جايگاه اقتصاد در سفر پزشكيان به عراق

سفر رييس‌جمهور به عراق از يك طرف سفر به كشوري است كه ايران بالاترين روابط اقتصادي، تجاري و خدماتي با آن را دارد و مقصد صادراتي ايران است، از سوي ديگر سفر به كشوري است كه از منظر فرهنگي بيشترين روابط تاريخي و گردشگري مذهبي را با ايران دارد. همين دو مساله كافي است روابط دو كشور ايران و عراق راهبردي دانسته شده و براي توسعه روابط اقتصادي و راهبردي ميان دو طرف تلاش شود. جداي از اين موارد، مسائل ديگري هم در منطقه وجود دارند كه عراق يك حلقه كليدي در آن به شمار مي‌رود. عراق در جبهه مقاومت منطقه‌اي، نقش برجسته و خاصي را ايفا مي‌كند و سيبل كشورهايي است كه تلاش مي‌كنند محور مقاومت را تضعيف كنند. بسياري از دشمنان مقاومت تلاش مي‌كنند از عراق براي ناامن‌سازي مرزهاي ايران و تضعيف محور مقاومت استفاده كنند. بنابراين منفعت دو كشور در آن است كه به هم نزديك شده و تهديدها را تبديل به فرصت‌هاي سودآفرين كنند. در واقع اين دو كشور تلاش مي‌كنند تهديداتي كه ممكن است روابط ايران و عراق و منافع ملي دو كشور را در معرض خطر قرار دهد، فرصتي براي حركت به سمت توسعه و تامين منافع ملي كنند. اين ضرورت‌ها از طريق بهبود روابط و افزايش رفت و آمدها و تعاملات بيشتر ميان سران دو كشور رخ مي‌دهد. لذا اين سفر، سفر بسيار مهم بوده و دستاوردهاي آن چند بعدي است. البته اين سفر در زمان دولت قبل برنامه‌ريزي شده بود و قرار بود آقاي رييسي آن را اجرايي كند. اما علي‌رغم سقوط بالگرد رييس‌جمهور فقيد، رييس‌جمهور جديد اين برنامه از پيش تعيين شده را اجرايي كرد. آقاي پزشكيان در موعد مقرر راهي عراق شد و اتفاقا دستاوردهاي قابل توجهي از دل اين سفر ثبت شدند. حجم مناسبات اقتصادي ميان دو كشور در حال حاضر 12ميليارد دلار است كه دو كشور به دنبال افزايش آن به سطح بالاي 20ميليارد دلاري هستند. حضور رييس‌جمهور جديد در شهرهاي مختلف عراق از يك طرف نشان‌دهنده جايگاه منحصر به فرد ايران در عراق است و از سوي ديگر نشان مي‌دهد ايران روابط صميمي و نزديكي با همه مذاهب، نحله‌ها و مجموعه ملت عراق دارد. ضمن اينكه سفر پزشكيان اين اميدواري را ايجاد كرد كه روابط دو جانبه به سمت و سوي موثرتري حركت كند. ايران و عراق در عرصه فرهنگي، تاريخي و اقتصادي اشتراكات استثنايي دارند. وجود ايوان مداين در عراق، همچنين علاقه‌مندي ايرانيان به عتبات عاليات عراق و از سوي ديگر، علاقه مردم عراق به حضور در شهرهايي چون مشهد و شهرهاي شمالي ايران، روابط دو كشور را در سطح راهبردي قرار داده است. مبتني سوابقي كه اين دو كشور طي سال‌هاي اخير داشته‌اند بازار عراق را براي ايرانيان منحصر به فرد ساخته است. پزشكيان در شرايطي راهي عراق شده كه امريكا به زودي از عراق خارج خواهد شد. ايران آماده ارايه همكاري‌هاي نظامي و امنيتي با عراق است تا خلئي در آن كشور پس از خروج امريكا ايجاد نشود. آرزوي كشورمان خروج نظاميان بيگانه از همه كشورهاي مطنقه است و مسوولان ايراني معتقدند با تجميع توانمندي‌هاي دو كشور در عرصه دفاعي مي‌توان مانع بلندي در برابر سياست‌هاي استعماري ايجاد كرد. اما يكي از مهم‌ترين گزاره‌هاي مرتبط با اين سفر در حوزه اقتصادي است. بيشترين صادرات ايران به كشور عراق است و زمينه‌هاي اقتصادي فرواني براي ايران در اين كشور وجود دارد. ايران صادر كننده، انرژي و خدمات فني و مهندسي به كشور عراق است. البته در حال حاضر به دليل تحريم‌ها نقل و انتقالات بانكي براي دو كشور با دشواري‌هايي همراه است.توافقنامه‌هايي كه ميان مقامات عراقي و ايراني امضا شده، تسهيل كننده روابط و از بين برنده موانعي است كه براي تجار ايراني وجود دارد. بخش خصوصي دو كشور بسيار فعال هستند و دولت‌هاي دو كشور وظيفه دارند موانع پيش روي فعالان اقتصادي را بردارند. از سوي ديگر عراق به بازار سودمندي براي بسياري از كشورهاي ديگر بدل شده است. عراق مايل نيست به برخي از اين كشورها وابسته شوند و ترجيح مي‌دهند نيازهاي كالايي و خدماتي خود را از ايران تامين كنند. ايران نبايد صحنه را از حضور خود خالي بگذارد. مردم عراق ارتباط نزديكي با كالاهاي ايراني پيدا كرده‌اند و اين ظرفيتي است كه مي‌تواند ارزش افزوده قابل توجهي براي ايران ايجاد كند.