوانيني است كه سال‌هاست به تصويب رسيده اما مسوولان از انجام آن سر باز مي‌زنند.

اما فقط مساله شانه خالي كردن مسوولان از بار مسووليت نيست، وقتي پاي صحبت‌هاي پرستاران مي‌نيشيني مي‌بيني بسياري از‌آنها از مافيايي سخن مي‌گويند كه ۱۷ سال است مانع اجراي قانون تعرفه‌گذاري خدمات پرستاري شده است. مافيايي كه معتقد است كارانه پزشك بايد ۳۰۰ برابر پرستار باشد. همان مافيايي كه بنيان تبعيض را در وزارت بهداشت و درمان بنا نهاده و تا به حال هم از آن حمايت كرده است. اما مساله اينجاست كه در اين بين فقط پرستاران نيستند كه از دريافت حق و حقوق خود باز مانده‌اند بلكه اين بيماران هستند كه سلامت‌شان به خطر مي‌افتد. كمبود نيروي پرستار در بيمارستان‌ها يك معضل هميشگي بوده اما اين روزها با دست از كار كشيدن تعداد قابل توجهي از پرستاران و پر كردن جاي خالي آنها با افراد غيرمتخصص مي‌تواند به قيمت جان افرادي تمام شود كه به عنوان بيمار در بيمارستان‌ها حضور دارند. در اين بين نه مسوولان مي‌بازند و نه پرستاران بلكه سلامت است كه در اين قمار نا برابر بازنده است و متضرر اصلي اين باخت هم مردم هستند.

مشكل پرستاران فقط پول نيست

بي‌توجهي به نيروي انساني در ساختار وزارت بهداشت ودرمان مشكل امروز و ديروز نيست اما مساله اينجاست كه طي سه سال گذشته اين بي‌توجهي و عدم همكاري مسوولان با پرستاران و ديگر كادر درمان معترض به وضعيت به حداقل رسيده است. هر چه بوده تا به حال وعده‌هايي بوده كه هيچ كدام اجرايي نشده است. همان‌طور كه در بهمن ماه سال گذشته وقتي پرستاران در بيمارستان‌هاي مختلف در شهرهاي متفاوت دست از كار كشيدند مسوولان وزارت بهداشت با دادن وعده‌هايي كه هيچ‌وقت اجرايي نشد آنها را به كار بازگرداندند و حالا بعد از گذشت ۷ ماه از آن تاريخ اين بار پرستاران با گستردگي بيشتري و براي دريافت مطالبات خود دست از كار كشيدند. اين بار هم مسوولان مي‌خواهند با وعده بازپرداخت معوقات و اختصاص بودجه پرستاران را به كار بازگردانند اما مساله اينجاست كه بسياري از آنها بر اين باورند كه مشكلات پرستاران تنها مختص مسائل و مشكلات مالي و عدم دريافت حقوق و مزاياي عقب افتاده نيست. آنها به دنبال اجراي قوانين هستند.

كسي صداي پرستاران را نشنيد

يكي از پرستاران بيمارستان نمازي شيراز درباره علل دست از كار كشيدن پرستاران به «تعادل» مي‌گويد: اول از همه بايد بگويم كه اين اعتراضات به صورت خودجوش بوده و هيچ‌كس ما را وادار به اين كار نكرده است. ماه‌هاست پرستاران نه‌تنها در شيراز كه در تمامي شهرها و استان‌هاي كشور سعي مي‌كنند صداي اعتراض‌ خود به شرايط حاكم بر بيمارستان‌هاي دولتي را به گوش مسوولان برسانند اما هيچ‌كس توجهي به آنها نمي‌كند.

عاطفه مي‌افزايد: از يك طرف مجبوريم ساعت‌هاي زيادي اضافه‌كاري اجباري در بيمارستان‌ها بگذرانيم، از طرف ديگر تعداد بيماراني كه در هر شيفت كاري به يك پرستار داده مي‌شود خيلي بيشتر از تعداد استاندارد است و در مقابلِ اعتراض پرستاران، به آنها مي‌گويند بايد اين كار را انجام دهيد و مسووليت اين تعداد بيمار با شماست. در اين بين اگر هر اتفاقي براي بيماران رخ دهد اين پرستار است كه بايد پاسخگو باشد. از طرفي ۱۷ سال است ما منتظر اجرايي شدن قوانيني هستيم كه تصويب شده‌اند اما هيچ‌كس زير بار اجراي آن نمي‌رود.

مشكلات پرستاران بايد ريشه‌اي حل شود

يكي ديگر از پرستاران بيمارستان فقيهي در پاسخ به اين سوال كه «آيا از اختصاص بودجه ۱۰ هزار ميليارد توماني براي رفع مشكلات پرستاران كه عضو كميسيون برنامه و بودجه مجلس خبرش را داده آگاه است يا نه» مي‌گويد: مساله اينجاست كه از اين وعده‌ها بارها به ما داده شده و تا زماني كه اجرايي نشود ديگر نمي‌توانيم باور كنيم. از سوي ديگر مشكلات پرستاران بايد ريشه‌اي حل شود. اين مافيايي كه ۱۷ سال است مانع اجراي قانون تعرفه‌گذاري خدمات پرستاري شده بايد از ميان برداشته شود. او ادامه مي‌دهد: مگر مي‌شود براي اضافه‌كار اجباري كه به پرستاران تحميل مي‌كنند تنها ساعتي ۲۲ تا ۲۵ هزار تومان پرداخت شود كه البته آن را هم به مدت هشت ماه است پرداخت نكرده‌اند و با توجه به رشد تورم روزانه در كشور آن پول امروز ديگر دردي از ما دوا نمي‌كند. انگار سود مديران بر سلامت بيماران ارجحيت دارد مسعود، پرستار بيمارستان چمران نيز در اين باره توضيح مي‌دهد: ما حتي امنيت شغلي هم نداريم. از يك طرف بيمارستان با كمبود نيروي پرستار مواجه است و از طرف ديگر مديران به‌يك‌باره تصميم مي‌گيرند تعدادي از پرستاران را تعديل كنند و وقتي هم اعتراض مي‌كنيم مي‌گويند همين تعداد موظف هستند به تمام بيماران رسيدگي كنند.

هيچ نيرويي از تهران نيامده است

او در پاسخ به اين سوال كه آيا طي روزهاي گذشته از تهران نيروي پرستار به شيراز فرستاده شده يا نه مي‌گويد: هيچ نيرويي از تهران نيامده يا لااقل به بيمارستاني كه من در آن كار مي‌كنم نيرويي فرستاده نشده است. اكثر كساني كه آمده‌اند تا جاي پرستاران را پر كنند نيروهاي كادري هستند كه مدرك پرستاري هم دارند اما هيچ تجربه كار عملي‌اي ندارند و سال‌هاست در بخش‌هاي اداري مشغول كارند. از طرف ديگر دانشجوهاي پرستاري را براي انجام كار به بيمارستان‌ها فرستاده‌اند و در اين بين سرپرستارها نيز مجبورند كار پرستار را انجام دهند. مساله اينجاست كه انگار سود مديران بر سلامت بيماران ارجحيت دارد.

مشكل پرستاران پرداخت معوقات نيست، اجراي قانون است

محمد شريفي مقدم، دبيركل خانه پرستار نيز در اين باره به« تعادل» مي‌گويد: پرداخت معوقات تنها يكي از مطالباتي است كه پرستاران در جريان اين اعتراض‌ها به آن اشاره كرده‌اند. مساله اصلي اين است كه آنها مي‌خواهند قانون تعرفه‌گذاري خدمات پرستاري، رفع تبعيض در پرداخت كارانه به پرستاران، اضافه كاري اجباري، كمبود نيروي انساني و شرايط سخت كاري، شيفت‌هاي طولاني‌مدت و... مورد توجه قرار گرفته و يك بار براي هميشه حل و فصل شود.

او اظهار مي‌دارد: در يك كلام، پرستاران اجراي درست قوانيني را مي‌خواهند كه به تصويب رسيده اما مافياي بزرگي مانع از اجراي آن مي‌شود! همان مافيايي كه در سال ۷۶ با لابي‌هاي گسترده مدل پرداخت «فيكس پيمنت» يا همان حقوق ثابت را به پرداخت كارانه و در اولويت قراردادن پزشكان تبديل كرد!

چرا بايد كارانه يك پزشك ۳۰۰ برابر بقيه كادر درمان باشد

دبيركل خانه پرستار مي‌گويد: بحث تبعيض يكي از معضلات مهم در حوزه بهداشت و درمان است. اينكه مسوولان تنها به راضي نگه داشتن بخش كوچكي از اين حوزه بزرگ اكتفا كرده‌اند و فكر مي‌كنند اگر پزشكان را راضي نگه دارند و پرداخت‌هاي چندصد ميليوني به آنها داشته باشند، مي‌توانند حوزه سلامت را سر پا نگه دارند؛ در حالي‌كه بيشترين بخش از بار اين حوزه بر دوش كادر درمان و به خصوص پرستاران است كه هميشه در رده‌هاي پايين اولويتي قرار داشته‌اند. او مي‌افزايد: مساله اينجاست كه چرا در كشور ما قوانين به درستي اجرا نمي‌شود. بارها اعلام كرده‌ايم كه كارانه در اكثر كشورهاي دنيا با يك فرمول ساده و دقيق به پزشكان و پرستاران و ديگر كادر درمان پرداخت مي‌شود. اگر كارانه يك پزشك ۱۲ هزار دلار است، پرستار ۶ هزار دلار دريافتي دارد؛ يعني پزشك به دليل تخصص و البته حضور در اتاق عمل دو برابر پرستار دريافت مي‌كند. شريفي مقدم مي‌گويد: در ايران، پزشك حتي در اتاق عمل حاضر نمي‌شود؛ رزيدنت عمل جراحي را بدون حضور استاد انجام مي‌دهد و در نهايت، كارانه‌ پزشك از اين عمل جراحي كه حتي در آن حاضر نبوده ۳۰۰ ميليون است و بقيه افراد حتي رزيدنتي كه عمل را انجام داده و پرستار و مسوول هوشبري و ... كارانه سه ميليون توماني دريافت مي‌كنند. اين اگر تبعيض آشكار نيست چه نام ديگري مي‌توانيم بر آن بگذاريم؟ او مي‌افزايد: البته كارانه ۳۰۰ ميليوني كف دريافتي است و كارانه برخي پزشكان، تا يك ميليارد تومان هم مي‌رسد! در اين بين پرستاران بايد با حقوق ماهي ۱۳ تا ۱۵ ميليون، هزينه‌هاي زندگي خود را تامين كنند و در نهايت براي اضافه كار اجباري هم ماهي دو ميليون و ۵۰۰ هزار تومان به آنها بدهند.

اين اقدمات بازي با جان بيماران است

شريفي مقدم در مورد اين مساله كه به كار گرفتن دانشجو پرستار، سرباز پرستار و يا نيروي كادري با مدرك پرستاري در بيمارستان‌هاي براي رفع كمبود در موقع اعتراضات پرستاران قانوني است يا خير مي‌گويد: اين افراد كادري مدرك پرستاري دارند اما متاسفانه سابقه و تجربه كار پرستاري را ندارند. مساله قانوني بودن يا نبودن نيست مساله اين است كه چقدر براي جان بيماران ارزش قائل باشيم. او مي‌افزايد: متاسفانه اخبار زيادي در اين رابطه كه از دانشجويان پرستاري تا سرباز پرستارها براي پر كردن جاي خالي پرستاراني كه اعتصاب كرده‌اند شنيده مي‌شود. مساله اينجاست كه وزارت بهداشت و درمان بايد در اين زمينه تدبير ديگري بينديشد. حضور پرستاراني كه هيچ سابقه كاري ندارند بر بالين بيماران شايد در كوتاه‌مدت عواقبي در پي نداشته باشد اما قطعا در بلندمدت آسيب زا خواهد بود.