انتخابات آمریکا و اقتصاد ایران

«ریسک از آنجایی ناشی می‌شوید که ندانید در حال انجام چه کاری هستید.»
«وارن بافت»
مدت زمان کمی تا انتخابات ایالات متحده امریکا در ۲۰۲۴ باقی است و لازم است اقتصاد ایران برای هر سناریویی آماده باشد.  انتخابات آمریکا اساسا برای تمام کشورهای جهان همواره مهم بوده است. طی سال‌های اخیر و به دلیل تحریم‌های گسترده اقتصادی برای ایران و ایرانیان نیز با اهمیت شده است. چرا که بعد از خروج امریکا از برجام اقتصاد ایران بزرگ‌ترین ریزش ارزش ریال را تجربه کرده و سطح عمومی قیمت‌ها به صورت بسیار زیادی بالا رفته است و ترس از ابرتورم بر اقتصاد ایران سایه افکنده است. روند حرکتی بازارهای در سال ۱۴۰۳ موید این نکته است که چشم‌انداز سرمایه‌گذاران در اقتصاد به سمت حفظ ارزش ریال سوق یافته اما با نزدیک شدن به زمان انتخابات و تفاوت بنیادین در رویکرد دو نامزد انتخابات امریکا آقای ترامپ و خانم هریس به ایران تفاوت های مهمی را می‌توانیم در روز بعد از انتخاب شدن شاهد باشیم. طبیعی است که نباید به دنبال پیشگویی و یا پیش‌بینی انتخاب باشیم، بلکه باید به دنبال بررسی سناریوهای اقتصادی باشیم که با آمدن هر کدام از این دو بر اقتصاد ایران حکمفرما خواهد شد، آن هم با رویکرد مدیریت ریسک و شناسایی ریسک‌های محتمل در هر سناریو بر بازارهای موازی سرمایه‌گذاری در ایران بعد از انتخابات امریکا ۲۰۲۴. بعد از بررسی ریسک‌ها به دنبال ارائه روش‌های مدیریت آن ریسک‌ها هم مسوولان می‌توانند بهتر برنامه‌ریزی کنند و هم مردم نحوه کنشگری در بازارهای اقتصادی را بهتر درک خواهند کرد. در سال‌های 93، 94 تا 95 نرخ بهره حقیقی در اقتصاد ایران بالا بود. این وضعیت باعث شده بود تا مردم راضی باشند اما بسیاری از تولیدکنندگان و ذی‌نفعان ناراضی بودند. در آن برهه ترامپ هم رییس جمهور شد و دلار 4 هزار تومانی در آن برهه به حدود 18 هزار تومان رسید. باید مراقب باشیم تا دوباره این اتفاق تکرار نشود. این روند ادامه داشت تا اینکه امروز نرخ دلار به حدود 60 هزار دلار رسیده است.   چه عاملی این وضعیت را ایجاد کرد؟ کاهش شدید درامدهای نفتی. آیا این وضعیت دوباره ممکن است رخ بدهد. قطعا ممکن است؛ در مدیریت ریسک سه گزینه وجود دارد، ممکن است، محتمل است، نامحتمل است. بروز نوسانات بازارها پس از انتخابات آمریکا محتمل است. تاثیر این تحولات در نظام سرمایه‌گذاری عمومی جامعه چیست؟ 4 احتمال وجود دارد، 1) قابل قبول است، 2) قابل تحمل است، 3) غیر قابل قبول است و 4) غیر قابل تحمل است. باید مراقب همه این احتمالات باشیم. هم دولت و هم عموم مردم باید برای ورود به این دوران تازه آماده باشند. هر کدام از سناریوها با مجموعه‌ای از گزاره‌ها احتمال بروز دارند. با داده‌های قبلی نمی‌توان برای ورود به...

 این هنگامه نوین مهیا شد. اساسا ممکن است، راهبرد دموکرات‌ها تغییر کند یا رویکرد جمهوری‌خواهان با تغییرات بنیادینی مواجه شود. دولت، وزارت اقتصاد، سازمان برنامه و بودجه، وزارت نفت، وزارت صمت و سایر نهادهای اقتصادی کشور باید برای هر کدام از سناریوهای محتمل برنامه داشته باشند تا دیگر دچار شگفتی نشوند. هر گونه غفلت در تحلیل و ترسیم دورنمای آینده هم مردم را با گرفتاری‌های اقتصادی و معیشتی مواجه می‌کند و هم نهاد دولت در ایران را تضعیف می‌سازد.