آسيب‌پذيري‌هاي NFTها در برابر پولشويي
اين روزهاNFTها (توكن‌هاي غيرقابل معاوضه) به عنوان يك نوع دارايي ديجيتال در فضاي بلاك‌چين به سرعت در دنياي هنر، بازي و رسانه‌هاي ديجيتال ايران و جهان محبوبيت يافته‌اند.
اين روزهاNFTها (توكن‌هاي غيرقابل معاوضه) به عنوان يك نوع دارايي ديجيتال در فضاي بلاك‌چين به سرعت در دنياي هنر، بازي و رسانه‌هاي ديجيتال ايران و جهان محبوبيت يافته‌اند. با اين حال، به دليل نبود قوانين و مقررات دقيق در اين حوزه، NFTها به يكي از ابزارهاي بالقوه براي فعاليت‌هاي غيرقانوني، از جمله پولشويي، تبديل شده‌اند. اين مقاله به بررسي آسيب‌پذيري‌هاي NFT در برابر پولشويي پرداخته و راهكارهاي قانوني و فناوري مقابله با اين معضل را ارايه مي‌دهد. اما بايد NFT چيست و چگونه عمل مي‌كند؟ NFT يا توكن‌هاي غيرقابل معاوضه، دارايي‌هاي ديجيتالي هستند كه نشان‌دهنده مالكيت يك اثر هنري يا آيتم ديجيتال در بلاك‌چين هستند. هر NFT منحصر به فرد است و برخلاف ارزهاي ديجيتال مثل بيت‌كوين يا اتريوم كه قابل معاوضه و تقسيم‌پذير هستند، نمي‌توان NFT را به بخش‌هاي كوچك‌تر تقسيم يا جايگزين كرد. اين منحصر به فرد بودن NFTها، جذابيت آنها را در بازار هنر ديجيتال و صنايع خلاق بالا برده است. با اين حال، به دليل نبود نظارت دقيق و قوانين جامع، NFTها نيز به بستري براي فعاليت‌هاي غيرقانوني مانند پولشويي تبديل شده‌اند. چندين ويژگي خاص NFT باعث شده كه اين دارايي‌هاي ديجيتال به راحتي براي پولشويي مورد استفاده قرار گيرند. در ادامه به برخي از مهم‌ترين اين آسيب‌پذيري‌ها اشاره مي‌شود:
1- عدم شفافيت و ناشناس بودن كاربران بلاك‌چين به‌طور كلي با ويژگي عدم تمركز و عدم نياز به افشاي هويت واقعي كاربران شناخته مي‌شود. اين موضوع براي بسياري از كاربران يك ويژگي مثبت است، اما براي مجرمان نيز فرصتي فراهم مي‌كند تا بدون افشاي هويت خود به خريد و فروش NFT بپردازند. اين ناشناس بودن امكان تراكنش‌هاي مشكوك و غيرقانوني را فراهم مي‌كند و رديابي آنها را براي مقامات قانوني دشوار مي‌سازد.
2- قيمت‌گذاري مبهم و بدون ضابطه بازار NFT هنوز به‌طور رسمي تحت نظارت مقررات قيمت‌گذاري خاصي قرار ندارد و اين امر به خريداران و فروشندگان اجازه مي‌دهد كه به‌صورت دلخواه قيمت NFTها را تعيين كنند. اين ويژگي باعث شده كه پولشويان بتوانند NFTهاي كم‌ارزش را به قيمت‌هاي بسيار بالا بين حساب‌هاي خود خريد و فروش كنند و پول غيرقانوني را به پول قانوني تبديل كنند.
3-ايجاد آثار هنري تقلبي يا كم‌ارزش پولشويان مي‌توانندNFTهايي ايجاد كنند كه ارزش واقعي چنداني ندارند و سپس آنها را به قيمت‌هاي بالا بفروشند. از آنجا كه بازار NFT فاقد سيستم‌هاي موثر براي بررسي اصالت آثار هنري است، پولشويان به‌راحتي مي‌توانند از اين فضا سوءاستفاده كنند.
4- استفاده از تراكنش‌هاي پيچيده و چندمرحله‌اي پولشويان ممكن است از چندين حساب مختلف براي خريد و فروش NFT استفاده كنند و تراكنش‌هاي پيچيده‌اي را ترتيب دهند تا منشأ پول را پنهان كنند. اين روش مشابه تكنيك‌هاي سنتي پولشويي در بانك‌ها است كه به‌واسطه جابه‌جايي پول از يك حساب به حساب ديگر، مسير پول را پيچيده مي‌كند و رديابي آن را دشوارتر مي‌سازد. براي مقابله با پولشويي در فضاي NFT، نياز به تدوين و اجراي مقررات قوي‌تر و دقيق‌تر است. در ادامه به چند راهكار قانوني اشاره مي‌شود:
1- تدوين مقررات ضدپولشويي (AML) و مبارزه با تأمين مالي تروريسم (CFT) يكي از نخستين گام‌ها براي مقابله با پولشويي در بازار NFT، تدوين و اجراي مقررات ضدپولشويي (AML) و مبارزه با تأمين مالي تروريسم (CFT) مشابه با ساير بازارهاي مالي است. اين مقررات بايد شامل الزاماتي براي شناسايي مشتريان (KYC) و گزارش‌دهي تراكنش‌هاي مشكوك باشد.
2- نظارت بر بازارهاي NFT بازارهاي NFT بايد تحت نظارت مراجع قانوني قرار گيرند تا از تراكنش‌هاي مشكوك و پولشويي جلوگيري شود. اين نظارت بايد شامل مكانيزم‌هايي براي ثبت و پيگيري تراكنش‌ها و همكاري با نهادهاي قانوني باشد.
3-اجراي استانداردهاي بين‌المللي مبارزه با پولشويي از طريق NFT نيازمند همكاري‌هاي بين‌المللي و اجراي استانداردهاي جهاني در اين زمينه است. اين شامل تبادل اطلاعات بين كشورها و نهادهاي قانوني، توسعه دستورالعمل‌هاي بين‌المللي براي بازارهاي NFT، و نظارت مشترك بر تراكنش‌هاي بين‌المللي مي‌شود.
4- افزايش مجازات‌ها براي پولشويي ديجيتال براي ايجاد بازدارندگي در برابر پولشويي از طريق NFT، بايد مجازات‌هاي سنگين‌تري براي افراد و نهادهايي كه در اين فعاليت‌ها شركت دارند، تعيين شود. اين مجازات‌ها بايد شامل جريمه‌هاي مالي بزرگ، محدوديت‌هاي قانوني براي فعاليت در بازارهاي ديجيتال، و در موارد شديد، تعقيب قضايي باشد.
راهكارهاي فناوري براي مقابله با پولشويي در NFT
فناوري‌هاي نوظهور مي‌توانند نقش مهمي در شناسايي و پيشگيري از پولشويي از طريق NFT داشته باشند. در ادامه به برخي از اين فناوري‌ها اشاره خواهيم كرد:
1-ابزارهاي تحليل بلاك‌چين يكي از موثرترين راهكارهاي فناوري براي مقابله با پولشويي از طريق NFT، استفاده از ابزارهاي تحليل بلاك‌چين است. اين ابزارها مي‌توانند تراكنش‌هاي بلاك‌چين را تحليل كرده و الگوهاي مشكوك را شناسايي كنند. ابزارهاي پيشرفته تحليل داده‌ها و هوش مصنوعي مي‌توانند تراكنش‌هايي كه از نظر ارزش يا تعداد مشكوك به نظر مي‌رسند را رديابي كرده و به مقامات گزارش دهند.
2- سيستم‌هاي احراز هويت (KYC) ديجيتال بازارهاي NFT بايد از سيستم‌هاي احراز هويت قوي‌تر براي شناسايي كاربران خود استفاده كنند.
استفاده از فناوري‌هاي بيومتريك، شناسايي از طريق مدارك هويتي ديجيتال، و ديگر روش‌هاي احراز هويت مي‌تواند به كاهش ناشناس بودن كاربران كمك كرده و پولشويان را از فعاليت در اين بازارها بازدارد.
3-استفاده از قراردادهاي هوشمند قراردادهاي هوشمند (Smart Contracts) در بلاك‌چين مي‌توانند براي اجراي قوانين و مقررات ضدپولشويي مورد استفاده قرار گيرند. اين قراردادها به‌صورت خودكار مي‌توانند تراكنش‌هاي مشكوك را مسدود كرده يا به مقامات گزارش دهند. همچنين، قراردادهاي هوشمند مي‌توانند براي اطمينان از اينكه NFTهاي ايجاد شده اصيل و قانوني هستند، مورد استفاده قرار گيرند.
4- توسعه پلتفرم‌هاي شفاف و امن يكي از راه‌هاي جلوگيري از پولشويي، توسعه پلتفرم‌هاي شفاف و امن براي خريد و فروش NFT است. اين پلتفرم‌ها بايد داراي مكانيزم‌هايي براي رديابي تراكنش‌ها، شناسايي مشتريان و گزارش‌دهي به نهادهاي نظارتي باشند. استفاده از فناوري‌هاي رمزنگاري پيشرفته نيز مي‌تواند امنيت و شفافيت تراكنش‌ها را افزايش دهد.
نتيجه‌گيري: با توجه به افزايش محبوبيتNFTها، بازارهاي ديجيتال بايد خود را براي مقابله با چالش‌هاي جديد مانند پولشويي آماده كنند. استفاده از راهكارهاي قانوني مانند مقررات ضدپولشويي (AML) و همكاري‌هاي بين‌المللي، همراه با فناوري‌هاي نوين مانند تحليل بلاك‌چين و قراردادهاي هوشمند، مي‌تواند نقش كليدي در جلوگيري از پولشويي از طريق NFT ايفا كند.
در نهايت، براي مقابله با پولشويي در فضاي NFT، نياز به همكاري گسترده ميان دولت‌ها، بازارهاي ديجيتال و نهادهاي نظارتي است. اين همكاري‌ها بايد به گونه‌اي طراحي شوند كه علاوه بر حفظ ويژگي‌هاي مثبت و نوآورانه NFTها، از سوءاستفاده‌هاي مالي و جرايم مالي جلوگيري كنند.