عشقي در لبه پرتگاه!

دولت چهاردهم و كابينه آن در جاي خود مستقر شده‌اند و به واسطه همين موضوع انتظار مي‌رود كه تغييراتي در سازمان بورس ايجاد شود.

سازمان بورس از سال 99 تا به امروز روساي زيادي به خود نديده و مجيد عشقي تنها رييسي كه توانسته در دو دوره رياست سازمان بورس را برعهده بگيرد كه به عقيده برخي كارشناسان در اين مسير چندان موفق نبوده است.

مجيد عشقي، رييس سازمان بورس ۲۱ مهر ماه ۱۴۰۰ با حكم شوراي عالي بورس، رييس هيات‌مديره سازمان بورس و رييس سازمان انتخاب شد.همچنين در روز 20 فروردين ماه و در جلسه شوراي عالي بورس موافقت شد كه وي مجدد در يك دوره جديد بالاترين مقام اجرايي سازمان بورس را داشته باشد.

درحال حاضر بورس كه پيش از سال 99 محلي سالم براي سرمايه‌گذاري بود به كوره سرمايه‌سوزي تبديل شده است. البته اين شرايط در‌حالي رخ داد كه رشد اقتصادي و تورم كشور در تمام اين چهار سال تاحدودي مثبت بود و انتظار مي‌رفت بخشي از اين رشد خود را در بازار سرمايه نشان دهد.

در سال‌هاي گذشته مجيد عشقي و تيم همراه او به جاي پذيرش وظايف و مسووليت‌هاي خود همواره در پي آن بودند كه نابساماني بورس را گردن ديگر بخش‌هاي اقتصادي كشور بيندازند. روزي وضعيت بورس به دنبال خروج خودرو از بورس كالا به گردن وزارت صمت انداخته مي‌شد و روزي ديگر گواهي سپرده خاص با سود ۳۰ درصد، عامل اصلي ريزش معرفي مي‌شد. جالب اينجاست كه دلالان و سفته بازان بورسي كه به دليل شرايط بد بازار از دنبال‌كنندگان بالايي برخوردار بودند هم، همكلام و به نظر هماهنگ با مسوولان سازمان بورس همين مسائل را به عنوان دلايل ريزش بازار تكرار مي‌كردند.

از سوي ديگر برخي از تصميمات به صورت نادرست اجرايي شده است و نتوانسته تاثير مثبت و درستي روي بازار بگذارد. براي نمونه گواهي سپرده خاص در اوايل بهمن سال اخير با دستور بانك مركزي اجرايي شد و هدف اساسي آن نيز كنترل و مديريت منابع براي پروژه‌هاي خاص بود. تصميمي كه به عقيده برخي كارشناسان اقتصادي مي‌توانست اقتصاد كشور را تاحدود زيادي نجات دهد، اما آن سوي ماجرا مخالفين سر سختي نيز بودند كه عقيده داشتند اين اوراق مي‌تواند به توليد‌كنندگان ضربه بزند و درنهايت بازار سرمايه دچار نزول و سقوط شود. اما مساله اينجاست كه در زمان وجود نقدينگي انتشار به اندازه اوراق زياني براي بازار ندارد اما در روندهاي نزولي مي‌تواند در ابتدا به صورت رواني سرمايه‌گذاران را تحت تاثير قرار دهد و به نوعي وضعيت بازار را وخيم كند.

يكي از اين مخالفان، مجيد عشقي رييس سازمان بورس و اوراق بهادار بود. عشقي به حدي انتشار اوراق ۳۰ درصدي را مشكل بزرگي براي بازار بورس مي‌ديد كه در برنامه تلويزيوني صف اول در فروردين امسال به انتقاد آن پرداخت: «تصميمات اتخاذ شده در دستگاه‌هاي مختلف اقتصادي بدون درنظر گرفتن اثرات آن بر ساير بخش‌هاست، اثر سود بانكي ۳۰ درصد شديد است كه سال گذشته آن را در بورس تجربه كرديم. وقتي سود بانكي روي ۳۰ و ۳۵ درصد باشد، ساير سرمايه‌گذاري‌ها كمتر خواهند بود.»

اين انتقاد درحالي بود كه بازار آن زمان وضعيت فاجعه‌باري نداشت و رييس سازمان بورس نيز مي‌توانست با تصميم‌گيري مكمل اجازه ندهد كه بازار سقوطي عميق و شراط نابساماني را تجربه كند.

بايد توجه داشت كه اثر وضعي و كوتاه‌مدت انتشار اين گواهي بر بازار سرمايه قابل انكار نيست اما اين موضوع به اين معني نيست كه ضعف‌هاي اجرايي و سياستي رييس سازمان بورس صرفا به عملكرد بقيه سازمان‌ها مرتبط باشد. حالا همه‌چيز براي دولت چهاردهم آماده است كه جاي مديران كارشناس و لايق را با مديران بهانه‌گير كه اهالي بازار سرمايه هم دل خوشي از آنها ندارند، عوض كند.

رييس بعدي سازمان بورس چه كسي خواهد بود؟

پيش از اين هر بار كه شايعه بركناري مجيد عشقي به گوش مي‌رسيد افراد جايگزين نيز مشخص مي‌شدند مانند محمد فطانت، ابوذر سروش، محمدرضواني‌فر و عليرضا ناصرپور. حتي برخي شايعه‌ها در برخي كانال‌ها و سايت‌ها نيز ميثم فدايي و عبده تبريزي را به عنوان جايگزين مجيد عشقي نام برده بودند.

پس از انتخاب مسعود پزشكيان و قبل از انتخاب وزير اقتصادي و دارايي نام افرادي همچون بهرنگ اسدي و دهقان دهنوي به گوش مي‌رسيد. چندي پيش از اسامي محمدرضا پور ابراهيمي، سعيد اسلامي بيدگلي و محمود گودرزي نيز به عنوان رييس احتمالي سازمان بورس نام برده شده بود. روزهاي اخير نيز نام فرهاد حنيفي در برخي رسانه‌ها به عنوان گزينه پيشنهادي همتي براي رياست سازمان بورس منتشر گرديده است. همچنين نام بابك ابراهيمي و محسن خدابخش مطرح است.

بازار از دريچه معاملات

در معاملات دومين روز كاري هفته يعني دوشنبه، شاخص كل بورس تهران 10 هزار و 987 واحد نسبت به روز كاري گذشته بالاتر ايستاد و به سطح 2 ميليون و 63 هزار و 277 واحد رسيد. شاخص كل هم‌وزن بورس نيز با افزايش هزار و 717 واحدي در رقم 643 هزار و 587 واحدي ايستاد. شاخص كل فرابورس 40 واحد رشد كرد و به رقم 20 هزار و 907 واحد رسيد. همچنين شاخص هم وزن فرابورس با افزايش 239 واحد به سطح 110 هزار و 793 واحد رسيد.

روز دوشنبه خالص تغيير مالكيت حقوقي به حقيقي بازار براي چهارمين روز معاملاتي متوالي منفي شد و 204 ميليارد تومان پول حقيقي از بازار سهام خارج شد. روز گذشته نماد وبملت بيشترين خروج پول حقيقي را داشت كه ارزش آن 24 ميليارد تومان بود. پس از بانك ملت، نمادهاي فولاد، خساپا، خزاميا و خودرو بيشترين خروج پول حقيقي را داشتند. در سوي ديگر، بيشترين ورود پول حقيقي به نمادهاي فزر، شتران، تاپيكو، ونوين و تايرا تعلق داشت.

روز گذشته نمادهاي فملي، فولاد و تاپيكو نمادهاي سبزپوش بورس بودند كه بيشترين اثر را در رشد شاخص كل بورس داشتند. در سوي ديگر نمادهاي اخابر، فولاژ و شاراك نمادهاي قرمزپوشي بودند كه بيشترين اثر منفي را بر شاخص داشتند. در فرابورس نيز نمادهاي فزر، حسينا و آريا بيشترين اثر افزايشي را بر شاخص كل داشتند و نمادهاي فجهان، ددانا و فرابورس بيشترين اثر كاهنده را بر شاخص داشتند. در بين نمادهاي پرتراكنش بورس نيز نماد ذوب بيشترين تراكنش را داشت و فولاد و شستا در رتبه‌هاي بعدي بيشترين تراكنش قرار گرفتند. در فرابورس نيز خنور، فزر و حسينا بيشترين تراكنش را داشتند.

روز گذشته ارزش معاملات خرد سهام با رشد اندك يك درصدي نسبت به روز شنبه به رقم 2 هزار و 62 ميليارد تومان افزايش يافت. در معاملات روز مذكور نيز نماد ميدكو بيشترين ارزش معاملات بازار سهام را به خود اختصاص داد كه ارزش معاملات آن 156 ميليارد تومان بود. پس از ميدكو، واميد بيشترين ارزش معاملات را داشت و فولاد رتبه سوم بيشترين ارزش معاملات را به خود اختصاص داد و پس از آن، دو نماد وبملت و فزر در رتبه‌هاي بعدي بيشترين ارزش معاملات قرار گرفتند. در حجم معاملات نيز سهام ذوب با تعداد 783 ميليون و 394 هزار و 314 سهم در صدر قرار گرفته است. شستا در رتبه دوم بيشترين حجم معاملات بازار قرار گرفت و رتبه سوم به ميدكو تعلق داشت. دو نماد وبملت و فولاد نيز در رتبه‌هاي بعدي بيشترين حجم معاملات بازار قرار داشتند.

در معاملات دوشنبه، 145 نماد صف خريد داشتند و 202 نماد با صف‌ فروش مواجه بودند. مجموع ارزش صف‌هاي خريد با افت 46درصدي نسبت به روز كاري قبل به 419 ميليارد تومان كاهش يافت و مجموع ارزش صف‌هاي فروش نيز با افزايش 2 درصدي به رقم 435 ميليارد تومان رسيد.