المپيك پاريس ميزبان نظارت الگوريتمي و گزارشگر هوش مصنوعي
شايد مهم‌ترين نقش فناوري در ورزش را بتوان به امكان ضبط و مخابره فيلم و صوت اين ورزش‌ها دانست.
شايد مهم‌ترين نقش فناوري در ورزش را بتوان به امكان ضبط و مخابره فيلم و صوت اين ورزش‌ها دانست. اما تكنولوژي در طول يك قرن گذشته و به ويژه چند دهه گذشته ريشه عميق‌تري در اين رويداد ورزشي دوانده است. در المپيكي كه گذشت (پاريس) سامسونگ به عنوان يكي از مهم‌ترين اسپانسر‌ها تعداد زيادي گوشي اس ۲۴ اولترا را روي قايق‌هاي اين رويداد نصب كرد و گوشي‌هاي گلگسي حتي به شانه ورزشكاران نيز متصل شد تا تجربه فراگيري از مسابقات امكان‌پذير شود. علاوه بر مسابقات، مسوولان در بحث امنيت نيز از فناوري‌هاي متعددي براي نظارت بر حجم زياد توريست‌هاي المپيكي استفاده كردند كه حتي در برخي موارد از لحاظ حريم خصوصي بحث‌برانگيز شد. فرانسه طبق يك جواز موقت براي مسابقات المپيك امكان استفاده از فناوري‌هاي نظارت جمعي با استفاده از هوش مصنوعي را فراهم كرد.
اما تكنولوژي به عنوان همراهي براي ورزشكاران نيز در مسابقات حضور دارد و سبك مسابقات در مقايسه با اولين دوره‌هاي آن به لطف تكنولوژي‌هاي جديد بسيار متفاوت است. يك قرن پيش در المپيك ۱۹۲۴ پاريس، دوندگان سرعت بايد بيلچه‌اي با خود به نقطه شروع مي‌بردند تا چاله‌هايي را براي قرار گرفتن پاي خود حفر كنند. زمان ورزشكاران نيز توسط چندين نفر با ساعت ثبت مي‌رشد. اما يك قرن بعد در همان شهر و در المپيك ۲۰۲۴، بلوك‌هاي آغازين دوندگان به سيستم الكترونيكي ثبت زمان مجهز شده است. در سال ۱۹۲۴، خطوط را بند‌هايي كه در تمام طول مسير كشيده شده بودند، جدا مي‌كردند. دوندگان انواع کفش چرم سياه يا قهوه‌اي ميخ‌دار مي‌پوشيدند و تيشرت كتان و شلوارك‌هايي تا زانو به تن داشتند. اما در المپيك ۲۰۲۴، دوندگان كفش‌هاي مصنوعي دارند كه بسياري از آنها به روكش فيبر كربن مجهز هستند. اما تغييرات پوشش پا بيشتر از همه در مسابقات طولاني‌تر مثل دوي ماراتون اهميت دارد و در حالي كه برخي از دوندگان المپيك۱۹۶۰ و ۶۴ پا برهنه مي‌دويدند، دوندگان ۲۰۲۴ با احتياط بسيار بيشتري در خيابان‌هاي پاريس حركت مي‌كنند. پاي ورزشكاران را پارچه لاي كرا مي‌پوشاند و جامه آنها از مواد مشابهي تهيه شده است. المپيكي‌هاي ۱۹۲۴ با روپوش يا ژاكت ورزشي وارد ميدان مي‌شدند. شايد مهم‌ترين پیشرفت تجهيزات را نيز در پرش نيزه شاهد باشيم. يك قرن پيش ورزشكاران تازه به استفاده از چوب‌هاي بامبو روي آوردند كه تا حد كمي انعطاف داشت و خم مي‌شد. لي بارنز از ايالات متحده با پرشي ۳.۹۴ متري مدال طلا را به خانه برد. اما حالا ورزشكاران از لوله‌هاي فايبرگلاسي كه با سبك و پيش‌نياز‌هاي آنها سازگار شده پا به ميدان مي‌گذارند و ركوردي تا سرحد ۶.۲۴ متر تا پيش از مسابقات به ثبت رسيد.
هوش مصنوعي و المپيك
با وجود سابقه طولاني هوش مصنوعي و يادگيري ماشيني در تجهيزات نظارتي و شبكه‌هاي اجتماعي، موج جديد فناوري‌هاي مبتني بر هوش مصنوعي باعث شده تا اين استفاده از اين ابزارها از پس زمينه به صحنه اصلي منتقل شود. در المپيك همچنين تحولي را شاهد بوديم، در المپيك امسال هوش مصنوعي به نظارت بر صدها هزار حساب شبكه اجتماعي كمك كرد و از اين فناوري در دوربين‌ها و سيستم‌هاي نظارتي شهر پاريس نيز براي تشخيص تحركات غيرمعمول استفاده شد. اما آنچه با تم رايج هوش مصنوعي در دهه جديد همخواني دارد، چت‌باتي است كه كميته بين‌المللي المپيك با همكاري اينتل در اختيار ورزشكاران گذاشت.
فناوري در پشت صحنه
هوش مصنوعي در پشت صحنه اين رويداد نيز براي برنامه‌ريزي بازي‌هاي المپيك استفده شد. مصرف انرژي المپيك پاريس ۲۰۲۴ را هوش مصنوعي در لحظه زيرنظر داشت و داده‌هاي آن براي برنامه‌ريزي‌هاي آينده استفاده مي‌شوند. در بخش برنامه‌ريزي با همكاري شركت اينتل، از مفهوم همزاد ديجيتالي يا نمايه‌هاي ديجيتال استفاده شد كه براي مثال مي‌تواند مناطق مورد نياز انرژي و دوربين را مشخص و مشكلات دسترسي‌پذيري را بدون فعاليت حضوري مشخص كند. نمايه‌هاي ديجيتال مربوط به راه‌ها و مجاري دسترسي اطراف بازي‌هاي المپيك، به برنامه‌ريزي بهتر بازي‌ها كمك مي‌كند. شركت Atos، به عنوان شريك فناوري اطلاعات جنبش بين‌المللي المپيك نيز به هماهنگي بين ۱۵ تيم فناوري با بيش از ۲۰۰۰ متخصص كمك كرده است. اما علاوه بر آنهايي كه در پاريس حضور داشتند، ميليارد‌ها بيننده تلويزيوني نيز طعم فناوري‌هاي جديد را چشيدند. در بخش رسانه‌اي و به ويژه شبكه‌هاي تلويزيوني، فناوري تجربه بهتري را براي مخاطبان دوردست اين رويداد رقم زد.
فناوري و رسانه در المپيك ۲۰۲۴
پخش محتواي المپيك اين‌بار از سوي شركت خدمات پخش المپيك (Olympic Broadcasting Service) يا OBS تحولات بزرگي را تجربه كرد و با توجه به اينكه نحوه مصرف رسانه در سال‌هاي اخير تغييرات زيادي را متحمل شده است، محتواي المپيك به صورت زنده و غير زنده (از جمله صحنه‌هاي مهم و تجزيه‌تحليل‌ها) به ۱۱ هزار ساعت رسيد. شبكه‌هايي كه حق پخش مستقيم بازي‌هاي المپيك را داشتند هم تغييراتي را اعمال كردند؛ NBC كه در ايالات متحده حق پخش المپيك را داشت، با پلتفرم استريم Peacock دسترسي به محتواي اين بازي‌ها را تسهيل كرد و گزينه‌هاي نمايش جديدي در اختيار كاربران قرار گرفت و در كنار آنها تقريبا تمامي بازي‌هاي المپيك و پاراالمپيك به صورت زنده پخش شد. تماشاگران در پلتفرم Peacock مي‌توانستند بين ليستي از ورزش‌ها، ورزشكاران يا كشور‌ها براي تماشا انتخاب كند. مخاطبان مي‌توانستند نحوه تماشاي خود را زمان‌بندي كرده و حتي كمي بعد به تماشاي مسابقه مورد علاقه خود بپردازند. همچنين امكان مشاهده چهار رويداد به صروت زنده در يك صفحه نيز با ابزار Multiveiw فراهم شد. كيفيت ثبت و مخابره محتوا نيز از سوي OBS افزايش يافت و پخش با بالاترين كيفيت 8K و همچنين صحنه‌هاي ۳۶۰ براي يك تجربه فراگير امكان‌پذير شد. رسانه‌هايي مثل OBS و NBC امسال از هوش مصنوعي نيز كمك گرفتند. هوش مصنوعي براي جمع‌آوري صحنه‌هاي مهم از بين هزاران ساعت تصاوير استفاده شد تا بهترين صحنه‌ها در اختيار مخاطب قرار گيرد. برخي از شركت‌ها حتي هوش مصنوعي را دربين پيشنهادات خود جاي داده‌اند: NBC امسال از هوش مصنوعي براي توليد صداي گزارشگر معروف ال مايكلز در پلتفرم Peacock استفاده كرد. در اين مسابقات همچنين هوش مصنوعي ويديويي از تصاوير بخش‌هاي مهم مسابقات مختلف را تنظيم و در اختيار مخاطبان قرار مي‌داد.
نقش شركت‌هاي فناوري در المپيك
سامسونگ به عنوان شريك ارتباطات بي‌سيم و تجهيزات رايانشي المپيك و پاراالمپيك، در رويداد ۲۰۲۴ از جديد‌ترين گوشي خود براي به رخ كشيدن توانمندي‌هاي تصويربرداري و همچنين ايجاد يك تجربه جذاب استفاده كرد. گوشي‌هاي اس ۲۴ اولترا روي كشتي هركدام از كشور‌هاي المپيك نصب شدند و تصاوير از طريق شبكه انحصاري شركت Orange براي ارتباط 5G مخابره شدند. شركت Orange در اين مسابقات به عنوان تنها اوپراتور المپيك، وظيفه اتصال بين ۸۷۸ رويداد ورزشي، ۱۲۰ خيابان رسمي و ۱۵ هزار ورزشكار را برعهده داشت و شبكه 5G اين شركت براي مخابره تصاوير و رسانه‌هاي اين رويداد استفاده شدند. شركت كوچكي به نام Atos از امريكا نيز چندين سيستم كليدي اين رويداد را فراهم كرد از جمله سيستم‌هايي كه براي مديريت اطلاعات هويتي براي دسترسي ورزشكاران، مقامات، داوطلبان و غيره به بخش‌هاي مختلف استفاده مي‌شد. شركت Atos همچنين ناظر بر سيستم اطلاعاتي بود كه نتايج لحظه‌اي را از شركت Omega به شبكه‌هاي پخش و بيش از ۲۰ هزار روزنامه‌نگار اين بازي‌ها مخابره مي‌كنند. به گفته اين شركت، يكي از تغييرات مهم سال‌هاي اخير، گذار كامل به رايانش ابري است كه باعث شد در اين بازي‌ها به انتقال سرور‌هاي بزرگ و پرمصرف نيازي نباشد. اما استفاده از فناوري با وجود استقبال‌ها، در برخي از بخش‌ها و به ويژه بخش نظارتي با انتقادات و نگراني‌هايي همراه شد. استفاده از هوش مصنوعي در مركز اين نگراني‌ها است و حاميان حريم خصوصي به سختي از آن انتقاد كرده‌اند.
نگراني‌ها و انتقاد‌ها از نظارت با هوش مصنوعي
فرانسه براي يك دوره مشخص جواز ويژه‌اي را صادر كرد كه استفاده از سيستم‌هاي نظارت جمعي با استفاده از هوش مصنوعي را امكان‌پذير ساخت. اين قانون در بهار سال آينده منقضي مي‌شود. با اينكه قانون‌گذاران فرانسوي اين ابزار را يك اقدام امنيتي ويژه براي جلوگيري از خشونت در اين مراسم چند هفته‌اي عنوان مي‌كنند، اما حاميان حريم خصوصي در سراسر جهان در اين باره اظهار نگراني كرده‌اند. منتقدان علاوه بر احتمال اشتباه و سوگيري‌هاي ذاتي موجود در فناوري‌هاي هوش مصنوعي، استفاده از آنها در المپيك را سابقه مهمي مي‌دانند كه شايد راه را براي استفاده از آنها در ديگر مراسم‌ها و رويداد‌هاي مهم هموار كند. همچنين به گفته برخي از كارشناسان، ابزارهاي قديمي‌تر همچنان كاربري لازم را براي حفظ امنيت دارند. آري ازرا والدمن، استاد حقوق دانشگاه كاليفرنيا مي‌گويد استاديوم‌ها به خوبي با حسگر‌هاي فلز، بررسي بدني و مقررات عدم حمل كيفي تا به امروز جمعيت را مديريت كرده بودند و از نظر او با توجه به اين سابقه لزوم چنداني براي استفاده از اين فناوري وجود ندارد. يكي از موضوعات مهم، جمع‌آوري اطلاعات بيومتريك توريست‌ها و تماشاگران است. مقررات فرانسه مي‌گويند اين سيستم‌ها اطلاعات بيومتريك را پردازش نمي‌كنند اما سازمان حقوق ديجيتال اروپاييان و حدود سي سازمان حقوق بشري ديگر سال گذشته در نامه‌اي سرگشاده اعلام كردند با اينكه اين سيستم‌ها براساس قوانين فرانسه از ترفند‌هاي تشخيص چهره استفاده نمي‌كنند، اما همچنان افراد را در ميان جمعيت شناسايي مي‌كنند. به همين دليل ما «شناسايي خاص» داريم كه ناقض محافظت‌هاي موجود در مقررات عمومي حفاظت از داده اتحاديه اروپا است.