روزهاي خوب سلامت در راه است؟
همه كابينه پيشنهادي مسعود پزشكيان از مجلس راي اعتماد گرفتند اما شايد يكي از مهم‌ترين افرادي كه انتخابش به عنوان شانزدهمين سكاندار سلامت مي‌تواند بارقه اميدي براي جامعه و البته كادر درمان باشد همين محمدرضا ظفرقندي است.
همه كابينه پيشنهادي مسعود پزشكيان از مجلس راي اعتماد گرفتند اما شايد يكي از مهم‌ترين افرادي كه انتخابش به عنوان شانزدهمين سكاندار سلامت مي‌تواند بارقه اميدي براي جامعه و البته كادر درمان باشد همين محمدرضا ظفرقندي است. او با چالش‌هاي بسياري در نظام سلامت رو به‌روست. از اعتصابات و اعتراضات پرستاران گرفته تا كمبود دارو و البته مشكلات فرسودگي تجهيزات در بيمارستان‌هاي دولتي و....
ظفرقندي اما در شرايط ديگر و مسووليت‌هاي ديگري كه داشته ثابت كرده مرد ميدان عمل است و مي‌تواند اين بارقه اميد را به شعله‌اي ماندگار در حوزه سلامت تبديل كند. بيش از همه فعالان اين حوزه اميد دارند تا او به جاي شعار و وعده‌هايي كه هيچ نشاني از اجرايي شدن ندارند به واقعيت بپردازد. مشكلات را ببيند و براي رفع آنها راهكار ارايه دهد. البته كه نمي‌توان از او به تنهايي انتظار معجزه در حوزه سلامت را داشت. قطعا تيمي كه قرار است به ظفرقندي كمك كنند بايد از بين افرادي كاردان و زبده و البته دلسوز حوزه سلامت انتخاب شوند تا ابرچالش‌هاي اين حوزه را حل و فصل كنند.
از پرستاران تا بيماران
اين روزها بيشتر بيمارستان‌هاي دولتي كشور با اعتراض‌هاي گسترده پرستاران مواجهند. همان كساني كه بخش اعظم ارايه خدمات سلامت به بيماران برعهده آنهاست اما هميشه بيشترين بي‌توجهي و عبور از خواست‌ها و مطالبات‌شان از سوي مسوولان اين حوزه بوده است. از سوي ديگراگر از در همين بيمارستان‌هاي دولتي پاي درد و دل بيماران بنشينيم بسياري از آنها از شلوغي، فرسودگي تجيهزات، كمبود نيرو، نبود پزشك متخصص و... گلايه مي‌كنند. تمام اين عوامل دست به دست هم داده‌اند تا بيماران خدمات درخوري دريافت نكنند. از يك طرف هم هزينه‌هاي درمان به قدري افزايش يافته كه بسياري از افراد جز مراجعه به بيمارستان‌هاي دولتي و ساعت‌ها و روزها معطلي در صف‌هاي پذيرش چاره ديگري ندارند.
نگاه از نزديك به مشكلات حوزه درمان
محمدرضا ظفرقندي بايد قبل از بالا رفتن از طبقات برج‌هاي وزارت بهداشت و جا گير شدن در ساختمان‌هاي بلندمرتبه اين وزارتخانه از نزديك نگاهي به مشكلات حوزه بهداشت ودرمان بيندازند تا براي رفع آنها چاره‌اي بينديشد. وزراي پيشين و به خصوص وزير بهداشت دولت سيزدهم نشان دادند كه نمي‌توان از بالاترين طبقه ساختمان يك برج نظارت كافي و البته درستي بر مشكلات موجود در بيمارستان‌ها و داروخانه‌ها داشت. در واقع ديدن اين مشكلات و معضلات و باور آنها اولين گامي است كه براي رفع اين مشكلات مورد نياز است. همان‌طور كه بسياري از پرستاران و فعالان حوزه صنفي آنها معتقدند برج‌نشينان وزارت بهداشت و درمان تا وقتي از آن بالا به آنها نگاه مي‌كنند، نمي‌توانند هيچ چاره‌اي براي مشكلات اين صنف بينديشند.
جراح كهنه‌كار و روزهاي پر‌اميد
به هر حال در شرايطي كه پزشكيان دولت خود را «دولت وفاق ملي» مي‌نامد و بر استفاده از نيروهاي توانمند فارغ از نگرش سياسي آنها تاكيد دارد، محمدرضا ظفرقندي به عنوان شانزدهمين سكاندار وزارت بهداشت در سال‌هاي پس از انقلاب اسلامي موفق به اخذ راي اعتماد از مجلس شد؛ جراح كهنه‌كار و عضو «گروه پزشكان ساك به دست در دوران دفاع مقدس» كه به اذعان كارشناسان با توجه به شرايط فعلي حوزه سلامت، كار سختي در وزارت بهداشت پيش رو خواهد داشت. اگر بخواهيم نگاهي به تاريخچه وزراي بهداشت و درمان در اين حوزه بيندازيم بايد بگوييم كه از ابتداي انقلاب اسلامي تاكنون ۱۵ وزير سكاندار وزارتخانه مربوط به سلامت ايرانيان بوده‌اند؛ وزارتخانه‌اي كه به لحاظ تشكيلات و پرسنل و بازنشستگانش دومين وزارتخانه بزرگ كشور است و در طول تاريخ تشكيلش، فراز و فرودهاي بسياري را از سر گذرانده است. از زمان تشكيل «اداره كل صحيه» در سال ۱۳۲۰ تاكنون قوانين زيادي مرتبط با سلامت ايرانيان، در كشور مصوب شده و وزراي زيادي هم در كابينه‌هاي مختلف آمده و رفته و هر كدام به نوبه خود سهمي، چه خوب و چه بد، در بهداشت و درمان ايرانيان داشته‌اند.
تركيب پزشكيان و ظفرقندي؛ فرصتي تاريخي براي سلامت
اكنون و در دولت چهاردهم نيز كارشناسان معتقدند از آنجاكه رييس‌جمهور خود پزشك است و درد آشناي سلامت، بي‌ترديد انتظارات او از اين حوزه قابل توجه خواهد بود و بر همين اساس هم تامين نظر او كار راحتي نخواهد بود؛ به همين دليل هم هست كه دست‌اندركاران سلامت و جامعه پزشكي و پرستاري كشور حضور او را به عنوان فرصتي تاريخي براي نظام سلامت قلمداد مي‌كنند.
اولين وزيري كه از نظام پزشكي به ايوانك مي‌رود
از طرف ديگر نيز به اذعان كارشناسان و دست‌اندركاران نظام سلامت، محمدرضا ظفرقندي اولين وزيري خواهد بود كه از نظام پزشكي به وزارت بهداشت مي‌رود و سال‌ها نيز رياست دانشگاه علوم پزشكي را عهده‌دار بوده؛ به همين دليل نيز برخي معتقدند كه وي با مباحث روز جامعه پزشكي همچون دانشجو، رزيدنت، تعرفه، ماليات، سطح‌بندي و نظام ارجاع و ساير مباحث بين و درون رشته‌اي آگاه است و انتخاب وي را نيز يك فرصت براي نظام سلامت مي‌دانند. بر همين اساس هم پيش از اين و قبل از راي اعتماد مجلس، جمعي از جامعه سلامت كشور از جمله جمعي از روساي ادوار دانشگاه‌هاي علوم پزشكي سراسر كشور، مديران ستادي وزارت بهداشت و همچنين ۲۴۹ عضو مجمع عمومي و روساي نظام پزشكي سراسر كشور در بيانيه‌هايي حمايت خود را از ظفرقندي، وزير پيشنهادي پزشكيان براي تصدي وزارت بهداشت اعلام كرده بودند. در اين ميان نام حدود هفت تن از وزراي اسبق بهداشت ازجمله دكتر عليرضا مرندي و دكتر سيدحسن هاشمي نيز ديده مي‌شود كه هر كدام در ويديوهايي كوتاه علت حمايت خود از ظفرقندي را اعلام و خواستار راي مجلس به وي شده بودند. با اين وجود، برخي مواضع سياسي محمدرضا ظفرقندي در گذشته، محل بحث برخي نمايندگان مخالف وي بود؛ هرچند كه وي در فاصله اعلام برنامه‌ها تا اخذ راي اعتماد، چندين‌بار تاكيد كرد كه در زمان هشت سال رياستش بر دانشگاه علوم پزشكي تهران از گروه‌هاي مقابل، معاونش بوده‌اند و كار را پيش برده‌اند و معتقد است كه سياست‌بازي و تفكر جناحي در حوزه سلامت جايي ندارد.
مهم‌ترين ماموريت ظفرقندي
در ابتداي راه وزارت
در مجموع ۳۱ مردادماه، محمدرضا ظفرقندي به عنوان شانزدهمين سكاندار نظام سلامت و با ۱۶۳ راي موفق به اخذ اعتماد مجلس شد و شايد بتوان ضرب‌الاجل و مهم‌ترين ماموريت ظفرقندي در آغاز به دست گرفتن سكان وزارت بهداشت را اقدامي فوري جهت حل مشكلات منابع مالي و انساني سلامت و همچنين مشكلات دارويي خواند. ظفرقندي كه جراح قلب است و دو دوره رياست سازمان نظام پزشكي و هشت سال نيز رياست دانشگاه علوم پزشكي تهران را در كارنامه دارد، در دفاع از برنامه‌هايش در مجلس شوراي اسلامي گفته بود كه «آماده ورود به عرصه مديريت خطيري شدم كه با جان انسان‌ها مرتبط است» و علت حضورش را اين‌گونه عنوان كرده بوده كه «پذيرفتن مسووليت در شرايط فعلي تفاوت زيادي با حضور در تيم‌هاي اضطراري در زمان جنگ تحميلي ندارد.»
ياد گرفته‌ام كه حامي مردم باشم
محمدرضا ظفرقندي در دفاع از برنامه‌هايش در مجلس گفته بود: «آماده‌ام با تمام توان و ظرفيت و تجربه و حمايت گسترده جامعه سلامت كشور تلاش كنم تا مردم جز رنج بيماري، رنج ديگري را تحمل نكنند.»
او تاكيد كرده بود: «به عنوان پزشك ياد گرفته‌ام كه حامي مردم باشم كه با وجود تمام پيشرفت‌هاي به دست آمده در حوزه سلامت، در برخي نقاط دچار محروميت‌هاي جدي هستند و با چالش‌هاي بزرگي مانند دسترسي به خدمات و ميزان پرداخت از جيب، هزينه‌هاي كمرشكن، سالمندي، توانبخشي و سلامت روان مواجه هستند.»
چالش‌هاي نظام سلامت از نگاه شانزدهمين وزير بهداشت
او همچنين با بيان اينكه كشور ما اكنون درگير بحران‌هاي مختلف است، عنوان داشته بود كه «درگير تحريم‌هاي ظالمانه و محدوديت‌هاي مالي متعدد هستيم كه مانع جدي در روابط بين المللي است» و تاكيد كرده بود كه «مبناي كار در وزارت بهداشت، ارايه خدمات سلامت به صورت در دسترس با رعايت عدالت و كيفيت مناسب است و براي رسيدن به آن، ابتدا بايد به وضع موجود نگاه كنيم.»
محمد رضا ظفرقندي همچنين در بخش ديگري از صحبت‌هايش در مجلس، «توليت» را چالش نخست سلامت خوانده و چالش دوم را هم بحث نيروي انساني عنوان كرده و گفته بود: «موضوعي كه در چند سال اخير به‌طور بارزي نمايان شده، بحران نيروي انساني مانند مهاجرت، تغيير شغل، عدم اقبال به ادامه تحصيل به خصوص در دوران دستياري است.»
او چالش سوم را «دارو و تجهيزات پزشكي» و چالش چهارم را هم فرسودگي زيرساخت‌ها و تجهيزات و فناوري پيشرفته و نيازهاي سلامت كشور عنوان كرده بود.
وزير بهداشت همچنين در اعلام برنامه‌هايش در مجلس درباره افزايش ظرفيت پذيرش دانشجوي پزشكي تاكيد كرده بود كه «به شرط تامين بودجه و استاد با اين موضوع مخالفتي ندارد؛ چراكه در غير اين صورت باعث كاهش كيفيت مي‌شود و در حوزه سلامت نمي‌توانيم كاهش كيفيت را بپذيريم.» در مجموع ظفرقندي در مجلس تاكيد كرد كه «با التزام به قانون اساسي و پايبندي به تمام اصول آن به پشتوانه راي مردم به رييس‌جمهور و حمايت مقام معظم رهبري از رييس‌جمهور، آماده‌ام با راي مجلس محترم، مسووليت وزارت بهداشت را برعهده بگيريم و تمام توان خود را براي مردم به كار بگيرم.»
در مجموع محمدرضا ظفرقندي، پزشك و جراح جهادگر روزهاي سخت دفاع مقدس و وزير بهداشت، درمان و آموزش پزشكي دولت چهاردهم، به باور كارشناسان سلامت اكنون با دريافت راي اعتماد مجلس، كار سختي در وزارت بهداشت پيش رو خواهد داشت؛ چراكه وزارت بهداشت به عنوان يكي از تخصصي‌ترين وزارتخانه‌ها در دولت، سلامت جمعيت بيش از ۸۰ ميليون ايراني به نوعي با فعاليت‌ها و تصميمات آن گره خورده است.
