پاداش عشقي !

چند روز پيش نامه‌اي مبني بر دريافت وام 10 ميلياردي رييس سازمان و برخي از اعضا منتشر شد كه واكنش‌هاي بسيار شديدي در پي داشت و در نهايت رييس سازمان بورس اعلام كرد كه وام‌ها براي براي حفظ منابع انساني پرداخت مي‌شود! مجيد عشقي و ۳ عضو از سازمان بورس وام ۱۰ ميلياردي با بازپرداخت ۱۰ ساله و نرخ ۴ درصدي دريافت كرده‌اند. وامي كه در روزهاي بد بازار، نمكي بر زخم سهامداران بود و همچنان با واكنش‌هاي شديدي روبه‌رو است؛ اما مصاحبه رييس سازمان بورس نشان مي‌دهد كه دريافت اين وام مشكلي نيست و به نوعي يك روتين بوده است. مجيد عشقي در سال جاري براي دومين دوره به عنوان رييس سازمان بورس و ارواق بهادار ابقا شد و در اين دو دوره عملكرد چندان مثبتي براي سهامداران نداشته و حتي در روزهاي تلخ كاري به بورس نداشته و تنها پس از چند روز ريزش و نابودي سرمايه بورسي‌ها دستور داده كه دامنه نوسان محدود شود. به نظر مي‌رسد كه در اين مدت خصوصا از ابتداي سال 1403 تا به امروز مهم‌ترين كاركرد رييس سازمان محدود كردن دامنه نوسان بوده است! مجيد عشقي پس از مدت‌ها واكنش نشان داد و روز پنجشنبه در گفت‌وگويي اعلام كرد كه اينكه گفته مي‌شود هيات‌مديره سازمان وام را براي خودشان تصويب و پرداخت كرده، قطعا يك دروغ بزرگ است.

او اضافه كرد: شوراي عالي بورس براساس ماده ۴ قانون اوراق بهادار مسووليت تعيين حقوق و دستمزد مزاياي هيات‌مديره سازمان بورس را برعهده دارد، اين مبالغ هم براساس مصوبه شورا پرداخت شده و پرداخت چنين مبالغي در تمامي نهادهاي پولي و مالي متناظر يك روال كاملا عادي است و حتي گاه در برخي نهادها مبالغ پرداختي بيشتر از اين ارقام است. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار تاكيد كرد: مديران و كاركنان سازمان بورس، به خاطر شرايط خاص اين نهاد، با محدوديت‌هاي متعددي مواجه‌اند، در نتيجه براي حفظ منابع انساني نهاد ناظر بازار سرمايه، لازم است اين تسهيلات پرداخت شود. شوراي عالي بورس هم براساس همين موضوع با پرداخت تسهيلات موافقت كرده است. رييس سازمان بورس و اوراق بهادار تاكيد كرد: ما هم تمام مدارك و مستندات را براي بررسي به دستگاه‌هاي نظارتي ارائه كرده‌ايم تا مشخص شود هيچ گونه ابهامي در پرداخت اين وام‌ها وجود نداشته است. او اعلام كرد: به‌دليل وجود تعارضات منافع، اين مبالغ از محل منابع خود سازمان پرداخت شده و از منابع بانكي نبوده است. ماجراي وام به گونه‌اي بزرگ بوده كه عبدالناصر همتي، وزير اقتصاد نيز در توييتي به اين موضوع واكنش نشان داد و نوشت: «پس از نامه سازمان بازرسي در مورد وام قرض‌الحسنه دريافتي توسط رييس و اعضاي هيات‌مديره سازمان بورس، موضوع را جهت بررسي سريع كارشناسي و اعلام نظر به مركز بازرسي وزارتخانه ارجاع داده‌ام. ‌در دولت چهاردهم براي حذف رانت‌ها آمده‌ايم و اجازه ويژه‌ خواري به هيچ‌كس نخواهيم داد.»  حال بايد منتظر ماند و مشاهده كرد كه وزير اقتصاد جديد در مواجه با نخستين چالش اين وزارتخانه   چگونه  عمل  مي‌كند.

   وام   از  جيب  مردم؟
سرمايه‌گذاران و فعال بورسي نسبت به موضوع وام انتقادهاي بسيار زيادي كردند و عقيده داشتند كه رييس سازمان بورس به جاي حل مشكلات بازار سرمايه دنبال پول بيشتر براي وام خود است و در اين مدت كاري با بازار نداشته است. داود منظور، اقتصاددان در صفحه توييتر خود نوشت: «دريافت هرگونه تسهيلات قرض الحسنه كلان توسط كاركنان و مديران نهادهاي پولي و مالي، مصداق كامل تعارض منافع است و مستلزم ضابطه‌گذاري و نظارت از سوي نهادهاي تنظيم‌گر مستقل است. بهتر است جبران خدمات كاركنان نهادهاي مالي به صورت شفاف و نقدي انجام شود.»
يك فعال بورسي نيز نوشت: «يك روز شعار سرمايه‌گذاري در بورس مي‌دهند و در زيرزمين شركت بورس بيت‌كوين استخراج مي‌كنند، روز ديگر شعار مبارزه با ويژه خواري مي‌دهند و براي خود از منابع ملت وام ميلياردي مي‌گيرند! مسوولان بازار سرمايه يا  مسوولان  بازار  دروغ!»
يكي ديگر از فعالان بازار سرمايه   نوشت: «گيريم كه دريافت وام منع قانوني هم نداشته! اما انصافا خيلي بد كه رييس سازمان بورس به خودش وام 2.7 ميلياردي بدون ضامن با بازپرداخت 10 ساله بده! و ما براي دريافت وام 30 ميليوني دو تا ضامن و كلي سفته ببريم. كاش رييس سازمان به هم ياد   بده  چطوري  وام   بگيريم!»
يك كارشناس بورسي نوشت: «سرمايه و‌ دار و ندار مردم جلوي چشم‌شان در بورس دود مي‌شود مي‌رود روي هوا، آن وقت آقاي عشقي براي خودش وام ميلياردي 4 درصدي 10 ساله مي‌دهد! عجب سفره رنگيني براي خوشان در بورس  پهن  كرده‌اند!»

معضل  عشقي  براي  بورس

مساله اينجاست كه وظيفه اصلي رييس سازمان بورس رسيدگي به مشكلات بازار سرمايه است نه درست كردن وام  براي  خود!
۱۷ ارديبهشت ۱۴۰۲، سياه‌ترين روز تاريخ بورس كشور است. روزي كه به علت عدم تقارن اطلاعاتي، برخي خواص با تمام قدرت دست به فروش زدند و سهامدارانِ از همه‌جا بي‌خبر منتظر واكنش جناب رييس ماندند. عشقي نيز با وقاحت تمام، شناسايي سود توسط برخي معامله‌گران را علت ريزش بازار دانست. اما اين عدم تقارن اطلاعاتي رانت چند ده هزار ميلياردي براي مطلعان و ضرر مستقيم براي سهامداران به ارمغان آورد. حال به نظر شما مجيد عشقي از اين رانت چند ده هزار ميلياردي سهمي داشته است؟ اگر جواب «نه» باشد، علت اظهارنظر او به‌رغم عدم احاطه و تسلط به موضوع چه بود؟ آيا اظهارنظر ناشيانه او سبب نابودي  اعتماد  مردم   نشد؟ آيا   اين اقدام خيانت  نيست؟
آن زمان مجيد عشقي مي‌توانست خود را بي‌خبر نشان بدهد و از زير بار مسووليت شانه خالي كند؛ اما اين‌بار كه وام ۱۰ ميلياردي مختص او و همراهانش است ديگر مخفي كاري   و جا  خالي دادن  رنگ  مي‌بازد.
اگر پرونده رييس سازمان بورس را به يك ساله گذشته محدود نكنيم، به پرونده اختلاس كارگزاري تدبيرگر سرمايه.برخورد خواهيم كرد. روش كار افراد متخلف در كارگزاري تدبيرگر سرمايه اين بوده كه سهام مشتريان خود را بدون اطلاع آنها فروخته و به جاي اينكه پول را به حساب دارندگان سهام منتقل كنند، به حساب‌هاي خود منتقل كرده‌اند. نكته قابل توجه اين بود كه نهادهاي ناظر متوجه اتفاقات نشده‌اند و مشتريان كارگزاري متوجه وقوع تخلفات شده و مراتب را به نهادهاي ناظر اطلاع داده‌اند؛ گويي مقام ناظر وظيفه خود را فراموش كرده بود يا در خواب زمستاني به سر مي‌برد!حال كه رييس سازمان بورس، به‌رغم عملكرد ضعيف خود، پاداش (وام) دريافت مي‌كند، حال كه رييس سازمان عاجز در ايجاد تقارن اطلاعاتي در بازار بود، بايد ابعاد پرونده اين اختلاس با دقت نظر بيشتري بررسي شود تا شايد نامه‌اي مشابه  نامه  وام‌هاي ميلياردي  به بيرون  درز  كند.

 بازار  از   نگاه   معاملات

شاخص كل در آخرين روز كاري هفته به رقم 2 ميليون و 109 هزار و 300 واحد رسيد و نسبت به آخرين روز معاملاتي هفته قبل 33 هزار و 28 واحد بالاتر ايستاد و بازدهي هفته شاخص بورس مثبت 1.6 درصد شد. شاخص هم وزن نيز در پايان هفته نسبت به هفته پيشين 11 هزار و 434 واحد بالاتر ايستاد و بازدهي مثبت 1.7 درصدي را ثبت كرد.

در اين هفته، ميانگين ارزش معاملات بازار سهام 19 هزار و 109 ميليارد تومان بود. ميانگين ارزش معاملات خرد بورس نيز 3 هزار و 379 ميليارد تومان بود كه نسبت به رقم 2 هزار و 326 هفته پيشين، افزايش 45 درصدي داشته است. 
ميانگين ارزش صف‌هاي فروش در هفته اخير 344 ميليارد تومان بود كه از ميانگين هفته‌ پيشين 78 ميليارد تومان كمتر بود و افت 18 درصدي داشته است. بالاترين رقم هفته 360 ميليارد تومان بود كه در روز ‌يك‌شنبه ثبت شد و كمترين رقم 335 ميليارد تومان بود كه در روز سه‌‌شنبه ثبت  شد. 
ميانگين ارزش صف‌هاي خريد در هفته اخير هزار و 48 ميليارد تومان بود كه از ميانگين هفته گذشته 429 ميليارد تومان بيشتر بود. در اين هفته، ميانگين ارزش صف‌هاي خريد 69 درصد افزايش يافته است. بالاترين رقم هفته هزار و 760 ميليارد تومان بود و در روز ‌شنبه ثبت شد. پايين‌ترين رقم به روز سه‌شنبه برمي‌گردد كه 577 ميليارد تومان بود.

در اولين روز معاملاتي هفته، 357 ميليارد تومان پول حقيقي به بورس وارد شد اما روز يكشنبه 36 ميليارد تومان سرمايه از بازار خارج شد. روز سه‌شنبه نيز شاهد خروج 259 ميليارد تومان پول حقيقي بوديم. در مجموع كل هفته 62 ميليارد تومان پول حقيقي به بورس وارد شد و ميانگين روزانه  ورود پول حقيقي 21 ميليارد  تومان  بود.