ضرورت افزايش نقش بازار سرمايه در تامين مالي بخش مولد اقتصاد
مهدي رامشگ، مدير خدمات مشاور مالي تامين سرمايه اميد در خصوص اهميت تامين‌مالي از طريق بازارسرمايه گفت: به شكل كلي همه بنگاه‌هاي توليدي و خدماتي براي فعاليت‌هايي همچون برنامه‌هاي توسعه، سرمايه‌گذاري، به‌روزرساني تجهيزات و سرمايه در گردش به تامين‌مالي نياز دارند و سودآوري شركت‌ها، مديريت ريسك و افزايش ثروت صاحبان سهام و ذي‌نغعان هدف نهايي تامين‌مالي است.
مدار اقتصاد| مهدي رامشگ، مدير خدمات مشاور مالي تامين سرمايه اميد در خصوص اهميت تامين‌مالي از طريق بازارسرمايه گفت: به شكل كلي همه بنگاه‌هاي توليدي و خدماتي براي فعاليت‌هايي همچون برنامه‌هاي توسعه، سرمايه‌گذاري، به‌روزرساني تجهيزات و سرمايه در گردش به تامين‌مالي نياز دارند و سودآوري شركت‌ها، مديريت ريسك و افزايش ثروت صاحبان سهام و ذي‌نغعان هدف نهايي تامين‌مالي است.
مدير خدمات مشاور مالي تامين سرمايه اميد، ادامه داد: تامين‌مالي به 2 شيوه داخل شركت و بيرون شركت انجام مي‌شود. روش داخلي تامين‌مالي شامل آورده سهامداران و سود انباشته و روش بيروني تامين‌مالي شامل اخذ تسهيلات بانكي، عرضه اوليه سهام، پذيره‌نويسي و انتشار اوراق بدهي است.
مهدي رامشگ ادامه داد: همه بنگاه‌ها اعم از كوچك، متوسط و بزرگ و حتي افراد حقيقي به تامين‌مالي نياز دارند اما روش و نوع تامين‌مالي مناسب فعاليت‌هاي اقتصادي قطعا متفاوت است. شركت‌هاي بزرگ به تامين‌مالي‌هاي بزرگ و بلندمدت نياز دارند. اين شركت‌ها بايد حتما روي انتشار اوراق در بازارسرمايه متمركز شوند و شركت‌هاي كوچك و متوسط نيز براي تامين‌مالي بايد روي شبكه بانكي متمركز باشند. البته باتوجه به تنوع ابزارهاي مالي بازارسرمايه شركت‌هاي كوچك و متوسط مي‌توانند از ابزار تامين‌مالي جمعي يا كرادفاندينگ‌ها بهره‌برداري كنند.
او به تفاوت‌هاي تامين‌مالي از طريق بازار پول و بازارسرمايه اشاره كرد و گفت: تامين‌مالي از طريق بازار پول با حجم محدود، دوره پرداخت كوتاه‌مدت و نرخ پايين‌تر انجام مي‌شود؛ اما در بازارسرمايه حجم منابع بسيار بيشتر و دوره بازپرداخت بلندمدت است؛ با اين حال تامين‌مالي در اين بازار پرهزينه‌تر است. همچنين در بازار پول اصل و فرع تسهيلات پرداختي، همزمان عودت مي‌شود و اين درحالي است كه در بازارسرمايه ابتدا سود به سرمايه‌گذار پرداخت و سپس اصل سرمايه در سر رسيد دوره انتشار اوراق، عودت مي‌شود.
مدير خدمات مشاور مالي تامين سرمايه اميد، با اشاره به اينكه سهم بازارسرمايه در تامين‌مالي در حالت بهينه قرار ندارد، گفت: سال 1402 كل اوراق بدهي منشتر شده در بازارسرمايه تقريبا 381 همت بود كه از اين ميزان 91 همت به اسناد خزانه، 170 همت به اوراق مرابحه عام، 8.5 همت به اوراق سلف و 100.5 همت به ساير اوراق اختصاص داشت.
مهدي رامشگ، ادامه داد: باتوجه به محدوديت‌هاي شبكه بانكي، تقويت بازارسرمايه به عنوان بازوي اصلي تامين‌مالي بخش مولد اقتصاد يك الزام است و بازار پول پاسخگوي نياز شركت‌هاي بزرگ نيست.
مدير خدمات مشاور مالي تامين سرمايه اميد، در پاسخ به اين سوال كه در الگوهاي جهاني نرخ تامين‌مالي از طريق بازارسرمايه چه تفاوتي با ايران دارد، گفت: در كشورهاي داراي صنعت‌مالي پيشرفته نرخ تامين‌مالي از طريق بازارسرمايه رقابتي است. رتبه‌بندي اعتباري در جهان به بلوغ رسيده و ملاك نرخ تامين‌مالي از طريق بازارسرمايه است. تامين‌مالي شركت‌هايي كه رتبه اعتباري بالايي دارند با نرخ‌هاي پايين‌تر و شركت‌هايي كه رتبه اعتباري كمتر يا احتمال نكول دارند با نرخ‌هاي بالاتر انجام مي‌شود و به بيان ديگر بين ريسك و بازدهي تناسب برقرار است.
او افزود: اما در ايران با وجود شكل‌گيري و فعاليت شركت‌هاي رتبه‌بندي تفاوتي در نرخ تامين مالي شركت‌ها وجود ندارد و نرخ‌ها رقابتي نيست و تقريبا يكسان هستند يا اختلاف بسيار كمي دارند. البته شركتي كه رتبه‌بندي اعتباري قابل قبولي دارد مي‌تواند ركن ضامن را از هزينه‌هاي انتشار اوراق كم كند و اميدواريم در آينده شاهد تناسب بين رتبه‌بندي اعتباري و نرخ تامين‌مالي از طريق بازارسرمايه باشيم.
مهدي رامشگ به ساير متغيرهاي مهم اثرگذار بر نرخ تامين مالي از طريق بازارسرمايه اشاره كرد و گفت: نرخ سود بانكي كه توسط بانك‌مركزي تعيين مي‌شود مبناي نرخ تامين‌مالي از طريق بازارسرمايه است. هزينه‌هاي انتشار شامل تعهد، بازارگردان و ضمانت نيز به نرخ تامين‌مالي اضافه مي‌شود.
او در پاسخ به اين سوال كه براي تامين‌مالي شركت‌هاي كوچك و متوسط چه ابزاري در بازارسرمايه قابل استفاده است، گفت: طي چند سال اخير دو ابزار بسيار مهم و جديد براي تامين‌مالي شركت‌هاي كوچك و متوسط در بازارسرمايه طراحي شد كه رشد چشمگير دارند. يكي از اين روش‌ها، شركت‌هاي سهامي عام پروژه است و سهامداران مي‌توانند در پروژه شركت‌ها سرمايه‌گذاري كنند. نماد پروژه در تابلوهاي بورسي درج و در بازارسرمايه معامله مي‌شود و مبتني بر آورده سهامداران است.
مدير خدمات مشاور مالي تامين سرمايه اميد، با بيان اينكه، كرادفاندينگ يا تامين‌مالي جمعي ابزار دوم مناسب شركت‌هاي كوچك و متوسط است، گفت: كرادفاندينگ مبتني بر بدهي است و شركت‌هاي كوچك و متوسطي كه از طرح توجيهي قابل قبولي برخوردارند و به منابع كمتري نياز دارند مي‌توانند از اين ابزار بهره‌برداري كنند. او افزود: در صورتي كه طرح شركت‌ها به نتيجه برسد سرمايه‌گذاران مي‌توانند بازدهي خوبي كسب كنند و بازدهي اين ابزار بسيار بالاتر از نرخ سود بانكي است. در عين حال ريسك و بازدهي نسبت مستقيم با يكديگر دارند؛ بنابراين احتمال ريسك اين نوع از تامين‌مالي بالاتر از ساير روش‌ها است و سرمايه‌گذاران حتما بايد طرح شركت‌ها را به خوبي بررسي كنند.