جزييات معاملات در تالار ارز توافقي

مديرعامل مركز مبادله ايران با بيان اينكه يكي از ماموريت‌­هاي مركز مبادله ايران بسترسازي مناسب براي انجام معاملات ارزي بين صادركنندگان و واردكنندگان است، گفت: براي توسعه بازار و ابزارهاي ارزي در مركز مبادله ايران، ابتدا بايد بازار نقد را توسعه داد و به تبع آن بايد كشف نرخ نقد صورت گيرد. به بيان ديگر، بازار نقد بستري براي انجام معاملات نقد است و در نتيجه انجام معاملات نقد، نرخ نقد كشف مي‌شود.

علي سعيدي با بيان اينكه يكي از ماموريت‌­هاي مركز مبادله ايران بسترسازي مناسب براي انجام معاملات ارزي بين صادركنندگان و واردكنندگان است، گفت: براي توسعه بازار و ابزارهاي ارزي در مركز مبادله ايران، ابتدا بايد بازار نقد را توسعه داد و به تبع آن بايد كشف نرخ نقد صورت گيرد. به بيان ديگر، بازار نقد بستري براي انجام معاملات نقد است و در نتيجه انجام معاملات نقد، نرخ نقد كشف مي‌شود. وي با بيان اينكه اگر بازار نقد و قيمت نقد كشف نشود، بازارهاي جانبي در خدمت فرصت‌هاي آربيتراژي قرار خواهند گرفت و كاركردهاي اصلي خود را از دست مي‌دهد، توضيح داد: براي اينكه بتوان ابزارها و نهادهاي ارزي لازم را براي استفاده فعالان اقتصادي كشور ايجاد كرد، شكل ­دهي و ايجاد بازار نقد منصفانه و قدرتمند الزامي است. تالار ارز توافقي با همين ماموريت در مركز مبادله ايران راه‌اندازي شده و كشف قيمت نقد مبتني بر آن، مسير را براي طراحي قراردادهاي جديد از جمله قراردادهاي فوروارد و سوآپ باز خواهد كرد. مديرعامل مركز مبادله ايران در ادامه بيان كرد: كاهش هزينه‌ها و حذف ريسك‌هاي معاملاتي از ويژگي‌هاي مهم بازار ارز توافقي است. سعيدي در خصوص چگونگي انجام معاملات در تالار ارز توافقي گفت: در سامانه ارز توافقي، فروشنده ارز با تعيين حداقل قيمت و خريدار نيز با تعيين حداكثر قيمت مورد نظر خود، سفارش معاملاتي خود را وارد سامانه مي‌كنند؛ بنابراين، سامانه بر اساس قواعد معاملاتي مشخص و باتوجه به قيمت­‌هاي پيشنهادي طرفين معامله، اقدام به انطباق سفارش‌ها (مچينگ) مي‌كند. وي در ادامه گفت: البته انواع روش‌هاي سفارش­‌گذاري وجود دارد مانند اينكه سفارش بر اساس يك قيمت خاص يا بازه قيمتي باشد يا قيمت بازار (يعني اولين قيمت پيشنهادي طرف مقابل)؛ اما طبق سياست بانك مركزي، اولين مدلي كه در گام اول اجرا خواهد شد اين است كه فروشنده و خريدار به ترتيب كف و سقف قيمت را اعلام مي‌كنند و بر اين اساس و با توجه به قيمت­‌هاي پيشنهادي ساير معامله­‌گران در آن لحظه، سفارش­‌ها منطبق و معاملات انجام مي‌شود. قيمت پاياني نيز بر اساس ميانگين موزون معاملات در طول ساعات معاملاتي يك روز محاسبه و اعلام مي‌شود. مديرعامل مركز مبادله ايران درباره چگونگي تسويه معامله توسط طرفين خاطرنشان كرد: يكي از ويژگي­‌هاي تالار ارز توافقي كاهش هزينه‌هاي نقل ­و­ انتقال براي طرفين معامله است؛ در واقع در اين سامانه كمترين نقل و انتقال ارز بين بانك‌ها رخ خواهد داد؛ به عبارتي سامانه ارز توافقي فرايند بهينه‌سازي براي تطابق سفارشات را به­ گونه­‌اي انجام مي‌دهد كه به كم‌ترين ميزان نقل ­و­انتقال ارز بين بانك‌ها منجر شود. سعيدي در ادامه به كاهش ريسك طرف معامله در بازار ارز توافقي اشاره و بيان كرد: وارد‌كننده يا خريدار ارز بايد مبلغ ريالي را بر اساس سفارش خود به حساب عملياتي مركز مبادله ايران واريز كند؛ بنابراين ريال در زمان خريد ارز وجود دارد. وجود ارز صادركننده نيز توسط بانك عامل تاييد و تضمين مي‌شود؛ با اين سازوكار ريسك طرف معامله از بين مي­‌رود. مديريت ريسك طرف معامله مهم‌ترين دليل براي حضور طرفين معامله در بازارهاي ساختاريافته است. پيش از اين، در مواردي پيش مي‌­آمد كه فروشنده ارز مدعي مالكيت ارز بود و ريال را دريافت مي‌كرد، با اين حال در زمان تحويل ارز، دچار ناتواني در ايفاي تعهد مي‌شد. رويه معاملاتي در تالار ارز توافقي طوري طراحي شده است كه اين ريسك از بين رفته است؛ بنابراين، اگر صادركننده‌اي ريال دريافت كرد، حتما ارز را پرداخت خواهد كرد و واردكننده نيز به ارز مدنظر خود دسترسي پيدا مي‌كند.