كار سخت و كمبود امكانات
بيشترين علت درگيري با تكنيسين‌هاي اورژانس چيست؟
هنوز يك ماه از زماني كه نيروهاي فوريت پزشكي كشور هم در كنار پرستاران دست به اعتراض صنفي زده و از مسوولان خواستند تا شرايط كار و زندگي آنها را مورد توجه قرار دهند، نمي‌گذرد. يكي از مسائلي كه اين نيروها به آن اشاره مي‌كردند عدم امنيت جاني هنگام حاضر شدن بر بالين بيماران است. بارها و بارها اخباري مبني بر اينكه همراهان بيمار يا فرد مجروح به نيروهاي اورژانس حمله كرده‌اند، منتشر شده و در اين بين اما هنوز هيچ اقدامي كه باعث كاهش چنين رفتارهايي شود، صورت نگرفته است. اما اين تنها مشكل نيروهاي فوريت پزشكي كشور يا همان اورژانس نيست. كمبود آمبولانس، كمبود نيرو، ساعات كاري زياد، حقوق كم و... از ديگر مشكلاتي است كه اين قشر با آن دست وپنجه نرم مي‌كنند.
رضا قره‌باغي، رييس هيات‌مديره انجمن فوريت‌هاي پزشكي كشور، چندي پيش در مصاحبه‌اي كمبود نيروهاي اورژانس و تحميل اضافه‌كار اجباري را يكي از مهم‌ترين مشكلات اين بخش دانست و گفت: مهم‌ترين مشكل‌عدم تناسب تعداد پرستاران و بيماران است. در مورد نيروهاي اورژانس اين مشكل به دليلِ كمبودِ آمبولانس و تجهيزات و پايگاه‌ها چند برابر است. اين وضعيت هم فشار كاري مضاعفي به نيروهاي فوريت و بيمارستان وارد مي‌كند و هم جان بيماران را به خطر مي‌اندازد. به هر حال خدماتي كه ارايه مي‌شود، متناسب با تعداد بيماران نيست.
او ادامه داد: همچنين در حوزه فوريت‌هاي پزشكي مي‌توان به فرسودگي ناوگان نيز اشاره كرد. خيلي از آمبولانس‌ها از رده خارج شده‌اند و درگير تعميرگاه هستند و برخي چنان از دور خارج مي‌شوند كه حتي نمي‌شود آنها را تعمير كرد. ما حتي اگر نيرو هم به اندازه كافي داشته باشيم، باز هم چون آمبولانس كم است، خدمت‌رساني به مردم مختل مي‌شود.
كار در شرايط طاقت‌فرسا
قره‌باغي به‌عدم تجهيز پايگاه‌ها اشاره كرد و گفت: مشكلاتِ نيروهاي اورژانسِ پيش‌بيمارستاني بسيار بيشتر از اين حرف‌هاست. پرستارانِ مستقر در بيمارستان مشكلات چنداني از نظر محل استقرار ندارند، اما نيروهاي اورژانس خيلي اوقات در پايگاه‌هايي مستقر مي‌شوند كه اطراف‌شان امكانات شهري وجود ندارد. در اين وضعيت آنها معمولا در كانكس، ۲۴ ساعتِ كاري خود را مي‌گذرانند كه امري طاقت‌فرساست. او بيان كرد: كانكس محل استقرار موقت است، اما خيلي از پايگاه‌هاي اورژانس ساليان سال است كه از كانكس استفاده مي‌كنند و در واقع در اين سال‌ها فكري براي استقرارِ امن و رفاه نسبي اين نيروهاي عملياتي نشده است. اين نيروها بايد بتوانند بدونِ دغدغه به ماموريت بروند اما مجموع شرايط اين امكان را به آنها نمي‌دهد.
رييس هيات‌مديره انجمن فوريت‌هاي پزشكي كشور در ادامه گفت: مشكلات به اين مسائل محدود نمي‌شود. همان‌طور كه گفتم، كمبودِ نيرو، كمبود آمبولانس و تجهيزات و پايگاه‌ها سبب ناتواني در ارايه خدمات متناسب به مردم مي‌شود و مردم اين كمبود را از چشم نيروها مي‌بينند. افزايش خشونت عليه كادر درمان از پيامدهاي اين وضعيت است، به خصوص اينكه نيروهاي فوريت‌هاي پزشكي گاهي به مكان‌هاي پرمخاطره اعزام مي‌شوند.
قره‌باغي اظهار داشت: بيشترِ مشكلاتِ پرستاران شامل حال نيروهاي اورژانس پيش‌بيمارستاني نيز مي‌شود با اين تفاوت كه اين نيروها مشكلاتِ مختص خود را هم دارند. مباحثي كه تا اينجا گفتيم يك طرف، بايد به ناديده گرفته شدنِ اين نيروها در تعرفه‌گذاري و كارانه نيز اشاره كرد.
او توضيح داد: اين دو آيتم، به شكل بسيار جزيي براي آنها لحاظ شده است و مي‌توان گفت كه نيروهاي فوريت در بحث تعرفه‌گذاري وكارانه محلي از اعراب ندارند و وضعيتِ آنها به مراتب از ساير گروه‌هاي پرستاري بدتر است. مثلا در موردكارانه گفته‌اند ۱.۵درصد جزو حرفه‌اي. ارزش نسبي خدمات و ويزيت سرپايي؛ درواقع تعيين يك و نيم درصد جزو حرفه‌اي در‌حالي است كه به نسبت خدماتي كه همكاران ما انجام مي‌دهند، اين مبلغ واقعا ناچيز است. من نيروي عملياتي هستم وكارانه ۳۰۰ هزار توماني مي‌گيرم، در صورتي‌كه اين رقم براي ماموريت‌هاي ما در تهران كه هم سنگين است و هم پرتعداد، بسيار ناچيز است.
پرسنل اورژانس هيچ‌گونه امنيتي ندارند
اما يك بار ديگر سخنگوي سازمان اورژانس كشور در نشست خبري از نبود امنيت براي پرسنل اورژانس خبر داده است. بابك يكتاپرست در اين باره اظهار داشت: كمبود آمبولانس به دليل فرسودگي اين ناوگان و تعداد كم خودروها از جمله دلايلي است كه سبب تاخير در رسيدن به محل و بعضا بروز رفتارهاي خشونت آميز همراهان بيمار با تكنيسين‌هاي اورژانس مي‌شود.
او افزود: متاسفانه مساله ضرب و شتم عوامل اورژانس، مساله جديدي نيست و ما در سراسر كشور با اين مشكل مواجهيم و در واقع همكاران من هيچ‌گونه امنيتي ندارند. متاسفانه شاهد هستيم در سال، حدود ۲۰ بار اين اتفاق رخ مي‌دهد و همكاران من در حال خدمت به بيماران، آسيب مي‌بينند.
عوامل اورژانس محيط كار امني ندارند
يكتاپرست خاطرنشان كرد: تكنيسين‌هاي اورژانس، تنها كادر درماني هستند كه در خارج از محيط بيمارستاني يا درمانگاهي، به ارايه خدمات درماني مي‌پردازند كه اين مساله شرايط را سخت مي‌كند. شما تصور كنيد كه در يك بيمارستان يا درمانگاه نزاعي رخ دهد؛ در اين شرايط بلافاصله، نگهبان، حراست يا حتي مامور پليس مستقر در اين مراكز، وارد عمل شده و شرايط را مديريت و كنترل مي‌كنند، اما همكاران من در اورژانس كشور، تنها و بدون هيچ حمايت امنيتي و ايمني، وارد هر منطقه، محله و هر شرايط غيرقابل كنترل و ناامني مي‌شوند.
او گفت: تصوركنيد كه هر لحظه در شبانه‌روز ممكن است ماموريت به پرسنل اورژانس محول شود. اين ماموريت‌ها ممكن است در هرجايي از شهر، در منازل مسكوني، باغ‌ها و... باشد و تكنيسين‌هاي اورژانس بدون هيچ اقدامات امنيتي و فقط براي كمك به هموطناني كه بيمار يا دچار حادثه شده‌اند، وارد هر محيطي مي‌شوند.
بيشترين علت درگيري
با تكنيسين‌هاي اورژانس چيست؟
يكتاپرست با اشاره به علت‌هاي ضرب و شتم عوامل اورژانس گفت: اين درگيري‌ها، عوامل مختلفي دارد. اولين علت، معمولا دير رسيدن عوامل اورژانس است. از آنجايي كه افراد بيمار و همراهان‌شان دچار استرس شديد هستند و گاهي زمان سختي را سپري مي‌كنند؛ تصور مي‌كنند زمان رسيدن اورژانس خيلي طولاني شده و به همين دليل در برخي موارد با عوامل ما درگير مي‌شوند. به عنوان مثال موردي داشتيم كه در استان گيلان تا آمبولانس به محل رسيده و همكار ما از خودرو پياده شده است، همراهان بيمار بدون هيچ پرسش و پاسخي، به او حمله مي‌كنند چون تصور مي‌كنند آمبولانس دير كرده است.
او افزود: درباره اين مساله مي‌توان گفت كه اولا آمبولانس‌هاي ما همگي تحت نظر هستند و در تمام طول مسير از مبدا تا مقصد تحت رصد هستند بنابراين برخلاف تصور عموم، عوامل آمبولانس‌ها نمي‌توانند در خارج از مسير معين حركت كنند و مثلا به كارهاي خود رسيدگي كنند بعد به ماموريت بروند.
يكتاپرست گفت: يكي ديگر از عواملي كه باعث درگيري با عوامل اورژانس است؛ استفاده از روانگردان‌ها يا الكل است. به عنوان مثال بارها عوامل اورژانس، توسط افرادي كه در برخي مراسمات مانند عروسي‌ها، در اثر مصرف مواد مخدر يا الكل، در حالت عادي نبودند؛ كتك خورده بودند. مثلا ماه گذشته در يك عروسي در گيلان، عده‌اي بر اثر مصرف موادمخدر دچار مشكل شده بودند و در تماس با ۱۱۵، اعلام كرده بودند نياز به كمك دارند ولي هنگامي كه نيروهاي ما به محل رسيده بودند با عده‌اي طرف شدند كه از حالت عادي خارج شده و به تكنيسين‌هاي ما حمله كردند.
سخنگوي سازمان اورژانس كشور گفت: در برخي موارد مانند چهارشنبه سوري نيز متاسفانه بعضي از افراد هنجارشكن اقدام به پرتاب نارنجك دستي و... به سمت آمبولانس‌ها مي‌كنند كه اين موارد نيز به جد پيگيري مي‌شود.
تشكيل پرونده قضايي براي برخورد‌كنند‌گان فيزيكي با عوامل اورژانس
او با اشاره به اينكه براي تمام افرادي كه با عوامل اورژانس به صورت فيزيكي برخورد مي‌كنند، پرونده قضايي تشكيل مي‌شود، افزود: از آنجايي كه بيشتر آسيب‌هايي كه همكاران من در ضرب و شتم‌ها دچار مي‌شوند؛ كاملا جدي است و بارها با مواردي مثل شكستگي بيني، دست يا پا را مواجه بوديم؛ همكاران من از ضاربان كه اكثر همراهان بيمار هستند، شكايت مي‌كنند.
سخنگوي سازمان اورژانس كشور ادامه داد: متاسفانه اين شكايات، همانند ساير شكايت‌هاي عمومي در مراجع قضايي مورد رسيدگي قرار مي‌گيرد؛ بنابراين روند رسيدگي به آنها، بسيار زمان‌بر است؛ همچنين براي يك شكايت همكاران من بايد چند بار به دادگاه مراجعه كنند كه با توجه به نوع كار امدادي اين افراد، حضور در دادگاه بسيار سخت است. از اين رو ما اميدواريم يك شعبه مخصوص براي اين‌گونه شكايت‌هاي اورژانس، در مراجع قضايي تشكيل شود تا روند رسيدگي به آنها زودتر و راحت‌تر انجام گيرد. رييس سازمان اورژانس كشور نيز اين درخواست را از دادستان كل كشور مطرح كرده‌اند.
۳ هزار دستگاه آمبولانس فرسوده داريم
بابك يكتاپرست افزود: در سراسر كشور، حدود ۵ هزار آمبولانس فعال داريم كه از اين تعداد، ۳۰۰۰ آمبولانس فرسوده هستند كه بايد تعويض شوند. علاوه بر اين همين تعداد آمبولانس موجود نيز، كافي نيست. خوشبختانه ازجمله برنامه‌هاي جديد وزير جديد بهداشت، خريد ۲۰۰۰ دستگاه آمبولانس جديد است و اميدواريم زودتر اين اتفاق رخ دهد و كمبودها را جبران كند.
سخنگوي سازمان اورژانس كشور با اشاره به فرسودگي ناوگان اورژانس كشور ادامه داد: البته بايد به اين مساله نيز توجه كرد كه متاسفانه بيشتر آمبولانس‌هاي ما فرسوده هستند و ما كمبود آمبولانس نيز داريم. متاسفانه ما پايگاه‌هايي داريم كه تنها يك آمبولانس دارند؛ بنابراين وقتي دو ماموريت به آنها محول مي‌شود و آمبولانس به ماموريت اول اعزام شده، براي ماموريت دوم بايد از پايگاهي دورتر درخواست داد كه اين مساله باعث ديرتر رسيدن بر سر بالين بيمار مي‌شود. بر همين اساس، يكي از علت‌هايي كه ممكن است در برخي مواقع آمبولانس‌ها ديرتر بر سر بالين بيمار حاضر شوند ممكن است اين باشد كه اين مساله نيز قطعا به عوامل اورژانس مربوط نيست.